Cúng thịt chuột đêm giao thừa

Tiếp câu chuyện về phong tục cúng thịt chuột khô treo trên gác bếp trong đêm giao thừa và miếu làng tại thôn Bương, chia sẻ với PV, ông Lê Văn Thìn, người dân thôn Bương cho biết, truyền thống cúng thịt chuột ngày Tết và tại miếu làng đã có từ rất lâu, truyền từ đời này qua đời khác.

Ông Thìn (áo đen bên trái) cho biết, vào đêm giao thừa hay cúng miếu làng vào mùng 2 Tết, nhà nào cũng phải có chuột khô treo trên gác bếp để thờ cúng.

“Vào đêm giao thừa và mùng 2 Tết, mỗi gia đình phải có 2-3 con chuột khô treo trên gác bếp thờ tổ tiên tại nhà và góp cho ông Mo (người được bầu để cúng ở miếu làng thay mọi người –PV) cúng ở miếu làng”, ông Thìn nói.

Chia sẻ về thời điểm bắt chuột, ông Thìn cho hay, để có thịt chuột cúng trong ngày Tết, bắt đầu từ tháng 9 đến tháng 12 người dân ở thôn Bương bắt đầu đi săn chuột.

Ngày xưa, người dân ở đây bắt chuột bằng các công cụ thô sơ nhưng sau này, mọi người dùng bẫy để bắt chuột. Có nhiều người đặt rất nhiều bẫy, khi bắt được số lượng lớn, ngoài việc để một phần lại thờ cúng tổ tiên, miếu làng, người ta còn ăn và bán cho các gia đình không đi bắt được.

Có người bắt chuột để gác bếp, nhà nào không bắt được thì mua lại của nhà khác.

Chuột dùng làm vật thờ cúng được làm sạch lông, bỏ ruột rồi treo lên gác bếp cho khô. Vào tối giao thừa, mỗi gia đình bày mâm cỗ cúng tổ tiên gồm có chuột đặt trên lá ở ban thờ (không bỏ vào đĩa), cùng hoa quả, bánh kẹo, bánh chưng, mứt,…

“Chuột khô để cúng tổ tiên và miếu làng phải là chuột được làm sạch lông, thui qua lửa rồi mổ bỏ ruột. Sau đó, treo trên gác bếp để đến khô mới được để lên ban thờ cúng tổ tiên và mang ra miếu làng cúng người đã khai hoang, lập ấp”, ông Thìn nói.

Tùy mỗi gia đình, có người cúng tổ tiên đến mùng 2 Tết thì mang chuột góp cúng miếu làng, có gia đình để đến mùng 4. Vào ngày mùng 2 Tết, chuột khô các gia đình góp cho ông Mo để cúng miếu làng lên đến vài mâm. Sau khi cúng xong, người dân lại cùng nhau về nhà ông Mo hưởng lộc.

Lấy chuột khô thờ tổ tiên và cúng miếu làng nhằm mục đích cầu mùa màng tươi tốt, năm mới làm ăn phát đạt.

Theo ông Thìn, trước đây, miếu làng rất đơn sơ, chỉ có vài viên đá xếp lên thành miếu. Sau này khi cuộc sống người dân phát triển, mọi người cùng nhau góp sức, góp công xây miếu đàng hoàng hơn bằng gạch và xi măng, phía trên được lợp kiên cố, khuôn viên còn có tường rào, cổng sắt.

“Ý nghĩa của việc cúng chuột nhằm mục đích cầu mùa màng tốt tươi, năm mới làm ăn phát đạt. Chuột giống như lễ vật cúng để thờ và nhớ ơn người khai hoang ra mảnh đất này chứ không phải thờ thần chuột”, ông Thìn chia sẻ.

Công Phương