'Cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh kẻ thù'

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Giám đốc Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật - Nguyễn Thái Bình cho biết, chương trình góp phần khơi dậy và lan tỏa tinh thần yêu nước, nuôi dưỡng lý tưởng sống, ý chí vươn lên và phát huy vai trò, trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay. Đây cũng là dịp để giới thiệu với bạn đọc những ấn phẩm tâm huyết, giá trị của Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật về chiến thắng lịch sử của dân tộc nửa thế kỷ trước.

“Các hoạt động nhằm tuyên truyền, giúp bạn đọc, nhất là thế hệ trẻ hiểu rõ hơn, sâu sắc hơn về sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, đồng thời lan tỏa tinh thần yêu sách, xây dựng phong trào đọc sách, phát triển văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập,” ông Nguyễn Thái Bình nói.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tài (người cầm micro) và Tiến sĩ, bác sĩ Đàm Duy Thiên tại buổi tọa đàm.

Tọa đàm có sự tham dự của các tướng lĩnh, chiến sỹ đã từng vào sinh ra tử, tham gia trực tiếp trên chiến trường và có những đóng góp vào chiến thắng vĩ đại mùa Xuân 1975.

Thiếu tướng, GS.TS Nguyễn Văn Tài, Nguyên PGĐ Học viện Chính trị (Bộ Quốc Phòng) từng là một người lính của sư đoàn 341, Quân khu 4 đã có những chia sẻ xúc động về khát vọng tuổi trẻ lên đường đi đánh giặc, giải phóng quê hương. Khi tròn 18 tuổi, vào tháng 6/1972, ông nhận được giấy báo đỗ khoa Toán- Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Cùng lúc đó, giấy gọi nhập ngũ gửi về khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở giai đoạn cam go, khốc liệt. Dù ham học nhưng ông quyết tâm lên đường nhập ngũ chỉ với một suy nghĩ: "Tuổi hai mươi làm sao không tiếc/Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc".

Phỏng lại bản đồ trận Xuân Lộc do trinh sát Đàm Duy Thiên, Trung đoàn 266, Sư đoàn 341, hoàn thiện. Nguồn: NVCC

"Năm 1972, đề thi tốt nghiệp văn của tôi phân tích câu nói của anh hùng Lê Mã Lương: "Cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù". Không chỉ là đề văn mà đã bồi dưỡng khát khao lên đường chiến đấu trong tôi. Dù quyết định lên đường chiến đấu không dễ dàng nhưng tôi không bao giờ nuối tiếc vì đã lên đường giải phóng dân tộc", Thiếu tướng Nguyễn Văn Tài nói.

Trong đội hình chiến đấu của Sư đoàn 341 (Quân khu 4) năm ấy, ông cùng đồng đội vượt Trường Sơn vào chiến trường B.

Cùng chia sẻ tại tọa đàm có Tiến sỹ, bác sỹ Đàm Duy Thiên, nguyên trinh sát thuộc Trung đoàn 266, Sư đoàn 341 Sông Lam. Tiến sĩ Đàm Duy Thiên cho biết, ông là một trong những chiến sỹ trẻ nhất của đơn vị. Ông viết đơn xung phong nhập ngũ năm 1972, khi chưa đầy 16 tuổi. Lúc bấy giờ ông nặng chưa tới 40 kg. Bù lại, ông có năng khiếu vẽ nên được cấp trên cho đi bồi dưỡng rồi gắn bó với công tác vẽ bản đồ.

Tháng 2/1975, Sư đoàn 341 (Sư đoàn Sông Lam) lên đường hành quân vào mặt trận B2 (Đông Nam Bộ), trực tiếp tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh. Cả chiến sĩ Nguyễn Văn Tài và trinh sát Đàm Duy Thiên cùng trong đội hình Quân đoàn 4 trên cánh quân phía đông tiến vào giải phóng Sài Gòn - Gia Định. Trong trận đánh Xuân Lộc, trinh sát Đàm Duy Thiên được giao nhiệm vụ vẽ bản đồ tác chiến của Trung đoàn 266. Từ khảo sát thực tế, trên bản đồ ông đã vẽ từng hướng, mũi tấn công, phòng ngự của ta cũng như các chốt phòng ngự của địch một cách chính xác và chi tiết đến cấp đại đội, nhằm mở “cánh cửa thép” tiến vào Sài Gòn.

Bộ đội Sư đoàn 341, Quân đoàn 4, tiến công giải phóng thị xã Xuân Lộc, đập tan tuyến phòng thủ mạnh nhất phía đông Sài Gòn, ngày 21/4/1975.

“Diện tích Xuân Lộc bấy giờ là hơn 700km2, một Sư đoàn đánh vào vùng lớn như thế là cả vấn đề. Để đánh thắng Xuân Lộc phải thuộc địa bàn xung quanh. Tình hình lúc đó căng thẳng, ác liệt nhưng tôi không thấy sợ. Tôi từng gửi thư về dặn bố mẹ hãy coi con vẫn còn sống cho dù có thể con mãi mãi không về. Tôi không sợ chết vì xác định đã đi chiến trường là có hy sinh nhưng tôi thực sự lo, lo không hoàn thành nhiệm vụ, lo rằng trận này nếu vẽ không chính xác là tổn thất không thể đo đếm được”, ông Đàm Duy Thiên xúc động.

Nói về mức độ ác liệt và trọng yếu của Xuân Lộc trong chiến dịch Hồ Chí Minh, Thiếu tướng Nguyễn Văn Tài cho biết, khi giành chiến thắng chiến dịch Tây Nguyên, liên tục giành chiến thắng chiến dịch Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam... quân khu I, II của Ngụy tan rã. Quân Ngụy tập trung toàn lực bảo vệ Sài Gòn trước tình trạng hấp hối, hơn thế, bảo vệ được Sài Gòn thì mới xin được viện trợ. Tại Xuân Lộc có quân đoàn 3 của Ngụy, đây là quân đoàn hỏa lực không quân, được sự yểm trợ của lữ đoàn thiết giáp, biệt động quân, pháo binh lớn, quân địa phương nhiều. Lực lượng không quân ở Biên Hòa, Tân Sơn Nhất dồn toàn lực bảo vệ. Tính ác liệt đó để nói được tầm quan trọng của Xuân Lộc. Chúng ta cũng quyết tâm phá "cánh cửa thép" này, nếu không sẽ không thể tiến hành được thành công chiến dịch Hồ Chí Minh.

Bấy giờ, Quân đoàn 4 được mệnh danh “quả đấm thép”, là cánh quân tiếp cận chiến trường Xuân Lộc sớm nhất nên được Quân ủy Trung ương và Bộ Tư lệnh Miền quyết định sử dụng làm lực lượng chủ công tại mặt trận Xuân Lộc.

5 giờ 40 ngày 9/4/1975, Quân đoàn 4 nổ súng tấn công Xuân Lộc. Trong ngày chiến đấu đầu tiên, quân ta đã chiếm được 1/2 thị xã, toàn bộ khu hành chính tiểu khu. Những ngày sau đó, chiến sự ở Xuân Lộc diễn ra ngày càng ác liệt. Trước tình hình khó khăn, ta đã nghiên cứu, quyết định tổ chức lại lực lượng, thay đổi cách đánh từ tiến công trực tiếp chuyển sang thế trận bao vây, cô lập nhằm làm suy yếu lực lượng địch trong thị xã cũng như tiêu diệt các lực lượng tiếp viện của địch mới được điều đến còn đứng chân chưa vững ở vòng ngoài.

Nhận định Xuân Lộc chỉ có giá trị khi nối liền với Biên Hòa, ta tổ chức đánh chiếm ngã ba Dầu Giây, Núi Thị, cắt Quốc lộ 1 và chặn đánh quân tiếp viện từ Biên Hòa, Trảng Bom, cắt rời Xuân Lộc ra khỏi Biên Hòa. Ngày 21/4, thị xã Xuân Lộc và toàn bộ tỉnh Long Khánh được giải phóng. Sau chiến thắng Xuân Lộc, tiếp đến Hố Nai, Trảng Bom, Biên Hòa, đoàn quân thẳng tiến về Sài Gòn.

Chia sẻ về cảm xúc khi nhớ lại thời khắc cùng đoàn quân tiến vào giải phóng Sài Gòn, Thiếu tướng Nguyễn Văn Tài cho biết, trưa ngày 30/4 thành phố Sài Gòn giải phóng. Ông được chứng kiến thời điểm ấy vô cùng hân hoan phấn khởi, tự hào, biết ơn. Trên đường vào Sài Gòn, ông nhìn thấy phía bên này xa lộ là đoàn quân ta tiến vào gồm những chiến sĩ ở độ tuổi 18, đôi mươi tươi tắn, rạng rỡ, bên kia là quân Ngụy đi ngược từ thành phố ra, cởi bỏ quân trang để chứng minh đầu hàng. Xung quanh súng ống, quân trang, quân dụng vứt ngổn ngang.

"Vào thành phố, hai bên đường rợp cờ và hoa. Tôi ngạc nhiên sao người dân có thể chuẩn bị nhanh như vậy, họ hò reo, vẫy chào đoàn quân giải phóng. Tôi tự hào vì mình nằm ở đoàn quân vào giải phóng Sài Gòn, đóng góp vào cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Nhưng cũng ở thời khắc đó, chúng tôi nhớ các đồng chí, đồng đội của mình đã mãi mãi nằm lại nơi chiến trường. Có người đã hy sinh ngay trong sáng ngày 30/4, không được chứng kiến Sài Gòn được giải phóng, non sông nối liền một dải. Vì thế, bên cạnh lòng tự hào, phấn khởi, tôi còn cảm thấy biết ơn những người đã ngã xuống cho Tổ quốc", Thiếu tướng Nguyễn Văn Tài nói.

Thanh Xuân