Đã cần tiêm đại trà vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ?
Theo các chuyên gia, việc tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ đại trà hiện nay là chưa cần thiết.
Tính đến ngày 13/8, Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đang xếp Việt Nam vào nhóm quốc gia có quy cơ thấp về bùng phát dịch đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, với tốc độ lây lan nhanh của dịch, nguy cơ ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam là rất lớn.
Về việc đã cần thiết tiêm đại trà vaccine phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho người dân hay chưa, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) phân tích: “Hiện vaccine phòng bệnh đậu mùa có thể phòng được đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, với tình hình dịch như hiện nay, cũng chưa cần thiết phải tiêm đại trà vaccine phòng bệnh. Bởi vì bệnh đậu mùa khỉ chưa phải là bệnh lây lan rộng; trong khi vaccine phòng bệnh hiện nay còn hiếm; hiện Việt Nam cũng chưa có vaccine phòng bệnh này”.
Theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, qua quan sát ca bệnh thực tế, bệnh đậu mùa khỉ khó có khả năng lây lan mạnh, rộng như SARS-CoV-2; cách lây truyền của virus đậu mùa khỉ là qua tiếp xúc gần, khả năng lây lan qua đường hô hấp cũng hạn chế. Vì vậy, nếu có ca bệnh thì việc lây lan mạnh là ít xảy ra. Bệnh chủ yếu lây lan trong vùng các đối tượng tiếp xúc gần với ca bệnh như: Người nhà hoặc trong bệnh viện, nhân viên y tế chăm sóc người bệnh… Bên cạnh đó, tỷ lệ tử vong của bệnh này đến nay vẫn thấp, thậm chí thấp hơn cả thủy đậu.
Theo Hướng dẫn mới nhất về chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh đậu mùa khỉ ở người của Bộ Y tế, việc sử dụng vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ cũng chỉ hướng dẫn dùng cho những nhóm đối tượng có nguy cơ cao.
Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cũng đã yêu cầu các cơ sở sản xuất tăng cường nghiên cứu, cập nhật xu thế nghiên cứu sản xuất thuốc điều trị và vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới. Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị nhập khẩu chủ động liên hệ với các nhà sản xuất nước ngoài để có thể tiếp cận nguồn cung các thuốc trên và rà soát nhu cầu của các cơ sở khám chữa bệnh trong nước.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh chưa có vaccine phòng bệnh, việc phòng bệnh cũng không khác với COVID-19, cơ bản nhất là thực hiện vệ sinh cá nhân, cách ly người bệnh (nếu có).
Để chủ động phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ ở nước ta, Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh như:
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi; không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.
- Người dân thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.
- Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời; đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
- Người dân tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở hoặc nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.
- Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.
- Người dân cũng cần đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.