Đại biểu Quốc hội hiến kế xử lý xung đột các loại quy hoạch

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị)

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị)

Làm rõ mối quan hệ giữa quy hoạch chuyên ngành và các quy hoạch khác

Sáng 28/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Đa số các đại biểu đồng thuận việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch lần này là rất cần thiết nhằm hoàn thiện hệ thống quy hoạch quốc gia, đảm bảo tính thống nhất, khả thi và thích ứng với những yêu cầu phát triển mới của đất nước.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) phản ánh, trong quá trình triển khai Luật Quy hoạch hiện hành, nhiều địa phương, bộ, ngành đã gặp không ít vướng mắc do quy hoạch, quy định còn chưa rõ ràng, thiếu tính liên kết giữa các loại quy hoạch hoặc chưa có cơ chế xử lý hiệu quả khi phát sinh xung đột giữa các quy hoạch.

Đối với dự thảo lần này đã có nhiều điểm mới rất tích cực như cho phép lập đồng thời các loại quy hoạch, làm rõ vai trò của quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành và bổ sung các quy định liên quan đến điều chỉnh quy hoạch trong trường hợp sát nhập đơn vị hành chính.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi và phát huy hiệu quả khi triển khai, ông Hà Sỹ Đồng đề nghị làm rõ hơn cơ chế phối hợp cũng như mối quan hệ cụ thể giữa các loại quy hoạch chuyên ngành với quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh.

"Thực tiễn cho thấy, đây là loại quy hoạch thường phát sinh xung đột với quy hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch hạ tầng nên việc quy định rõ cơ chế xử lý mâu thuẫn, cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh là rất quan trọng", ông Đồng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng cần đặc biệt quan tâm đến quy trình xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch. Dự thảo quy định Thủ tướng Chính phủ là người quyết định trong trường hợp có mâu thuẫn giữa các quy hoạch ngành quốc gia. Đây là phương án hợp lý nhưng cũng cần đề nghị bổ sung quy trình rõ ràng, minh bạch với sự tham gia của các bộ, ngành liên quan và hội đồng chuyên gia độc lập nhằm hỗ trợ Thủ tướng có đủ căn cứ khi đưa ra quyết định cuối cùng tránh quá tải trong trách nhiệm, điều hành.

Xác định vai trò, trách nhiệm của cấp xã trong công tác quy hoạch

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) phản ánh, Luật Quy hoạch hiện hành và dự thảo luật sửa đổi, bổ sung lần này chưa có các quy định cụ thể về vai trò, trách nhiệm cũng như cơ chế của chính quyền địa phương cấp xã trong công tác quy hoạch.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa Vũng Tàu)

Đại biểu đề nghị bổ sung một khoản mới trong Điều 5 của Luật hiện hành về hệ thống quy hoạch quốc gia để quy định rõ chính quyền cấp xã là chủ thể phối hợp trong hệ thống quy hoạch, có trách nhiệm tham gia cung cấp thông tin, đề xuất phương án quy hoạch và phối hợp triển khai thực hiện quy hoạch trên địa bàn.

"Việc ghi nhận vị trí cấp xã trong hệ thống quy hoạch là cần thiết trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm tính liền mạch và thực tiễn trong tổ chức thực thi pháp luật về quy hoạch", ông Hùng nêu quan điểm.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị quy định rõ trách nhiệm của cơ quan lập quy hoạch tỉnh trong việc lấy ý kiến chính thức của UBND cấp xã cũng như yêu cầu UBND cấp xã cung cấp dữ liệu, đề xuất định hướng phát triển không gian dân cư hạ tầng sản xuất của địa phương mình.

UBND cấp xã có trách nhiệm phối hợp triển khai kế hoạch thực hiện quy hoạch trên địa bàn theo dõi tình hình sử dụng đất, đầu tư hạ tầng theo quy hoạch đã được phê duyệt và định kỳ báo cáo cho các cơ quan cấp tỉnh.

Điều chỉnh quy hoạch dựa vào tính hợp lý chứ không phải theo quy hoạch cấp cao hơn

Dự thảo Luật quy định cho phép lập đồng thời các quy hoạch quốc gia vùng, tỉnh. Quy hoạch thấp hơn phải điều chỉnh theo quy hoạch cao hơn nếu có mâu thuẫn. Tuy vậy, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) đề nghị bỏ quy hoạch vùng khỏi hệ thống quy hoạch độc lập và nên gộp quy hoạch vùng vào nhiệm vụ điều phối quốc gia, tránh tầng lớp trung gian cồng kềnh.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa)

Thay vào đó, nên chuyển quy hoạch vùng thành phần định hướng trong quy hoạch quốc gia hoặc tỉnh.

Đồng thời, ông kiến nghị bỏ quy định phải điều chỉnh theo quy hoạch cao hơn nếu có mâu thuẫn.

Cụ thể, Khoản 3 Điều 5 nên có quy định rõ ngưỡng điều chỉnh, không cần mọi mâu thuẫn đều phải sửa cả quy hoạch cấp dưới. Đại biểu cho rằng, nếu quy định như vậy sẽ tạo áp lực làm chậm tiến độ quy hoạch cấp dưới, đề nghị cho phép linh hoạt điều chỉnh nội bộ và cập nhật định kỳ.

"Tôi đề xuất sửa đổi quy định cụ thể là: “Các mâu thuẫn được điều chỉnh theo hướng thống nhất, ưu tiên giải pháp khả thi trong bối cảnh cấp địa phương”", ông Thịnh nói.

Điều 54a dự thảo Luật quy định điều chỉnh quy hoạch vẫn phải qua nhiều bước, lấy ý kiến Hội đồng thẩm định, lập bản đồ. Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh kiến nghị sửa đổi quy định theo hướng cho phép điều chỉnh nội dung quy hoạch tỉnh theo trình tự rút gọn nếu không ảnh hưởng đến định hướng tổng thể hoặc cấu trúc không gian quốc gia.

Phải lập đồng thời các loại quy hoạch

Điều 5 dự thảo Luật có quy định "quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành được lập đồng thời".

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP. Hà Nội) quy định này phải sửa lại là "phải lập đồng thời", bởi lẽ quy hoạch cấp trên phải có định hướng để quy hoạch cấp dưới chi tiết hóa, nếu như quy hoạch cấp trên chưa có định hướng thì khi lập quy hoạch cấp dưới trước rất có thể những nội dung chi tiết cấp dưới sau này sẽ không phù hợp với quy hoạch cấp trên.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP. Hà Nội)

Thậm chí, những định hướng quy hoạch cấp trên nếu không được cụ thể hóa ở quy hoạch cấp dưới, đôi khi sẽ không có tính hiện thực.

"Điều này đã từng xảy ra khi chúng ta phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia trước, sau đó đến khi các tỉnh làm quy hoạch thì chỉ tiêu phân bổ đất cho các tỉnh không phù hợp. Hiện nay, hầu hết các tỉnh đều yêu cầu phải điều chỉnh chỉ tiêu trong quy hoạch đất quốc gia", ông Cường nói.

Từ đó, đại biểu cho rằng nếu chúng ta thực hiện đồng thời tất cả quy hoạch này thì quy hoạch cấp trên sẽ đưa ra định hướng, sau đó quy hoạch cấp dưới sẽ chi tiết, cụ thể hóa, chỗ nào không phù hợp thì cấp dưới sẽ phản hồi lên để điều chỉnh quy hoạch cấp trên để quy hoạch cấp trên điều chỉnh.

Cách làm này sẽ đạt được rất nhiều mục tiêu. Tất cả các phương án quy hoạch khi làm đồng thời sẽ tạo ra tính chất kết nối giữa quy hoạch cấp trên - quy hoạch cấp dưới, quy hoạch ngang - quy hoạch ngành, đảm bảo tính trùng khớp, không bị mâu thuẫn.

Đồng thời, việc tiến hành trong cùng một thời điểm sẽ giúp việc chia sẻ những thông tin, các nguồn lực giữa các quy hoạch được thuận lợi, không mất thời gian mỗi lần làm quy hoạch lại phải tổ chức những hội thảo, những buổi chia sẻ hoặc những nguồn dữ liệu riêng.

"Nếu tiến hành đồng thời như thế thì tôi cho rằng có thể chỉ trong vòng 1 năm, tất cả các quy hoạch sẽ hoàn thành", ông Cường khẳng định.

Bộ trưởng Bộ Tài chính: Sẽ có một đợt sửa tổng thể, toàn diện...

Phát biểu tiếp thu, giải trình sau phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Quy hoạch lần này phải gấp rút sửa để phù hợp với chủ trương sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.

Nếu không sửa đợt này, từ 1/7 các tỉnh sẽ hoạt động theo mô hình mới thì tất cả việc triển khai các dự án ở dưới địa phương không làm được.

Minh Minh