Cuộc không kích Israel vào mục tiêu Hamas ở Qatar khơi lại ý tưởng 'NATO Arab'

Một sự kiện của Liên đoàn Arab. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc) cho biết đề xuất này đang được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Arab - Hồi giáo khai mạc ở Doha ngày 14/9, đánh dấu nỗ lực nghiêm túc nhất trong nhiều thập niên nhằm tiến tới hội nhập quân sự khu vực.

Các nguồn tin ngoại giao và truyền thông Arab cho biết hội nghị thượng đỉnh này có thể thông qua việc thành lập liên minh quân sự chung. Ai Cập, quốc gia sở hữu quân đội lớn nhất thế giới Arab, đang thúc đẩy việc thành lập một "NATO Arab" có trụ sở tại Cairo. Trong khi đó, Pakistan - quốc gia Hồi giáo duy nhất trên thế giới có vũ khí hạt nhân – lại đề xuất hình thành lực lượng đặc nhiệm chung để "theo dõi các kế hoạch của Israel trong khu vực”.

Phó Thủ tướng Pakistan - Ishaq Dar trong phiên khai mạc hội nghị thượng đỉnh đã nhấn mạnh: “Không thể để Israel tiếp tục tấn công các quốc gia Hồi giáo và giết hại người dân một cách vô tội vạ”.

Vào ngày 5/9, Liên đoàn Arab gồm 22 thành viên đã ủng hộ kế hoạch hợp tác chung nhằm chống khủng bố, bảo đảm an ninh cho các tuyến đường vận tải biển và bảo vệ cơ sở hạ tầng chiến lược, qua đó củng cố ổn định khu vực. Kế hoạch này hiện đang được tăng tốc sau cuộc không kích của Israel vào một khu dân cư ở Doha, nơi các quan chức Hamas đang trú ẩn.

Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh ngày 14/9, Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani đánh giá: “Điều đã xảy ra không chỉ đơn thuần là một cuộc tấn công có chủ đích, mà còn là sự công kích vào nguyên tắc hòa giải, và vào tất cả những gì mà ngoại giao đại diện như một giải pháp thay thế cho chiến tranh và tàn phá’.

Thủ tướng Qatar đưa ra phát biểu này vài ngày sau bữa tối với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/9, sau cuộc hội đàm với Phó Tổng thống J.D. Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio. Cả hai bên đều không đưa ra tuyên bố chính thức nào sau cuộc gặp.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Rubio đã bay đến Israel vào ngày 14/9 trong chuyến thăm kéo dài một tuần, nơi ông dự kiến sẽ thảo luận với Thủ Netanyahu về Gaza và Bờ Tây. Trước khi đến Israel, Ngoại trưởng Mỹ đã nhắc lại rằng chính quyền Trump "không hài lòng" với cuộc không kích của Israel vào mục tiêu Hamas ở Doha (video dưới, nguồn: Reuters).

Cuộc tấn công này đã gia tăng hoài nghi về độ tin cậy của Washington trong vai trò bảo trợ an ninh. Trong khi đó, các quan chức khẳng định mối quan hệ an ninh giữa Qatar và Mỹ vẫn còn nguyên vẹn.

Tuy nhiên, theo ông Hussein Ibish tại Viện Các quốc gia Arab vùng Vịnh ở Washington, chính phủ một số quốc gia Arab dường như đang mất kiên nhẫn. Ông gọi các đề xuất liên minh quân sự đã phản ánh rõ ràng về lo ngại liên quan đến việc Washington không sẵn lòng hoặc không có khả năng đóng vai trò là bên bảo đảm an ninh ở Trung Đông, đặc biệt là đối với các đối tác quân sự Arab truyền thống. Ông Ibish nói: "Họ (các quốc gia Arab) thực sự cảm thấy không có lựa chọn nào khác".

Bên cạnh đó, theo ông, thế giới Arab đang hướng tới loại hình hợp tác mà Washington từ lâu đã khuyến khích, nhưng điểm khác biệt quan trọng là Mỹ hình dung ra một liên minh Arab-Israel đối đầu Iran. Thay vào đó, Israel giờ đây lại bị coi là mối đe dọa.

Đáng chú ý, ông Ibish nhận định đề xuất thành lập liên minh quân sự này là một "lời kêu gọi Mỹ tái hợp tác" với thế giới Arab.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc