Cựu lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản: Những cây cầu bền bỉ vun đắp tình hữu nghị hai nước

Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki trao Bằng khen của Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản cho VAJA. (Ảnh: NCCC)

Chia sẻ với TG&VN, PGS.TS. Ngô Minh Thủy – Chủ tịch VAJA, nhấn mạnh vai trò của cộng đồng cựu lưu học sinh trong việc lan tỏa các giá trị giáo dục Nhật Bản và góp phần vun đắp quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước.

VAJA vừa nhận Bằng khen của Bộ Ngoại giao Nhật Bản đúng vào dịp kỷ niệm 25 năm hoạt động. Nhìn lại hành trình qua, đâu là điểm tự hào nhất của cộng đồng cựu lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản trong vai trò giao lưu nhân dân và kết nối giáo dục-văn hóa giữa hai nước?

VAJA là một tổ chức hoàn toàn tình nguyện, quy tụ những người có tâm nguyện đóng góp cho sự phát triển quan hệ hợp tác Việt Nam-Nhật Bản và mong muốn là những cây cầu nối tình hữu nghị của hai nước.

Với hơn 2.500 hội viên, không thu hội phí, nhưng trong 25 năm qua, chúng tôi đã thực hiện được nhiều hoạt động trong các lĩnh vực như ngoại giao, học thuật, giao lưu văn hóa- giáo dục, kết nối tri thức...

Hiện nay, VAJA có mạng lưới rộng lớn trong nước, liên lạc chặt chẽ với các hội thành viên của Liên hiệp các hội cựu lưu học sinh các nước Đông Nam Á tại Nhật Bản (ASCOJA) – một tổ chức với 10 hội thành viên của 10 nước Đông Nam Á và có lịch sử gần 50 năm.

PGS.TS. Ngô Minh Thủy, Chủ tịch VAJA tại Lễ trao Bằng khen của Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản cho VAJA. (Ảnh: NVCC)

Chúng tôi cũng hợp tác khăng khít với ASJA International – cơ quan được bảo trợ bởi Bộ Ngoại giao Nhật Bản. Không chỉ đóng góp xây dựng mối quan hệ hợp tác Việt Nam – Nhật Bản, VAJA còn góp phần xây dựng tình hữu nghị giữa các nước Đông Nam Á với nhau và giữa các nước Đông Nam Á với Nhật Bản.

Một tổ chức hoạt động không tiêu tốn một đồng ngân sách, cũng không mưu cầu bất cứ lợi ích vật chất nào, nhưng có một sức mạnh to lớn và đã làm được rất nhiều điều để kết nối và hỗ trợ những cựu sinh viên từng học tập tại Nhật, đồng thời trở thành một trong những cây cầu nối hữu nghị ý nghĩa và hiệu quả. Đó chính là nét đẹp và có lẽ là niềm tự hào của VAJA.

Khi thực hiện các công việc của VAJA, tôi cũng như hơn 2500 hội viên, đặc biệt là các thành viên trong Ban chấp hành đều làm với tâm thế tự nguyện. Chúng tôi thực sự cảm kích khi nhận được sự quan tâm và trân trọng của của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam và cá nhân Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki.

VAJA đã làm thế nào để tập hợp, truyền cảm hứng và duy trì sự gắn kết của các thế hệ cựu lưu học sinh trong nhiều lĩnh vực?

Tôi cho rằng có một số lý do để VAJA có thể tập hợp và truyền cảm hứng, duy trì sự kết nối các thế hệ cựu lưu học sinh.

Thứ nhất, bản chất của VAJA là một tổ chức tự nguyện và tình nguyện, hoạt động vì tất cả các thành viên và vì xã hội, không vì lợi ích của riêng nhóm người nào. Những tổ chức như vậy dễ quy tụ thành viên.

Thứ hai, các hoạt động của VAJA xoay quanh những vấn đề rất thiết thực đối với các cựu sinh viên và những vấn đề mà họ quan tâm hoặc trân trọng.

Thứ ba, hiệu quả các hoạt động của VAJA rất rõ ràng, có ý nghĩa và được nhiều người, nhiều cơ quan ghi nhận. Điều đó tạo nên uy tín cũng như sự tin tưởng và sự hấp dẫn của tổ chức.

Thứ tư, mặc dù VAJA là tổ chức tự nguyện, tình nguyện, nhưng đây không phải là một cộng đồng đơn thuần để tham gia cho vui. Bên cạnh những niềm vui tạo ra khi các cựu sinh viên được giao lưu, gặp mặt…, thì điểm cốt lõi là các hoạt động của VAJA rất nghiêm túc, bài bản. Điều này tạo nên sức hấp dẫn và ý nghĩa lâu dài, nhất là đối với tầng lớp sinh viên- cựu sinh viên - trí thức.

Thứ năm, chính cuộc sống, công việc và các hoạt động xã hội của những thành viên chủ chốt, đặc biệt là các thành viên trong Ban chấp hành các nhiệm kỳ cũng góp phần tạo nên uy tín và sự tin cậy đối với VAJA.

Thứ sáu, bản thân các cựu sinh viên có sự gắn bó sâu sắc và tình cảm đặc biệt với đất nước Nhật Bản, vì vậy họ cũng có nhu cầu và mong muốn được tham gia các hoạt động của VAJA.

VAJA tham gia Đại hội ASCOJA tại Bangkok năm 2025. (Ảnh: NVCC)

Theo bà, các cựu lưu học sinh có những thế mạnh gì khi trở về nước hoặc tham gia các hoạt động hợp tác, đồng thời giúp họ duy trì và phát huy những giá trị cốt lõi của giáo dục Nhật Bản?

VAJA là một tổ chức hoạt động nghiêm túc, có tầm nhìn, đường lối, kế hoạch rõ ràng. Các thành viên là những người đã từng đi học tại Nhật Bản, được hưởng những điều ưu việt của nền giáo dục Nhật Bản, hiểu biết rõ về nước Nhật và gắn bó với Nhật Bản.

Tại Việt Nam, VAJA trực thuộc Hội Hữu nghị Việt Nam-Nhật Bản. Tại Đông Nam Á, chúng tôi là tổ chức thành viên của ASCOJA và có đối tác mật thiết là ASJA International-một tổ chức hỗ trợ sinh viên Đông Nam Á được bảo trợ bởi Bộ Ngoại giao Nhật Bản. Nằm trong một hệ thống như vậy, sức mạnh của chúng tôi được nhân lên nhiều lần.

Ngoài ra, các thành viên Ban chấp hành VAJA các thời kỳ đều là những người nhiệt tình, có kinh nghiệm và kiến thức vững vàng cả về lãnh đạo quản lý, chuyên môn và hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực khác nhau, thuộc nhiều vùng miền, nhiều cơ quan của cả nước, trong đó (từ nhiệm kỳ thứ VIII) có một số thành viên của Ban chấp hành đang sống tại Nhật Bản.

Theo tôi, những công việc và hoạt động mà cựu sinh viên theo đuổi sau khi tốt nghiệp chính là môi trường thực tiễn để họ tiếp nối những gì đã học được tại Nhật Bản. Trong hành trình ấy, VAJA đóng vai trò như một cái nôi nuôi dưỡng, giúp các giá trị đó được duy trì và phát huy lâu dài.

Các biểu biểu tham dự Đại hội VAJA nhiệm kỳ 2025-2030. (Ảnh: NVCC)

Trong bối cảnh hợp tác Việt-Nhật đang mở rộng trên nhiều lĩnh vực như văn hóa, công nghệ, giáo dục, y tế, đổi mới sáng tạo, VAJA dự kiến tập trung vào những định hướng hoạt động và trọng tâm nào trong thời gian tới?

Hợp tác Việt Nam-Nhật Bản đã và đang phát triển mạnh mẽ trên mọi phương diện. Các hoạt động của VAJA từ trước đến nay vẫn luôn theo sát các hoạt động hợp tác chung của hai nước bao gồm các lĩnh vực văn hóa, công nghệ, giáo dục, y tế, đổi mới sáng tạo. Tôi nghĩ thời gian tới VAJA sẽ tiếp tục thực hiện và đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động đó. Cụ thể là:

Xúc tiến giao lưu, gặp gỡ, hợp tác giữa những cựu lưu học sinh đã từng học tập, nghiên cứu tại Nhật Bản.

Tăng cường giao lưu trao đổi với thầy và trường cũ tại Nhật Bản. Tổ chức các hoạt động học thuật, giao lưu trong ngành và giữa các ngành, thiết lập và thúc đẩy các cơ hội hợp tác đa ngành, đa lĩnh vực giữa các thành viên và với các cơ quan, đối tác của Việt Nam và Nhật Bản.

Đẩy mạnh các hoạt động nhằm tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong các lĩnh vực như giáo dục – đào tạo, khoa học– công nghệ, giao lưu văn hóa…

Hỗ trợ học sinh, sinh viên Việt Nam đi học tập, nghiên cứu và giao lưu tại Nhật Bản. Thiết lập quan hệ và giao lưu với cộng đồng người Nhật tại Việt Nam, giới thiệu văn hóa hai nước, tổ chức hội thảo khoa học và các hình thức hợp tác khác.

Tham gia các hoạt động của các tổ chức cựu lưu học sinh tại Nhật Bản và các tổ chức của Nhật Bản tại Việt Nam về giao lưu văn hóa – khoa học kỹ thuật. Triển khai các chương trình giao lưu, các chương trình học bổng, triển lãm du học…

Nếu nói về các hoạt động mà VAJA muốn đẩy mạnh hơn nữa, đó là các hoạt động giao lưu văn hóa ở tầm cao mang tính chuyên môn hơn, trên cơ sở kết hợp với một số viện nghiên cứu hoặc trường đại học, như Viện Nghiên cứu phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (CLEF), Trường Đại học Ngoại ngữ- Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Việt Nhật. Đây là các cơ quan đang thực hiện nhiều chương trình nghiên cứu- đào tạo- giao lưu văn hóa Việt Nhật lớn và hiệu quả.

Hiện nay, VAJA đang trong nhiệm kỳ hai năm làm Chủ tịch luân phiên của ASCOJA. Tháng 10/2027, chúng tôi sẽ chủ trì tổ chức Đại hội ASCOJA lần thứ 29 tại Hà Nội. VAJA cũng có kế hoạch tổ chức Hội thảo quốc tế về giáo dục lớn tại Hà Nội vào mùa Hè năm 2026, với sự tham gia của Nhật Bản và 10 nước Đông Nam Á.

Xin trân trọng cảm ơn Bà!

Cựu lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản tham dự tiệc giao lưu mừng năm mới 2025. (Ảnh: NVCC)

Trọng Vũ