Đại biểu đề nghị xây lộ trình về nhân sự Việt Nam tại tổ chức quốc tế

Đoàn ĐBQH TPHCM thảo luận tại tổ sáng 19-11. Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Tạ Đình Thi (Hà Nội) cho rằng, dự thảo có những bước tiến quan trọng, như cho phép áp dụng thí điểm tiêu chuẩn quốc tế, tạo điều kiện để doanh nghiệp mở rộng hoạt động ra nước ngoài và huy động chuyên gia, nhà khoa học. Đây là những cơ chế cần thiết để chúng ta bắt kịp xu thế toàn cầu.

Tuy nhiên, để thực sự tạo đột phá, ĐB Tạ Đình Thi đề nghị làm rõ về nhóm các công nghệ chiến lược cần ưu tiên thu hút hợp tác và phát triển.

Cụ thể, về thể chế cần có quy định ưu đãi, hỗ trợ đặc thù, vượt trội hơn so với mặt bằng chung, nhằm thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đầu tư, đặt trung tâm R&D tại Việt Nam. Nguồn nhân lực cần có cơ chế đặc biệt, linh hoạt về thu nhập, điều kiện làm việc và phát triển sự nghiệp để thu hút, trọng dụng nhân tài. Về tài chính cần xem xét thành lập một quỹ quốc gia hoặc cơ chế đặc thù để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nghiên cứu, làm chủ và chuyển giao các công nghệ nền tảng, chiến lược.

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi (Hà Nội)

Về chiến lược đưa người Việt Nam vào ứng cử, làm việc tại các tổ chức quốc tế mà dự thảo đề cập, ĐB Tạ Đình Thi cho rằng, đây là bước tiến rất đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, để biến điều này thành một chiến lược quốc gia bài bản, thay vì chỉ dừng ở các chính sách rời rạc thì Chính phủ cần xây dựng một "lộ trình quốc gia về nhân sự Việt Nam tại các tổ chức quốc tế", với danh sách ưu tiên các tổ chức và vị trí then chốt.

Ngoài ra, thay vì chờ đợi ứng cử, chúng ta cần có chương trình "ươm mầm" từ sớm, xác định những cá nhân xuất sắc, trẻ tuổi trong các lĩnh vực chiến lược (luật pháp quốc tế, khoa học biển, AI, kinh tế...) và đầu tư cho họ một lộ trình bài bản; tạo điều kiện cho họ tham gia các khóa thực tập, công tác ngắn hạn tại các tổ chức quốc tế ngay từ khi còn trẻ.

ĐB Tạ Đình Thi cũng đề xuất thành lập một ban chỉ đạo/lực lượng đặc nhiệm với sự tham gia của Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan để thống nhất chiến lược, xác định vị trí mục tiêu và hỗ trợ toàn diện cho ứng viên.

Bên cạnh đó, có chính sách đãi ngộ đặc biệt, không chỉ về vật chất mà còn về vị trí, cơ hội thăng tiến khi họ trở về nước. Chúng ta phải coi những người này là "sứ giả" đặc biệt, nguồn lực quý giá để tư vấn, hoạch định chính sách đối ngoại và hội nhập của đất nước sau khi họ hoàn thành nhiệm kỳ quốc tế.

"Bởi, việc đưa được người Việt Nam vào các vị trí quan trọng trong hệ thống quốc tế không chỉ là thành tích ngoại giao, mà đó chính là xây dựng "pháo đài" vững chắc nhất để bảo vệ lợi ích quốc gia trên mặt trận đa phương. Một khi chúng ta có tiếng nói từ bên trong, mọi nỗ lực hội nhập sẽ trở nên chủ động và hiệu quả gấp bội", ĐB Tạ Đình Thi nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Trần Hoàng Ngân (TPHCM) nhận định, cơ chế, chính sách đặc thù cho các hoạt động trong lĩnh vực đối ngoại hiện chưa có và nghị quyết này ra đời rất có giá trị.

về quy định cho phép UBND cấp tỉnh có văn phòng đại diện ở nước ngoài, ĐB Trần Hoàng Ngân đề nghị cân nhắc; tuy cần thiết nhưng phải có điều kiện, quy định chi tiết và có bước đi, ưu tiên các địa phương có quan hệ đối ngoại, kim ngạch xuất nhập khẩu ở tỷ lệ nhất định, như 5% hay 10% trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước, để tránh trường hợp hàng loạt các địa phương mở văn phòng, chi nhánh tại nước ngoài.

PHAN THẢO- ĐỖ TRUNG