Đã đến lúc vươn mình hóa Rồng

Ngày đánh dấu kết thúc cuộc chiến tranh trở thành dấu mốc đáng nhớ trong lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc. Đó không chỉ là dấu mốc ghi nhận thắng lợi mà còn mở ra thời kỳ lịch sử mới xây dựng, kiến tạo giang sơn liền một dải.

Có những nước đã từng gánh chịu tổn thất nặng do chiến tranh như Nhật Bản, Hàn Quốc, sau khi chiến tranh kết thúc đã đi thật nhanh trong công cuộc tái thiết hậu chiến. Trong nửa thế kỷ, từ chỗ là đất nước bị tàn phá nặng nề và rất nghèo nàn, họ đã lột xác trở thành cường quốc kinh tế thuộc nhóm dẫn đầu thế giới.

Việt Nam sau nửa thế kỷ thống nhất đất nước được xếp vào nhóm quốc gia có thu nhập trung bình. Bạn bè quốc tế thường dành cho chúng ta những lời khen khi nói về công cuộc xây dựng đất nước sau chiến tranh, đặc biệt là các nỗ lực thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm trật tự, bình ổn xã hội và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Tuy nhiên, phải mạnh dạn và dũng cảm, giống như trong thời chiến, để nhìn nhận rằng sự phát triển của đất nước đã và đang diễn ra chậm hơn, nếu không muốn nói là chậm hơn nhiều, so với dự kiến.

Đoàn tàu nội tuyến chở niềm vui cho nhân dân Thành phố.

Cho đến nay, chúng ta vẫn đang loay hoay trong nỗ lực vượt lên khỏi nửa cuối nhóm thu nhập trung bình. Chưa nói đến thực tại theo đó, chúng ta đi tới trong cuộc phát triển thì các nước trong khu vực và trên thế giới cũng đi tới chứ không dậm chân tại chỗ. Trong hệ thống thang bậc toàn cầu xếp theo trình độ phát triển kinh tế - xã hội, vị trí của đất nước chúng ta chỉ được cải thiện nhanh vào những năm đầu 1990, sau đó chậm dần. Trong khi đó, có những nước đi rất nhanh, như Hàn Quốc, Singapore là những ví dụ.

Trong nửa thế kỷ kể từ khi cuộc chiến tranh chống Mỹ kết thúc, chúng ta không thật sự có điều kiện xây dựng đất nước trong hòa bình. Hơn chục năm chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc tiếp diễn ngay sau khi đất nước thống nhất đã khiến chúng ta hao tổn nhiều nhân lực, vật lực và tài lực.

Dẫu sao, phải dũng cảm thừa nhận sự chậm trễ trong phát triển kinh tế - xã hội có một trong những nguyên nhân chính là sự sai lầm trong chủ trương xây dựng mô hình phát triển. Sự sai lầm ấy đã đẩy đất nước vào tình trạng trì trệ và tụt hậu kéo dài. Thậm chí có lúc, cả vận mệnh của chế độ cũng bị đặt trước thử thách do sự sụt giảm nghiêm trọng lòng tin của người dân. Trong hoàn cảnh ngàn cân treo sợi tóc ấy, Đảng đã kịp thời nhận ra sai lầm và nghiêm túc sửa sai. Tại Đại hội lần thứ VI của Đảng, chính sách đổi mới được thông qua, đánh dấu bước ngoặt trong tiến trình xây dựng và phát triển đất nước. Cơ chế quản lý kinh tế tập trung, quan liêu và bao cấp bị loại bỏ một cách dứt khoát; thay vào đó là cơ chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Một góc Thành phố phát triển

Chính sách mới đã nhanh chóng làm đất nước thay da đổi thịt. Từ nhóm các quốc gia nghèo nhất thế giới, đất nước chúng ta đã bứt phá đi lên với tỷ lệ tăng trưởng GDP hàng năm 8 - 9% được duy trì liên tục. Kinh tế phát triển nhanh, bộ mặt đất nước dần khang trang, đời sống nhân dân được cải thiện từ đói khổ trở nên đủ ăn, rồi khá giả.

Sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống XHCN Đông Âu ít nhiều tác động đến đất nước chúng ta, đặc biệt là gây ra sự dao động trong một bộ phận đảng viên và nhân dân về sự lựa chọn con đường đi lên. Nhưng Đảng đã rất tỉnh táo và kiên định, nắm chắc tay lái điều khiển con tàu đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng sâu sắc về lý tưởng chính trị và tiếp tục hành trình đã được hoạch định từ khi đất nước mới giành được độc lập. Thái độ nhất quán của chúng ta trong việc theo đuổi hệ ý thức chính trị xác định đã được các nước ghi nhận, thừa nhận. Quan hệ chính trị, kinh tế giữa Việt Nam và các nước ngày càng được mở rộng, củng cố. Mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện đã được thiết lập với rất nhiều nước, trong đó có những cường quốc mà thể chế chính trị rất khác biệt so với đất nước chúng ta. Vị thế của chúng ta trên các diễn đàn quốc tế đa phương ngày càng được nâng cao.

Sau nửa thế kỷ xây dựng và phát triển đất nước, cái được nhất của chúng ta và cũng được bạn bè thế giới nhìn nhận, là sự ổn định về chính trị và trật tự xã hội. Chúng ta không phải chịu cảnh mất trật tự, mất an ninh do những cuộc xung đột giữa các phe nhóm, sắc tộc. Bên cạnh đó, công cuộc chống tham nhũng được đẩy mạnh giúp bộ máy được thanh lọc. Việc xử lý mạnh tay cả đối với cán bộ tham nhũng ở cấp rất cao đã củng cố niềm tin của người dân đối với quyết tâm của Đảng, của lãnh đạo đất nước, trong việc làm trong sạch đội ngũ. Đất nước Việt Nam thanh bình, thân thiện, an toàn, bình ổn về chính trị và xã hội trở thành điểm đến yêu thích của khách du lịch và nhà đầu tư nước ngoài.

Vấn đề còn lại là làm thế nào thúc đẩy nhanh hơn nữa tốc độ phát triển kinh tế để đất nước chúng ta có thể bứt phá và đuổi kịp nhóm các nước phát triển. Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, chúng ta không được phép tiếp tục chậm trễ mà phải bước ngay lập tức vào việc xử lý các điểm nghẽn để không chỉ đi nhanh, chạy nhanh mà thậm chí phải bay lên, đưa đất nước thật sự hóa rồng.

Một góc Thành phố phát triển

Một trong những giải pháp cơ bản cho bài toán đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế là thực hiện chuyển đổi số trong xây dựng nền tảng của các giao tiếp xã hội, bao gồm cung ứng dịch vụ công và giao dịch kinh tế, dân sự. Mọi chủ thể, khi cần thực hiện một giao dịch, dù quan trọng hay không quan trọng và bất kể ngày hay đêm, chỉ cần tác nghiệp trên chiếc điện thoại hoặc máy tính cá nhân mà không cần di chuyển.

Giải pháp cơ bản khác là tăng tốc hoàn thiện cơ sở hạ tầng giao thông công cộng và mạng lưới vận tải công cộng xanh. Đi lại thuận tiện và nhanh chóng sẽ giúp người dân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí, do đó giá thành sản phẩm, dịch vụ cũng hạ xuống, giúp tăng tính cạnh tranh của hàng nội.

Đặc biệt, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy đang triển khai được coi là một cú hích mạnh, có tác dụng vực dậy thể chế quản lý công mà sau nhiều thập niên vận hành theo bài bản không đổi đã trở nên quá ì ạch, nặng nề và được coi là lực cản chính đối với sự phát triển. Người dân rất kỳ vọng vào hiệu quả của việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính, xóa bỏ cấp huyện, thu gọn các bộ, sở và tinh lọc đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Không chỉ một số tiền lớn sẽ được tiết kiệm, tạo điều kiện cho việc đầu tư vào những lĩnh vực quan trọng như giao thông, giáo dục, y tế; một bộ máy quản lý gọn, nhẹ, năng động sẽ tạo động lực thúc đẩy sự đổi mới và phát triển toàn diện của đất nước.

Nửa thế kỷ kiến tạo với hành trang gồm cả thất bại và thành công, dân tộc ta tự tin dưới sự lãnh đạo của Đảng bước vào kỷ nguyên vươn mình, đi tới thịnh vượng, phồn vinh, hạnh phúc.

Viện sĩ, PGS.TS NGUYỄN NGỌC ĐIỆN