Đã tìm ra phương pháp mới điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Lần đầu tiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một loại enzyme duy nhất, được gọi là PI5P4Kα có thể tiêu diệt ung thư tuyến tiền liệt.
Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến thứ hai ở nam giới, ngày càng khó khăn trong việc tìm phương pháp điều trị.
Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã hé mở giải pháp cho vấn đề này, đó là một loại enzyme duy nhất, được gọi là PI5P4Kα, có thể tiêu diệt các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm cả những tế bào đã phát triển khả năng kháng các phương pháp điều trị truyền thống.
Những phát hiện này vừa được công bố trên tạp chí Science Advances. Các nhà nghiên cứu tin rằng nó có thể mở ra các phương pháp điều trị cho nhiều bệnh ung thư khác như những bệnh liên quan đến vú, da và tụy.
Ung thư tuyến tiền liệt thường cần hormone sinh dục nam (androgen) để phát triển. Tế bào ung thư sẽ tấn công "bộ máy truyền tín hiệu" androgen của tuyến tiền liệt để phát triển, đó là lý do tại sao các phương pháp điều trị làm gián đoạn các con đường này lại có hiệu quả.
Theo thống kê, trong 5 năm qua, khoảng 10–20% trường hợp ung thư tuyến tiền liệt gặp tình trạng kháng trị. Tiến sĩ, phó giáo sư tại Sanford Burnham Prebys Emerling cho biết: “Hiểu cách ung thư tuyến tiền liệt phát triển sức đề kháng là rất quan trọng để khám phá các chiến lược điều trị mới nhằm trì hoãn hoặc đảo ngược sự tiến triển của bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt kháng điều trị có nồng độ PI5P4Kα cao, cho thấy protein này đóng vai trò trong khả năng kháng điều trị và phát triển của ung thư".
PI5P4Kα là một phần của nhóm enzyme gọi là PI5P4K tham gia vào quá trình chuyển hóa lipid, một loại phân tử bao gồm chất béo, hormone và nhiều loại vitamin. Trong khi các lĩnh vực chuyển hóa ung thư khác đã được nghiên cứu rộng rãi trong nhiều thập kỷ, chuyển hóa lipid chỉ mới nổi lên gần đây như một phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho bệnh ung thư.
Ung thư tuyến tiền liệt là một mối quan tâm lớn đối với nam giới trên toàn thế giới. Đây là bệnh ung thư phổ biến thứ hai ở nam giới và là bệnh ung thư phổ biến thứ năm nói chung. Năm 2020, chỉ ở Hoa Kỳ đã có hơn 190.000 nam giới được chẩn đoán mắc bệnh này và hơn 33.000 người sẽ chết vì căn bệnh này. Trên toàn cầu, năm 2020, ước tính có 1,4 triệu ca ung thư tuyến tiền liệt mới và hơn 375.000 ca tử vong.
Ung thư tuyến tiền liệt thường cần nội tiết tố androgen, chẳng hạn như testosterone, để phát triển. Những hormone sinh dục nam này liên kết và kích hoạt các thụ thể cụ thể ở tuyến tiền liệt, dẫn đến sự phát triển và tăng sinh của các tế bào tuyến tiền liệt.
Tín hiệu androgen là điều cần thiết cho sự phát triển bình thường và chức năng của tuyến tiền liệt, nhưng trong bệnh ung thư tuyến tiền liệt, các tế bào ung thư "chiếm" đường truyền tín hiệu này để thúc đẩy sự phát triển và tồn tại của chính chúng. Đây là lý do tại sao các liệu pháp nhắm mục tiêu truyền tín hiệu androgen, chẳng hạn như liệu pháp ức chế androgen (ADT), thường có hiệu quả trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ung thư tuyến tiền liệt có thể phát triển đề kháng với các phương pháp điều trị này, dẫn đến bệnh tiến triển và di căn.
Với phát hiện này, Emerling và các đồng nghiệp rất lạc quan về tương lai của việc điều trị ung thư tuyến tiền liệt. “Vẫn chưa có thuốc, nhưng tôi rất hy vọng trong tương lai gần, chúng ta sẽ có một thứ gì đó trong các thử nghiệm lâm sàng. Điều đó thật tuyệt vời.”, Emerling chia sẻ.
Các triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt:
Giai đoạn đầu có thể không xuất hiện dấu hiệu hay triệu chứng.
Khi ung thư phát triển có thể xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng như:
Gặp khó khi đi tiểu
Giảm lực trong dòng nước tiểu
Có máu trong nước tiểu
Có máu trong tinh dịch
Đau xương
Giảm cân không lý do
Rối loạn cương dương
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt bao gồm:
Khi tuổi càng cao: Nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt của bạn tăng lên khi bạn già đi, phổ biến nhất sau 50 tuổi.
Chủng tộc: Vì những lý do chưa được xác định, người Da đen có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn những người thuộc các chủng tộc khác. Ở người Da đen, ung thư tuyến tiền liệt cũng có nhiều khả năng phát triển hoặc tiến triển nặng hơn.
Lịch sử gia đình. Nếu người có quan hệ huyết thống, chẳng hạn như cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con cái, được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, nguy cơ mắc bệnh của bạn có thể tăng lên. Ngoài ra, tiền sử gia đình có gen làm tăng nguy cơ ung thư vú (BRCA1 hoặc BRCA2) hoặc tiền sử gia đình rất nặng về ung thư vú, nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt của bạn có thể cao hơn.
Béo phì. Những người béo phì có thể có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn so với những người được coi là có cân nặng khỏe mạnh, mặc dù các nghiên cứu đã cho kết quả khác nhau. Ở những người béo phì, ung thư có nhiều khả năng phát triển mạnh hơn và có nhiều khả năng quay trở lại sau khi điều trị ban đầu.
Phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt:
Chọn một chế độ ăn uống lành mạnh với đầy đủ trái cây và rau quả. Ăn nhiều loại trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Trái cây và rau quả chứa nhiều vitamin và chất dinh dưỡng có thể đóng góp cho sức khỏe của bạn. Việc bạn có thể ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt thông qua chế độ ăn uống hay không vẫn chưa được chứng minh một cách thuyết phục. Nhưng ăn một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều loại trái cây và rau quả có thể cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn.
Chọn thực phẩm lành mạnh thay vì bổ sung. Không có nghiên cứu nào chỉ ra chất bổ sung đóng vai trò làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Thay vào đó, hãy chọn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất để bạn có thể duy trì mức vitamin lành mạnh trong cơ thể.
Tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần. Tập thể dục cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn, giúp bạn duy trì cân nặng và cải thiện tâm trạng. Cố gắng tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần. Nếu bạn mới tập thể dục, hãy bắt đầu chậm và tăng dần thời gian tập thể dục mỗi ngày.
Duy trì cân nặng khỏe mạnh. Nếu cân nặng hiện tại của bạn khỏe mạnh, hãy cố gắng duy trì nó bằng cách chọn chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần. Nếu bạn cần giảm cân, hãy tập thể dục nhiều hơn và giảm lượng calo nạp vào mỗi ngày. Hãy hỏi bác sĩ của bạn để được giúp đỡ lập một kế hoạch giảm cân lành mạnh.
Nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Nếu có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt rất cao, bác sĩ có thể cân nhắc cho dùng thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác để giảm nguy cơ. Một số nghiên cứu cho thấy dùng thuốc ức chế men khử 5-alpha, bao gồm finasteride (Propecia, Proscar) và dutasteride (Avodart), có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Những loại thuốc này được sử dụng để kiểm soát chứng phì đại tuyến tiền liệt và rụng tóc. Tuy nhiên, một số bằng chứng chỉ ra rằng những người dùng các loại thuốc này có thể tăng nguy cơ mắc một dạng ung thư tuyến tiền liệt nghiêm trọng hơn (ung thư tuyến tiền liệt cấp độ cao). Nếu bạn lo lắng về nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn.