Cựu chiến binh say mê bồi đắp văn hóa đọc cho giới trẻ

Ông Nguyễn Mạnh Hùng bên kho sách về văn hóa, văn học xứ Đoài.

Các em học sinh lớp 11 Trường PTTH Hồng Thái vừa có cuộc giao lưu về văn học tại Xứ Đoài books (thị trấn Phùng, huyện Đan Phượng, Hà Nội). Xứ Đoài books còn được nhiều người gọi là Bảo tàng thơ Xứ Đoài. Tại đây, các em đã được nghe giới thiệu các bộ sưu tập sách quý, được nghe giới thiệu về cuốn “Mây đầu ô” của nhà thơ Quang Dũng – một thi nhân sinh ra, lớn lên ở chính mảnh đất Phùng (Đan Phượng) và nghe giới thiệu về nét đẹp của văn học xứ Đoài. Em Phương Ni, học sinh lớp 11A5 cho biết: “Xứ Đoài books trưng bày, giới thiệu rất nhiều tác phẩm của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam, nhất là các nhà văn, nhà thơ xứ Đoài như: Tản Đà, Quang Dũng… Các cuốn sách được lưu giữ rất cẩn thận. Em và các bạn đều mong có dịp quay lại nơi này”.

Những năm gần đây, Xứ Đoài books là một địa chỉ được nhiều em học sinh yêu văn học trên địa bàn huyện Đan Phượng cũng như các quận, huyện lân cận đến để đọc sách, tìm hiểu về văn học, văn hóa xứ Đoài. Chủ nhân của Xứ Đoài books là Thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng - nguyên cán bộ Viện Vũ khí (Bộ Quốc phòng). Bạn bè gọi ông là Hùng “sách cũ”, hay Hùng “sách xứ Đoài”. Bởi cuộc đời ông bao năm qua gắn bó với sách, đặc biệt là các loại sách cũ.

Câu chuyện đến với sách và gắn bó với sách của ông Hùng không phải ngẫu nhiên. Sinh ra ở vùng đất xứ Đoài - vùng đất sản sinh ra bao danh nhân qua các thời đại; đồng thời, xứ Đoài cũng là một miền thơ. Chỉ riêng thời cận, hiện đại xứ Đoài đã có nhiều nhà văn, nhà thơ lớn của đất nước như: Tản Đà, Quang Dũng, Hồ Phương... Sinh ra trong một “miền thơ” như thế, ngay từ hồi mới học lớp 1, ông Nguyễn Mạnh Hùng đã mê đọc sách. Nhà gần hiệu sách tại ngã tư Trạm Trôi nên buổi trưa ông thường ra hiệu sách để ngắm nhìn sách qua lớp kính, và cũng thường nhịn ăn sáng để dành tiền mua truyện đọc. Lớn lên, ông nhận ra, chính những vùng đất, làng quê trên quê hương ông là nơi sinh ra những danh nhân đi vào sử sách. Khi lên Hà Nội học đại học cũng là lúc ông được “vùng vẫy” trong thế giới sách bởi Hà Nội không những nhiều thư viện, nhiều hiệu sách khắp nơi mà còn là nơi có nhiều nhà sưu tập sách, với những cuốn sách quý.

Ông Hùng công tác ở Viện Vũ khí (Bộ Quốc phòng), nhưng suốt mấy chục năm công tác, chưa bao giờ ông xa rời niềm đam mê với sách. Khi thì tự bỏ tiền mua, khi thì vận động “xin”. Kho sách cứ thế ngày một đồ sộ. Với ông mỗi cuốn sách đều như một con người, có tên, có tuổi, có ký ức qua những bàn tay người đọc, có dấn ấn khi người ta lưu những dòng kỷ niệm trên đó. Tất nhiên, sách càng cũ thì càng quý vì có dấu ấn của tháng năm. Ông dành nhiều thời gian sưu tầm sách cũ. Có những bộ sách cũ ông phải tích cóp mãi mới mua được.

Thấu hiểu về giá trị của sách, lại tích cóp được kho sách hơn 2.000 cuốn, ông muốn lan tỏa giá trị của sách đến cộng đồng. Khi Bảo tàng Văn học đi vào hoạt động năm 2015, ông Hùng chợt nảy ra ý định lan tỏa những giá trị kho sách “chuyên đề” về những tác giả, tác phẩm xứ Đoài đến cộng đồng. Xứ Đoài books ra đời với địa điểm chính là ngôi nhà của ông ở thị trấn Phùng, nơi bất kỳ ai cũng có thể đến để đọc, nghiên cứu, chia sẻ kiến thức với chủ nhân từ kho sách hơn 2.000 cuốn, nhiều nhất là sách của các tác gia xứ Đoài. Xứ Đoài books nhanh chóng thu hút đông đảo độc giả. Với mong muốn gây dựng đam mê văn hóa đọc từ giới trẻ, ông Hùng dành nhiều “ưu ái” cho các bạn học sinh, sinh viên. Ông liên lạc với nhiều trường học trên địa bàn để giới thiệu về “bảo tàng” của mình, mời các em đến đọc sách, giao lưu văn nghệ, sinh hoạt miễn phí.

Sau khi về nghỉ chế độ, Thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng càng có thời gian để đầu tư vào những “dự án” phát triển văn hóa đọc của mình. Gần đây, ông có sáng kiến tổ chức những “trạm đọc” di động. Ông đóng những giá sách kích cỡ 80cm x 120cm. Mỗi giá sách lại được bày các loại sách theo chủ đề nhất định. Mục đích làm những giá sách như thế để ông có thể cơ động di chuyển đi khắp nơi mà không tốn quá nhiều công sắp xếp lại các loại sách. Ông bảo rằng chỉ cần chở vài chuyến xe máy là ông có thể bố trí được một “thư viện di động” cho độc giả, và ông sẵn sàng làm điều đó, nhất là chở sách đến các trường học để chia sẻ, giao lưu về văn học với các em học sinh.

Dù Xứ Đoài thi quán đã thu hút được lượng không nhỏ người yêu văn học nghệ thuật nhưng ông Hùng vẫn mơ ước xây dựng Bảo tàng Văn học xứ Đoài để lưu giữ nhiều hơn, phục vụ tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của công chúng. Với ông, một bảo tàng như thế sẽ là cách để lan tỏa nét đẹp của văn hóa xứ Đoài và tăng sức hấp dẫn cho văn hóa đọc với giới trẻ.

“Tôi nghĩ, một xã hội đọc sách là một xã hội giàu tri thức. Muốn xây dựng xã hội đọc sách thì bắt đầu từ các em học sinh. Nếu các em đã say mê đọc sách, thì suốt đời, 60 năm, 80 năm sau các em vẫn đọc, rồi các em lại truyền đam mê ấy cho thế hệ sau nữa. Do đó, khi các em học sinh đến với Xứ Đoài books, tôi luôn thấy phấn khởi và sẵn sàng “phục vụ” các em” - ông Nguyễn Mạnh Hùng.

Tuệ Phương