Cuộc đua robot hình người đảo chiều: Startup robot 150.000 USD của Trung Quốc đánh bại Elon Musk

Cuộc đối đầu này tưởng chừng như không cân sức: một startup Trung Quốc thành lập năm 2023, khởi đầu với vỏn vẹn 1 triệu nhân dân tệ (khoảng 142.000 USD), thách thức Elon Musk – biểu tượng công nghệ toàn cầu, người làm thay đổi ngành hàng không vũ trụ và là CEO của Tesla, với giá trị tài sản lên tới nửa nghìn tỷ USD.

Thế nhưng chỉ chưa đầy 2 năm, công ty EngineAI Robotics, do ông Zhao Tongyang làm CEO, đã tạo ra T800 – mẫu robot có thể tung những cú đá vòng cầu kiểu Lý Tiểu Long với lực tương đương một chiếc ô tô cỡ nhỏ – và dưới sự hướng dẫn của các kỹ sư, họ thậm chí còn cho robot “thử đòn” ngay trên… ông chủ.

Chính vì vậy, khi Optimus của Tesla gần đây “lập kỷ lục cá nhân” bằng việc chạy bộ vài bước, cộng đồng mạng Trung Quốc chỉ nhún vai và bật cười. Sự hoài nghi càng tăng cao khi trong một buổi trình diễn trực tiếp, Optimus bất ngờ ngã ngửa khi đang cố đưa một chai nước cho khán giả.

EngineAI ra mắt mẫu robot đầu tiên SA01 vào năm ngoái. Phiên bản T800 của họ, với mô-men xoắn cực đại lên tới 450 newton-mét, khả năng thao tác giống con người và pin thể rắn cho phép hoạt động cường độ cao từ 4 đến 5 giờ, dự kiến sẽ sẵn sàng cho sản xuất hàng loạt vào năm 2026.

Được hậu thuẫn bởi nguồn nhân lực kỹ thuật khổng lồ của Trung Quốc và chuỗi cung ứng “cắm là chạy” tại khu vực Đồng bằng Châu Giang, các startup như EngineAI đang biến khoa học viễn tưởng thành hiện thực với tốc độ chóng mặt.

Trong khi robot Mỹ chủ yếu vẫn nằm trong phòng thí nghiệm, các công ty Trung Quốc đã đưa robot của họ ra thử nghiệm thực tế tại sân vận động, nhà máy và cả võ đài – một cuộc cách mạng công nghiệp được thúc đẩy bởi quy mô, tốc độ và hệ sinh thái hoàn chỉnh.

Cách đây hơn một tuần, nhóm Optimus của Tesla đăng một video dài 4 giây trên nền tảng X, cho thấy robot hình người Optimus đang chạy, kèm tuyên bố đã lập “kỷ lục cá nhân” mới.

Tuy nhiên, nhiều cư dân mạng Trung Quốc phản hồi thẳng thừng rằng “trông chẳng có gì đặc biệt” hoặc “những thứ tương tự thế này đã xuất hiện quá nhiều rồi”.

Với robot hình người, khán giả Trung Quốc đã quá quen với những tuyên bố quảng bá hào nhoáng. Nhiều công ty robot trong nước từ lâu đã làm chủ dáng chạy của robot, thậm chí còn gây chú ý công chúng thông qua các sự kiện như marathon robot hay thi đấu thể thao robot.

Gần đây, trọng tâm còn được đẩy lên các chuyển động phức tạp hơn như nhảy múa và võ thuật – chẳng hạn cú đá vòng cầu của T800 do EngineAI phát triển.

Một số người bênh vực Optimus, cho rằng “các động tác kungfu chỉ là lập trình sẵn, rất khác với AI thực sự có thể tự hành động và thích nghi theo thời gian thực”.

Tuy nhiên, việc Optimus có thực sự sở hữu khả năng tự chủ hay không nhanh chóng vấp phải hoài nghi mạnh mẽ hơn.

Trong buổi trình diễn mang tên “Autonomy Visualised” tại Miami ngày 8/12, Optimus mất thăng bằng và ngã ngửa khi đang cố đưa chai nước cho một khán giả.

Cách robot đổ xuống trông rất giống động tác của một người điều khiển tháo kính VR, làm dấy lên nghi ngờ rằng Optimus đang được điều khiển từ xa chứ không vận hành hoàn toàn tự động.

Sự cố này lập tức trở thành đề tài chế giễu không ngớt trên mạng. Một người mỉa mai: “Ông Musk ước tính Optimus có giá khoảng 20.000 USD – vậy giá đó đã bao gồm người điều khiển từ xa và thiết bị hỗ trợ chưa, hay là tính riêng?”.

Những câu hỏi như vậy chạm tới cốt lõi vấn đề: nếu ngay cả một thao tác đơn giản như đưa chai nước cũng cần con người điều khiển thời gian thực, thì Optimus vẫn còn rất xa mới đạt được tầm nhìn robot đa năng của Musk.

Ngược lại, các công ty robot bám rễ trong hệ sinh thái sản xuất của Trung Quốc đang tiến rất nhanh, tận dụng lợi thế chuỗi cung ứng và nguồn kỹ sư dồi dào.

EngineAI Robotics, một trong những cái tên nổi bật, khởi đầu với nguồn vốn cực kỳ hạn hẹp.

“Khi công ty ra đời năm 2023, tổng vốn khởi nghiệp – kể cả tiền bạn bè hỗ trợ – chỉ khoảng từ 1 đến 2 triệu nhân dân tệ”, nhà sáng lập Zhao Tongyang cho biết trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 2.

Dù chỉ đủ tiền thuê các kỹ sư trẻ, công ty vẫn kiên quyết tự phát triển toàn bộ cả phần cứng lẫn phần mềm.

Khi đó, Optimus của Tesla đã có khả năng phân loại vật thể bằng thị giác, được rót vốn R&D vượt trội và thu hút sự chú ý toàn cầu.

Sản phẩm đầu tiên của EngineAI là robot hai chân SA01, ra mắt năm 2024 với mức giá thấp kỷ lục trong ngành: 38.500 nhân dân tệ.

Ông Zhao cho rằng chi phí thấp là nhờ chuỗi cung ứng hoàn chỉnh và năng lực sản xuất mạnh mẽ của khu vực Đồng bằng Châu Giang. “Chúng tôi tự thiết kế các linh kiện cốt lõi và đặt hàng trực tiếp từ nhà máy, giúp giảm đáng kể chi phí mua sắm”, ông nói.

Khách tham quan chiêm ngưỡng robot hình người Optimus của Tesla tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới ở Thượng Hải vào tháng 7/2024. Ảnh: AFP.

Đầu tháng này, EngineAI ra mắt robot hình người thế hệ mới T800, với mô-men xoắn cực đại 450 newton-mét – vượt cả nhiều động cơ ô tô gia đình – cùng đôi tay giống con người có thể nhặt một bóng đèn.

Nhờ pin thể rắn hiệu suất cao, khả năng thể chất tổng thể của T800 vượt 90% nam giới trưởng thành, mang lại năng suất lao động thực sự, với giá khởi điểm 180.000 nhân dân tệ.

Cùng với việc ra mắt T800, EngineAI cũng tuyên bố đã bước vào giai đoạn sản xuất thương mại, với các lô giao hàng nhỏ dự kiến bắt đầu từ năm sau.

Công ty sở hữu dây chuyền sản xuất riêng tại Thâm Quyến và lên kế hoạch xây dựng trung tâm sản xuất toàn cầu tại Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, tận dụng hiệu quả phối hợp và tốc độ phản ứng của chuỗi cung ứng trong nước.

Sự tích hợp chặt chẽ từ thiết kế đến sản xuất giúp rút ngắn thời gian phát triển và giảm chi phí.

Trong khi đó, tại cuộc họp cổ đông ngày 6/11, Musk cho biết dây chuyền sản xuất Optimus sẽ khởi động vào năm tới, với giá dự kiến từ 20.000 đến 30.000 USD.

Dù Tesla vẫn có lợi thế về thương hiệu, vốn và chuyên môn AI, các đội ngũ Trung Quốc rõ ràng vượt trội trong việc chế tạo robot nhanh và rẻ.

Các nhà phân tích nhận định, các công ty robot Trung Quốc hưởng lợi từ chuỗi cung ứng mạnh và lực lượng kỹ sư đông đảo, cho phép họ phát triển và tung sản phẩm nhanh hơn, chi phí thấp hơn.

“Cơ sở công nghiệp vững chắc được tích lũy qua nhiều giai đoạn giúp Trung Quốc có chuỗi cung ứng đáng tin cậy, còn nguồn nhân lực AI và robot dồi dào mang lại lợi thế then chốt trong phát triển robot hình người”, ông Wu Yiming, nhà nghiên cứu tại Viện Quang học và Cơ học Chính xác Tây An thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, nói với tờ Quang Minh Nhật Báo.

Không chỉ có lợi thế công nghiệp và chuỗi cung ứng, Trung Quốc còn sở hữu nhiều kịch bản ứng dụng đa dạng và nhu cầu thị trường lớn.

“Hoạt động công nghiệp phong phú đã tích lũy dữ liệu đa ngành, tạo ra môi trường thử nghiệm rộng lớn, nền tảng dữ liệu và không gian thị trường cho sự phát triển của robot hình người”, ông Xu Man, kỹ sư cao cấp tại Viện Điện tử Trung Quốc, cho biết.

Theo SCMP

Huyền Chi