Cuộc sống mới ở Lũng Lỳ
Lũng Lỳ (xã Ca Thành, tỉnh Cao Bằng) – vùng đất từng ghi dấu nỗi đau tột cùng sau vụ sạt lở nghiêm trọng do cơn bão Yagi hồi tháng 9/2024 khiến 6 ngôi nhà bị vùi lấp, 9 người thiệt mạng và 3 người bị thương. Tháng 7/2025, trở lại nơi đây, chúng tôi chứng kiến một diện mạo mới: Những ngôi nhà kiên cố đang dần hiện lên từ đổ nát, người dân từng bước gây dựng lại cuộc sống với khát vọng vươn lên, tràn đầy hy vọng.
Từ trung tâm xã Ca Thành vào xóm Lũng Lỳ, dọc tuyến đường vẫn dày đặc biển cảnh báo sạt lở đất. Nhiều đoạn đã bị sạt, một số nơi chỉ cần mưa lớn là nguy cơ tiếp tục xảy ra. Tại khu vực từng xảy ra vụ sạt lở nghiêm trọng khiến 6 ngôi nhà bị vùi lấp, dấu tích tang thương vẫn còn in hằn.
Những hộ dân nằm dưới tuyến sạt lở di dời đến khu tái định cư để đảm bảo an toàn. Tại khu tái định cư Lũng Lỳ I, nhịp sống đang dần ổn định trở lại. Gia đình ông Triệu Vần Quyên – một trong những hộ buộc phải di dời khẩn cấp vì sống gần điểm sạt lở – đang dựng nhà mới. Ông cho biết, các hộ di dời đều được hỗ trợ một phần kinh phí để xây dựng lại. “Chuyển sang khu tái định cư, không còn đồi đất phía sau, chúng tôi yên tâm hơn rất nhiều”, ông Quyên chia sẻ.

Những ngôi nhà mới ở Khu tái định cư Lũng Lỳ I.
Bí thư Chi bộ xóm Lũng Lỳ, ông Hoàng Văn Mình cho biết, xóm có 62 hộ dân, chủ yếu là đồng bào Mông, còn lại là 12 hộ người Dao. Khu tái định cư Lũng Lỳ I hiện có 9 hộ dân chuyển đến sinh sống, trong đó 6 hộ được Nhà nước hỗ trợ xây dựng nhà mới. “Mỗi căn nhà cấp 4 có diện tích khoảng 70m², trị giá gần 240 triệu đồng. Các hộ được hỗ trợ đều là những gia đình chịu thiệt hại nặng nề nhất”, ông Mình cho biết.
Hiện cuộc sống tại khu tái định cư đã dần ổn định. Người dân tích cực tăng gia sản xuất, chăn nuôi, cải thiện sinh kế. Tuy nhiên, nỗi lo về thiên tai vẫn còn đó. Mỗi mùa mưa đến, thanh niên trong xóm vẫn thay nhau theo dõi quả đồi phía trước, nơi còn nhiều vết nứt, tiềm ẩn nguy cơ tiếp tục sạt lở nếu xảy ra mưa lớn kéo dài.
Trong cuộc trò chuyện với chúng tôi, ông Hoàng Văn Mình nghẹn ngào nhớ lại: Đến giờ, những ký ức về vụ sạt lở vẫn là nỗi ám ảnh với người dân xóm Lũng Lỳ. Sạt lở xảy ra quá nhanh, cuốn phăng nhà cửa, trâu bò. Khi nhà tôi bị đổ sập, cả xóm cùng dân quân đã lao vào tìm kiếm người bị vùi lấp dưới bùn đất.
Gia đình ông Mình may mắn hơn nhiều hộ khác khi tìm được mẹ, con gái và cháu nhỏ con anh trai còn sống dưới lớp bùn dày. “Con gái tôi khi đó học lớp 2, bị thương nặng và bất tỉnh. Các đồng chí dân quân phải cõng cháu đi bộ xuyên rừng hơn 2 tiếng mới đến được trạm y tế xã. May mắn, cháu được cấp cứu kịp thời và tỉnh lại sau hai ngày”, ông xúc động nói. Còn mẹ ông – người già yếu – bị gãy xương sườn, chân chấn thương nặng, từ đó đến nay chỉ có thể quanh quẩn trong nhà.
Bà Hoàng Mùi Pham nghẹn ngào kể: “Trận sạt lở đã cuốn trôi nhà cửa, trâu bò và cướp đi con dâu tôi. Từ đó sức khỏe tôi giảm sút nhiều. Dù cuộc sống sau thiên tai không còn như trước, nhưng hai con trai tôi đã được hỗ trợ xây nhà mới. Gia đình rất biết ơn sự quan tâm của Đảng, Nhà nước”.

Phóng viên Báo CAND trao đổi với anh Triệu Vần Phu và cán bộ Công an xã.
Chia sẻ về cuộc sống hiện tại, anh Hoàng Văn Vạng, người mất vợ trong trận sạt lở, không giấu nổi xúc động: “Thiên tai đi qua, mất mát vẫn còn đó, nhưng giờ là lúc chúng tôi phải gượng dậy, bắt tay vào sản xuất để ổn định lại cuộc sống. Con gái tôi may mắn được cứu sống, cả gia đình đang cùng nhau vượt qua nỗi đau. Có được ngôi nhà mới, kiên cố, chúng tôi yên tâm hơn để tiếp tục cố gắng vươn lên”.
Cùng với đó, anh Triệu Vần Phu lặng lẽ nhìn về phía khu đất nơi từng là mái ấm của gia đình. “Giờ ngô đã mọc xanh tốt trên nền đất cũ, cũng bớt ám ảnh hơn so với cảnh đổ nát đau lòng sau sạt lở”, Triệu Vần Phu nói.
Trong trận lở đất rạng sáng 9/9/2024, Phu mất cùng lúc cha, mẹ và vợ – cú sốc quá lớn với một người đàn ông còn trẻ. Hôm đó, anh đang làm công nhân ở tỉnh xa. Khi hay tin nhà bị sập, anh tức tốc trở về, nhưng do ảnh hưởng mưa bão, phải mất 5 ngày mới tới nơi. Về chỉ còn lại hai con nhỏ, đứa lớn 4 tuổi, đứa bé mới 2 tuổi. Trước Tết, ba bố con được chuyển về nhà mới tại khu tái định cư.
Tại khu tái định cư Lũng Lỳ, các hộ dân giờ đã ổn định với đầy đủ bàn ghế, giường nằm và vật dụng sinh hoạt thiết yếu. Cuộc sống mới dần bắt nhịp, nếp nhà mới dần ấm lửa. Từ hiên nhà mới, nhìn về làng cũ, nơi dấu vết vạt đồi từng đổ ập xuống vẫn còn in hằn, nhiều người vẫn chưa hết bàng hoàng, như thể thảm họa vừa xảy ra ngày hôm qua. Nhưng giờ đây, trong những ngôi nhà vững chãi, người dân Lũng Lỳ, đặc biệt là những người sống sót sau trận sạt lở kinh hoàng đã bắt đầu một hành trình hồi sinh.
Khoảng đất được san phẳng, những căn nhà kiên cố quần tụ bên nhau trở thành điểm tựa mới. Đây không chỉ là mái che mưa nắng, mà còn là động lực tinh thần lớn lao để các gia đình yên tâm ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế và nỗ lực thoát nghèo.
Nhớ lại những ngày tang thương đã qua, Trưởng xóm Lũng Lỳ Hoàng Văn Me vẫn chưa nguôi xúc động. Ông thay mặt bà con gửi lời cảm ơn sâu sắc tới cấp ủy, chính quyền và đồng bào cả nước đã chung tay hỗ trợ người dân có được mái nhà mới, ổn định cuộc sống sau biến cố.
“Giờ đây, người dân Lũng Lỳ đã có nhà ở kiên cố, trẻ em yên tâm đến trường, bà con dần lấy lại tinh thần để tiếp tục gây dựng lại cuộc sống”, ông Me chia sẻ. Ông cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ để hoàn thiện các hạng mục còn lại, tạo điều kiện thuận lợi giúp người dân sớm ổn định, phát triển kinh tế và vươn lên thoát nghèo.
Đại úy Dương Kim Cương, Phó Trưởng Công an xã Ca Thành cho biết, cuộc sống của người dân xóm Lũng Lỳ đang dần ổn định và đổi thay tích cực từng ngày. Lực lượng Công an xã thường xuyên hỗ trợ bà con san gạt mặt bằng làm nền nhà, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân yên tâm lao động sản xuất, vượt qua khó khăn.
Công an xã cũng phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc rà soát, tìm kiếm vị trí phù hợp xây dựng khu tái định cư, vận động người dân hiến đất để tạo quỹ đất xây dựng nhà mới.
Bên cạnh đó, Công an xã tích cực phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc đôn đốc nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thiện mặt bằng và nhà ở cho người dân, nhất là khi mùa mưa đang đến gần.
Nguồn CAND: https://cand.com.vn/doi-song/cuoc-song-moi-o-lung-ly-i774608/