Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh tham gia ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh phát biểu ý kiến.

Đại biểu cơ bản đồng tình với chủ trương và phạm vi sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 như nội dung Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Việc sửa đổi Hiến pháp lần này là bước đi cần thiết, kịp thời, thể hiện sự chủ động thích ứng của Quốc hội trước những thay đổi lớn trong tổ chức bộ máy nhà nước và yêu cầu ngày càng cao của công cuộc cải cách thể chế.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh nhấn mạnh: Thứ nhất, về sự cần thiết sửa đổi Hiến pháp, có thể thấy sau hơn 10 năm triển khai, một số quy định của Hiến pháp năm 2013 không còn phù hợp với thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh tinh gọn bộ máy, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị. Nhiều mô hình tổ chức mới đã được thí điểm và triển khai trên thực tế nhưng lại chưa có cơ sở hiến định vững chắc, gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện.

Thứ hai, về một số nội dung cụ thể, đại biểu nêu một số kiến nghị: Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, việc sửa đổi cần làm rõ hơn vai trò của mặt trận trong đại diện, phản biện xã hội và giám sát quyền lực, đồng thời bảo đảm điều kiện pháp lý để tổ chức bộ máy tinh gọn nhưng không làm suy giảm tính đại diện, liên kết và bám sát cơ sở. Về tổ chức chính quyền địa phương, đại biểu đồng tình với việc thể chế hóa mô hình 2 cấp, tuy nhiên cần quy định chuyển tiếp thật rõ ràng và có lộ trình cụ thể để bảo đảm việc sắp xếp, sáp nhập không làm gián đoạn hoạt động quản lý nhà nước, nhất là tại các địa phương vùng cao, vùng sâu, nơi điều kiện thực hiện còn nhiều hạn chế. Về hình thức sửa đổi, đại biểu nhất trí sử dụng hình thức nghị quyết để sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, cách làm này phù hợp với thông lệ lập pháp quốc tế, vừa linh hoạt vừa bảo đảm chặt chẽ về quy trình, tránh xáo trộn toàn văn Hiến pháp khi phạm vi điều chỉnh là hẹp.

Thứ ba, liên quan đến việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, về nhiệm vụ, quyền hạn, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh kiến nghị giao rõ đầu mối chịu trách nhiệm tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp, vì đây là giai đoạn quyết định chất lượng và tính đồng thuận của bản sửa đổi. Đồng thời, cần có quy định về việc báo cáo định kỳ tiến độ, bảo đảm Quốc hội có thể giám sát chặt chẽ quá trình xây dựng dự thảo.

Việc cho phép Ủy ban sử dụng con dấu của Quốc hội là cần thiết, thể hiện rõ thẩm quyền pháp lý và bảo đảm thuận lợi trong hoạt động điều phối, phối hợp liên ngành.

Thứ tư, về việc lấy ý kiến Nhân dân về sửa đổi Hiến pháp: Cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến Nhân dân về mục đích, ý nghĩa và nội dung của việc sửa đổi Hiến pháp, qua đó nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần trách nhiệm và thúc đẩy sự tham gia chủ động, tích cực của các tầng lớp Nhân dân. Việc tổ chức lấy ý kiến cần được thực hiện công khai, dân chủ, nghiêm túc và thực chất; đa dạng về hình thức, phù hợp với từng nhóm đối tượng; có sự hướng dẫn, chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Trước yêu cầu lấy ý kiến Nhân dân trong thời gian ngắn (1 tháng), cần có sự chỉ đạo quyết liệt, ban hành hướng dẫn rõ ràng, cụ thể; bảo đảm việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến được thực hiện một cách công khai, minh bạch, thể hiện rõ tinh thần cầu thị và sự tôn trọng đối với tiếng nói của Nhân dân.

Việc sửa đổi Hiến pháp là sự kiện chính trị - pháp lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, gắn liền với vận mệnh của đất nước và quyền, lợi ích chính đáng của Nhân dân. Vì vậy, đề nghị Quốc hội cùng các cơ quan có trách nhiệm chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm tiến độ, chất lượng và tạo được sự đồng thuận cao trong toàn xã hội đối với quá trình sửa đổi Hiến pháp…

Đức Lân - Lê Huy