Đại biểu quốc hội băn khoăn về 'mấy nghìn văn bản và hàng trăm nhiệm vụ, thẩm quyền'

Thảo luận về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Thành phố Hà Nội) cho ý kiến về tại khoản 16 Điều 1 sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 57 của Luật số 64. Theo đại biểu, cần xác định rõ văn bản nào chưa bị bãi bỏ, chưa được công bố hết hiệu lực thì vẫn được áp dụng bình thường.

Các cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản cần tập trung làm tốt công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời bãi bỏ, công bố văn bản hết hiệu lực, làm minh bạch hóa hệ thống pháp luật và giúp các cơ quan nhà nước, người dân, doanh nghiệp dễ theo dõi, dễ nhận biết và dễ áp dụng pháp luật.

Nội dung thứ hai, đó là việc giao cho Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp xã xác định thời điểm không áp dụng văn bản quy phạm pháp luật của cấp huyện trong phạm vi địa giới, đơn vị hành chính của mình.

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy cho rằng, hiện Chính phủ và các bộ, ngành đang khẩn trương rà soát để ban hành các nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền giữa trung ương và địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương.

Theo đó, trong tổng số 1.248 nhiệm vụ, thẩm quyền của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ có 1.060 nhiệm vụ, thẩm quyền được chuyển cho cấp xã, nhưng cũng có gần 200 nhiệm vụ khác được chuyển cho cấp tỉnh. Do đó, nếu chỉ giao việc xử lý văn bản quy phạm pháp luật của cấp huyện cho cấp xã là chưa bao quát hết tất cả các trường hợp. Đại biểu đề nghị cần phải rà soát thêm để đảm bảo khi thực thi không bị vướng mắc.

Thứ ba, đại biểu Nguyễn Phương Thủy đề nghị cần xem xét bổ sung trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định về cơ chế kiểm soát số lượng văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật để có thể bảo đảm mục tiêu xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận đã được xác định trong Nghị quyết 27.

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Thành phố Hà Nội) phát biểu

Bởi, hiện có đến trên 5.000 văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước ở trung ương ban hành có quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước cả ở trung ương và địa phương, chưa kể hàng chục nghìn văn bản của các cơ quan nhà nước ở địa phương.

Điều này đã tạo ra tình trạng hệ thống pháp luật chồng chéo, rườm rà, thậm chí mâu thuẫn, thiếu tính minh bạch và khó tiếp cận, không chỉ làm giảm hiệu lực quản lý nhà nước mà còn tạo gánh nặng chi phí tuân thủ trong người dân, doanh nghiệp…

“Với mấy nghìn văn bản và hàng trăm, hàng nghìn nhiệm vụ, thẩm quyền cho từng cấp, từng cơ quan, tôi không thể hình dung làm sao các cán bộ, công chức trực tiếp thực thi nhiệm vụ cũng như người dân, doanh nghiệp có thể theo dõi, nhận biết để áp dụng và thực thi chính xác pháp luật được” – đại biểu băn khoăn.

Thêm vào đó, vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 197 với những cơ chế rất ưu đãi cho việc xây dựng pháp luật, nhưng cơ chế kiểm soát trong đó chưa rõ ràng. Chúng ta phải có cách nào đó để kiểm soát, tránh việc lạm phát văn bản trong thời gian sắp tới.

“Khi có cơ chế thuận lợi và ưu đãi sẽ dẫn đến xu hướng là các cơ quan muốn ban hành nhiều văn bản hơn, thay vì việc làm tốt một văn bản. Do đó, tôi cho rằng đã đến lúc cần thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn hệ thống pháp luật.

Tôi đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, trực tiếp là Bộ Tư pháp nghiêm túc nghiên cứu để xác định lại mô hình, cấu trúc của hệ thống pháp luật, có cơ chế quản lý tập trung các văn bản pháp luật còn đang có hiệu lực để bảo đảm tính công khai, minh bạch, tiếp cận công bằng và dễ thực hiện” – đại biểu đề xuất.

Huệ Linh