Đại biểu lo chi phí đầu tư và thời gian thi công dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành
Sáng 17/6, tiếp tục Kỳ họp thứ 2, Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường cao tốc Bắc- Nam phía Tây đoạn qua Gia Nghĩa – Chơn Thành.
Một trong nhiều nội dung được các đại biểu quan tâm đó là thời gian, tiến độ thi công dự án và chi phí đầu tư của dự án đối với nguồn từ ngân sách địa phương.
Thảo luận tại hội trường, đại biểu Nguyễn Công Long - đoàn Đồng Nai bày tỏ đồng tình với dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước). Theo đại biểu, đây là dự án rất quan trọng trong tổng thể các dự án trọng điểm quốc gia về giao thông.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, đối với dự án này, chúng ta cần phải rà soát kỹ lưỡng về tính hiệu quả của dự án, phương thức bố trí vốn. Đại biểu Nguyễn Công Long chỉ ra, nếu có thể được thì chúng ta nên bố trí theo phương thức là vốn Trung ương và vốn của nhà đầu tư, trên cơ sở sắp xếp làm sao đảm bảo sự dẫn dắt của đầu tư công, vai trò dẫn dắt của Nhà nước…
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, cũng rất cần cân nhắc về cơ chế, chính sách chỉ định thầu. “Qua triển khai thực hiện các dự án, chúng ta thấy rằng, trên thì mở dưới lại rất chặt chẽ. Ví dụ như quy định cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét quyết định việc chỉ định thầu trong quá trình thực hiện với các tư vấn thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư. Nhưng quy định ở dưới về tất cả trình tự, thủ tục thì vẫn theo luật bình thường, không có một cơ chế nào đặc biệt cả…”, đại biểu Nguyễn Công Long nói.
Liên quan đến thời gian thi công và hoàn thành dự án, đại biểu Nguyễn Tạo - đoàn Lâm Đồng cho rằng, cần quan tâm đến cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn trình tự, thủ tục đầu tư dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước).
Theo đại biểu Nguyễn Tạo, hiện tại, thủ tục đầu tư cũng như việc triển khai thủ tục đầu tư dự án chiếm rất nhiều thời gian, gặp nhiều vướng mắc, khó khăn. Qua đó, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị cần quan tâm đến cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn trình tự, thủ tục đầu tư, tránh bị kéo dài thời gian. Đồng thời, cần có sự phối hợp, tính toán toàn diện, chủ động trong quản lý việc thực hiện quy hoạch, tránh bị trùng lặp.
Cuối cùng, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị Chính phủ xem xét, cân nhắc, bổ sung các công trình phụ trợ đồng bộ với tuyến cao tốc khi đi vào sử dụng, tránh lặp lại tình trạng như các tuyến cao tốc vừa qua đã được thực hiện.
Đồng quan điểm trên và giúp dự án được triển khai đúng tiến độ sau khi được phê duyệt chủ trương, đại biểu Trần Văn Tiến - đoàn Vĩnh Phúc đồng ý với đề xuất giải phóng mặt bằng và tái định cư một lần theo quy hoạch với quy mô 06 làn xe của dự án.
Theo đại biểu Trần Văn Tiến, quy mô đầu tư giai đoạn 1 với tổng chiều dài tuyến là 128,8km, quy mô 04 làn xe có làn dừng khẩn cấp, có dải phân cách giữa đáp ứng lưu lượng xe đến năm 2040 và đến năm 2045 sẽ không còn phù hợp.
Liên quan đến tổng mức đầu tư và nguồn vốn đầu tư giai đoạn 1, đại biểu Trần Văn Tiến đề nghị xem xét lại lãi suất vay 10,7% để phù hợp với quy định lãi suất vay hiện hành. Đồng thời, về tiến độ thực hiện, vị đại biểu này cũng đề xuất dự kiến hoàn thành dự án này vào cuối năm 2028 và khi đó cần tính toán lại tổng mức đầu tư cho phù hợp.
Phát biểu giải trình, báo cáo một số nội dung các đại biểu đã đề cập tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết: Về tính khả thi đầu tư dự án theo phương thức PPP, Bộ trưởng cho hay, đây là dự án tương đối hoàn chỉnh, được quy hoạch 6 làn xe, sẽ thi công xây dựng 4 làn xe hoàn chỉnh, phần vốn nhà nước hỗ trợ tham gia là 50%, sau khi mãn tải sẽ tiếp tục mở rộng thêm 2 làn xe trên đoạn tuyến này.
Quá trình tính toán cho thấy, đây sẽ là dự án có thời gian hoàn vốn tương đối tốt so với các dự án trước đây, phù hợp với các nhà đầu tư, cũng được các ngân hàng đánh giá cao. Bộ trưởng cho biết, thường các dự án dễ gặp khó khăn khi nguồn vốn huy động từ các ngân hàng để đầu tư cho các dự án BOT chủ yếu là huy động ngắn hạn, trung và dài hạn thì tối đa là 5 năm.
"Với một dự án có thời gian hoàn vốn khoảng 18 đến 20 năm như dự án này, nhà đầu tư sẽ ưu tiên doanh thu để trả nợ ngân hàng, nên sẽ rất phù hợp và khả thi trong thu hút nhà đầu tư"- Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.
Về tiến độ của dự án, Bộ trưởng cho biết thời điểm triển khai của dự án đang có thuận lợi khi đã có kinh nghiệm triển khai hệ thống đường bộ, đặc biệt là hệ thống đường cao tốc. Thời gian triển khai xây dựng được tính toán dựa trên kinh nghiệm xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2.
Theo đó, dự án sẽ khởi công từ đầu năm 2025, triển khai thi công đến cuối năm 2026 sẽ cơ bản hoàn thành.
Công tác giải phóng mặt bằng sẽ hoàn thành toàn bộ trong năm 2025. Kế hoạch giải ngân năm 2024 khoảng 14%, năm 2025 khoảng 38% và năm 2026 khoảng 48% tổng số vốn được cân đối.
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cho rằng dự kiến tiến độ là hoàn toàn khả thi và có thể thực hiện được.
Theo tờ trình của Chính phủ, cao tốc Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước) dài 128,8 km, sơ bộ tổng mức đầu tư 25.540 tỉ đồng. Theo quy hoạch, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành 6 làn xe, giai đoạn 1 phân kỳ đầu tư 4 làn xe hoàn chỉnh theo đúng tiêu chuẩn, giải phóng mặt bằng thực hiện một lần với 6 làn xe. Tốc độ thiết kế 100 - 120 km/giờ.
Sơ bộ tổng mức đầu tư 25.540 tỉ đồng, trong đó vốn nhà nước tham gia 12.770 tỉ đồng, gồm ngân sách T.Ư 10.536,5 tỉ đồng, ngân sách địa phương 2.233,5 tỉ đồng. Vốn nhà đầu tư tham gia 12.770 tỉ đồng.