Cuộc đua sản xuất ô tô điện giá rẻ trên thế giới

Ông Andy Palmer - Chủ tịch công ty khởi nghiệp Brill Power (Anh) chuyên về phát triển phần cứng và phần mềm cải thiện hiệu suất hệ thống quản lý pin xe điện, cho biết: “Các nhà sản xuất ô tô hiện chỉ muốn để mắt đến phương tiện giá bình dân vì họ hiểu rõ, hoặc phải làm vậy, hoặc chịu thua trước các nhà sản xuất Trung Quốc”.

Ông Andy Palmer - Cựu Giám đốc điều hành hãng xe Aston Martin, cho biết các sản phẩm của Brill Power sẽ giúp tăng phạm vi hoạt động của xe điện thêm 60% và tạo điều kiện sử dụng những loại pin nhỏ hơn. Pin là thành phần đắt nhất của xe điện.

Lo ngại về nguy cơ nhu cầu chậm lại do giá xe điện cao đã làm tăng tính cấp thiết của việc giảm chi phí.

Tình trạng cấp bách này thể hiện ở khắp mọi nơi: Vào tháng trước, Renault cho biết họ có kế hoạch cắt giảm 40% chi phí xe điện nhằm đạt được mức giá ngang bằng với những mẫu xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Còn Stellantis thì đang hợp tác với CATL của Trung Quốc nhằm xây dựng một nhà máy ở châu Âu, dự kiến chuyên về sản xuất pin LFP giá rẻ. Gần đây, họ đã trình làng mẫu SUV chạy điện e-C3 của Citroën, có giá khởi điểm là 23.300 euro (24.540 USD).

Volkswagen và Tesla đang phát triển mẫu xe điện trị giá 25.000 euro.

Theo ông Vincent Pluvinage - Giám đốc điều hành công ty OneD Battery Sciences (Mỹ), trong những lần đi thăm khách hàng của các nhà sản xuất ô tô, tất cả hội thoại đều bắt đầu với một điệp khúc: "'Giảm chi phí hiện là điều quan trọng hơn mọi thứ khác”.

OneD sẽ bổ sung dây nano silicon vào cực dương của pin EV nhằm tăng phạm vi lái xe và giảm thời gian sạc xe, giúp họ tiết kiệm được tầm 281 USD tiền sạc so với khi chỉ sử dụng than chì trong pin EV 100 kWh. Nét cải tiến này sẽ giúp trọng lượng pin giảm đi 20%. Hiện nay, General Motors là nhà đầu tư kiêm khách hàng của OneD.

OneD đã phát triển quy trình sản xuất trên các loại máy tương đối rẻ tiền thường được sử dụng trong ngành công nghiệp pin mặt trời. Theo ông Pluvinage, các nhà sản xuất ô tô không thích những quy trình mới, phức tạp và đắt tiền. Cơ sở thử nghiệm đầu tiên của OneD sẽ được khai trương vào đầu năm tới.

Mặt khác, công ty Veekim của Đức đã phát triển một động cơ xe điện có nam châm lõi ferrite (hoặc bột sắt) thay cho đất hiếm. Có 5 nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp khác đang thử nghiệm loại động cơ này cho những dự án xe điện giá “mềm”.

Trên thực tế, các hãng sản xuất ô tô truyền thống muốn giảm sử dụng đất hiếm vì Trung Quốc thống trị hoạt động khai thác và chế biến những loại nguyên tố này. Theo ông Peter Siegle - Giám đốc điều hành của Veekim, động cơ nam châm lõi ferrite có giá thành vật liệu rẻ hơn và chi phí thấp hơn – bao gồm cả sợi dây đồng in 3D, giúp giảm 20% giá xe điện. Động cơ có thể chỉ có giá nhỉnh hơn 500 euro.

Tóm lại là chi phí

Các công ty khởi nghiệp không phải là những người duy nhất muốn tìm cách giảm giá xe điện.

Ông Allan McAuslin - Giám đốc bộ phận kiểm soát và điện khí hóa phương tiện của nhà sản xuất chip NXP (Hà Lan), cho biết công ty ông đang hợp tác với các nhà sản xuất ô tô nhằm giảm thiểu số lượng bộ điều khiển điện tử - hoặc máy tính mini, cần thiết cho một xe điện, vốn có thể lên đến 200 - 300.

Siemens đã phát triển phần mềm mô phỏng có tên gọi "digital twin" (bản sao kỹ thuật số) nhằm cắt giảm một nửa thời gian phát triển xe điện.

Nhìn chung, các nhà sản xuất ô tô châu Âu đều có phản ứng trước sự xuất hiện của xe điện giá rẻ Trung Quốc. Thậm chí, các nhà sản xuất ở quốc gia này còn đang lên kế hoạch tạo ra những mẫu xe rẻ hơn nữa.

Ví dụ, chiếc hatchback Dolphin của BYD có giá từ 26.000 bảng Anh (33.000 USD) khi bán tại Vương quốc Anh, thấp hơn gần 30% so với giá khởi điểm của chiếc hatchback ID.3 của Volkswagen.

Nhưng các nhà sản xuất ô tô của Mỹ, phần nào không cần nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc do được hưởng trợ cấp theo Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA), cũng đang tìm kiếm những chiếc xe điện có giá cả phải chăng hơn.

GM cho biết họ đã tiết kiệm được hàng tỷ USD, một phần nhờ vào phát triển bộ pin rẻ hơn có tên gọi là pin LFP. Dòng pin này sẽ được lắp cho mẫu xe điện Bolt cải tiến, dự kiến ra mắt vào năm 2025, sớm hơn hai năm so với kế hoạch ban đầu.

Ford cho biết họ sẽ cắt giảm một phần chi phí bằng cách tăng 50% nguồn cung của những bộ phận như pin và bộ biến tần.

Các nhà sản xuất ô tô cao cấp cũng muốn giảm chi phí xe điện.

Công ty Our Next Energy (ONE), có trụ sở tại Michigan, đang phát triển bộ pin "Ares" có công nghệ LFP rẻ hơn, giúp các mẫu xe ô tô đạt được một phạm vi lái xe nhất định với mức giá chỉ bằng một nửa so với bình thường. Tương tự, họ có mẫu pin "Gemini" dành cho những khách hàng như BMW. Theo Giám đốc điều hành BMW Mujeeb Ijaz, xe của hãng có phạm vi lái xe lớn hơn. Nhờ mẫu pin Gemini, chi phí xe điện dự kiến chỉ rơi vào tầm 75 USD/kWh, so với giá bình quân hiện tại là 130 USD/kWh.

Các nhà cung cấp cho biết, bên sản xuất ô tô đặc biệt thích những phụ tùng rẻ hơn, giúp giảm chi phí sản xuất.

Công ty CelLink, có trụ sở tại San Carlos (California, Mỹ), đã phát triển công nghệ lắp đặt linh kiện theo dạng tấm thay cho bộ dây điện - vốn đòi hỏi nhiều công sức để sản xuất và lắp đặt. Trong khi đó, robot có thể lắp ráp xe nếu sử dụng công nghệ của họ.

Vào năm 2022, CelLink đã huy động được 250 triệu USD từ các nhà đầu tư. Vào tháng 5 vừa qua, họ cho biết đã vay 362 triệu USD từ chính phủ Mỹ cho dự án nhà máy ở Texas.

Giám đốc điều hành CelLink Kevin Coakley cho biết, kể từ khi nhà máy mở cửa, "chúng tôi đã nhận được đơn đặt hàng đủ loại từ hầu hết các nhà sản xuất ô tô lớn đến thăm chúng tôi”.

Công ty khởi nghiệp Addionics của Israel cũng đã phát triển các vật liệu ba chiều và có dạng xốp cho các điện cực pin làm bằng đồng và nhôm. Mẫu linh kiện cải tiến này trông giống như những chiếc khăn lụa trong suốt khi tiếp xúc với ánh sáng và sử dụng ít vật liệu hơn, giúp cắt giảm 60% lượng đồng.

Ông Moshiel Biton - Giám đốc điều hành của công ty, cho biết những điện cực này giúp sạc pin nhanh hơn và nâng phạm vi lái xe thêm 30%. Nhưng các nhà sản xuất ô tô quan tâm nhiều hơn về mức tiết kiệm tiềm năng: Dự kiến đạt 7,50 USD/kWh.

Ông nói thêm: “Điều mà ngày nay các nhà sản xuất ô tô luôn nói với chúng tôi, là họ không cần phạm vi lái xe cao hơn, mà họ muốn có chi phí thấp hơn”.

Ngọc Duyên

AFP