Cuộc vượt ngục chấn động thế giới 70 năm trước
Vào đêm 24/3 rạng ngày 25/3/1944, hơn 70 tù binh là phi công Anh và quân đồng minh đã thực hiện cuộc đại đào thoát vĩ đại.
Nhà tù Stalag Luft III được xây dựng có khả năng giam giữ 10.000 phi công thuộc Lực lượng không quân Hoàng gia Anh và các nước quân Đồng Minh trong suốt thời gian diễn ra Chiến tranh thế giới 2. Nhà tù này nằm ở Zagan, khu vực lãnh thổ thuộc Đức trước 1945. Hiện vùng đất này là lãnh thổ của Ba Lan.
Stalag Luft III nằm giữa khu vực hoang vắng, gần cánh rừng thông, có chu vi khoảng 1.350m. Nhà tù này được xây dựng có tới hai hàng rào dây thép cao gần 2,5m và mỗi lớp cách nhau gần 1,5m.
Tại đây, tù nhân nào có ý định bỏ trốn, bước qua hàng rào sẽ bị các lính canh bắn chết. Các khu giam giữ còn được xây dựng cách mặt đất khoảng 60 cm. Vì thế những tên lính gác có thể đã lơ là trong việc truy xét những dấu hiệu khả nghi bên dưới và truy tìm các đường hầm bí mật. Điều này tạo cơ hội cho tù nhân đào đường hầm để tẩu thoát.
Khoảng 250 tù binh quân Đồng Minh đã bắt đầu đào đường hầm bí mật để chuẩn bị cho kế hoạch đào thoát. Sau đó, hơn 600 tù binh xây dựng 3 đường hầm bí mật và đặt biệt danh là Tom, Dick và Harry.
Tuy nhiên, các tù binh đã phải hủy 2 đường hầm Tom và Dick vì một số lý do. Vì vậy, họ dồn tất cả sức lực để hoàn thành đường hầm Harry dài hơn 90m.
Chỉ có khoảng 200 tù binh là những nhân vật cấp cao - những người có thể nói tiếng Đức và làm rất nhiều việc trong phi vụ đào đường hầm để tẩu thoát và có thời gian để thực hiện kế hoạch đào tẩu vĩ đại theo như kế hoạch.
Tuy nhiên, vào đêm đào thoát, tức tối 24/3/1944, họ đã gặp một loạt vấn đề. Trong đó thách thức lớn nhất mà họ gặp phải là đường hầm Harry được đào khá nông và ở gần một tháp canh của binh sĩ Đức.
Khi tù binh quân Đồng Minh thứ 77 chuẩn bị thoát ra khỏi đường hầm bí mật, một lính canh đã phát hiện ra điều đó và báo động cho những sĩ quan khác làm việc trong nhà tù Stalag Luft III. Họ đã bắt lại được 50 tù nhân trốn thoát qua đường hầm. Sau đó, toàn bộ số tù nhân trên bị bắn chết hết sức dã man.
Trong số những tù binh tham gia kế hoạch đào thoát có phi công thuộc lực lượng hoàng gia Anh Richard Burtle cũng bị bắt trở lại. Tuy nhiên, ông may mắn hơn nhiều khi sau đó được trả sự do. Mặc dù vậy, ông vẫn nhớ như in cảnh một hàng dài binh sĩ hành hình tù nhân tẩu thoát.
Những tù nhân không bị bắt lại phải đương đầu thời tiết khắc nghiệt của mùa đông khi nhiệt độ ngoài trời xuống tới -22 cho đến -25 độ C. Khi đó, họ không có ủng, găng tay hay mũ... nên phần lớn chết vì rét và đói. Duy chỉ có 3 người may mắn sống sót và quay trở về quê nhà ở Anh.
