Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Thanh Mai: Tình trạng gian lận, trốn thuế đáng báo động

Phó Chủ tịch HĐND thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai phát biểu. Ảnh: Như Ý

Thảo luận tại hội trường, Phó Chủ tịch HĐND thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho biết, theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước giai đoạn 2021-2025 cho thấy, vẫn còn một số nợ đọng thuế khá cao; tổng số thu nợ thuế nội địa ước đến ngày 30-9-2025 chiếm tới 17%, tăng 17,6% so với thời điểm ngày 31-12-2024.

Trong khi đó, tỷ lệ thu hồi và xử lý nợ đọng thấp, mới chỉ đạt 21,4% tổng số nợ. Riêng đối với tổng số nợ đọng thuế năm 2024, bằng 9,7% so với thực hiện thu ngân sách nhà nước và kết quả này không đạt yêu cầu.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho biết, Nghị quyết của Quốc hội đã nêu phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đọng thuế dưới 5% tổng thu ngân sách nhà nước. “Một tình trạng mà chúng tôi thấy rất đáng báo động là việc gian lận, trốn thuế dẫn đến thất thu ngân sách nhà nước diễn ra ngày càng tinh vi và phức tạp”, đại biểu nói.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho biết, qua báo chí cũng như báo cáo gần đây, các đại biểu đánh giá rất cao chỉ đạo sát sao của Chính phủ nhằm tăng cường chống gian lận thuế. Tuy nhiên, một trong những vấn đề trong kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử như bán hàng online, trong đó có những người nổi tiếng, chỉ khi các cơ quan công an vào cuộc mới phát hiện hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và trốn thuế.

“Tình trạng này gây ảnh hưởng không chỉ đến thu ngân sách mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế, đó là niềm tin, sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp. Với các doanh nghiệp làm ăn chân chính, chúng tôi vẫn đề nghị cùng với những biện pháp không chỉ chống thu mà phải giải quyết tận gốc vấn đề. Đó là làm lành mạnh môi trường cạnh tranh. Hàng hóa phải đảm bảo rõ nguồn gốc, xuất xứ và được đánh giá đúng về giá trị”, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai kiến nghị.

Trong giai đoạn 2026-2030, dự kiến tỷ trọng chi đầu tư ngân sách nhà nước chiếm khoảng 40% tổng chi ngân sách, trong đó chi đầu tư ngân sách trung ương bảo đảm vai trò chủ đạo. Tỷ trọng trên là phù hợp với định hướng phát triển trong thời gian tới và để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho rằng, cơ cấu chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên đối với một số địa phương, đặc biệt những địa phương khó có khả năng tự cân đối hoặc có điều tiết ngân sách về Trung ương, dù vừa mới thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh để tạo không gian phát triển mới, trong một thời gian ngắn cũng không thể tự bảo đảm cân đối ngân sách được.

Từ đó, đại biểu đề nghị: "Đối với tỷ trọng này, toàn quốc nên cân đối riêng cho từng địa phương trong phân bổ kinh phí giai đoạn 2026-2030, để bảo đảm với một số tỉnh, nhiệm vụ chi phải bảo đảm an sinh xã hội, giữ biên cương của Tổ quốc, bảo đảm trong nội địa của chúng ta có sự phát triển và tăng trưởng kinh tế". Đại biểu cũng đề nghị việc phân bổ ngân sách nhà nước, nhất là chi đầu tư, cần tính toán theo kết quả đầu ra.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho biết, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đến nay, cấp huyện bàn giao một số nhiệm vụ cho cấp xã. Tại Hà Nội, thành phố triển khai rất mạnh phân cấp này và giao quyền cho cấp xã. Tuy vậy, trên phạm vi cả nước, đại biểu đề nghị Chính phủ, nhất là Bộ Tài chính quan tâm đến nội dung này.

Đại biểu nêu rõ, cần có chủ trương sau khi sắp xếp, hợp nhất và đánh giá lại toàn diện, nếu có dự án sau khi giám sát đầu tư cho thấy không còn hiệu quả, không phù hợp với quy hoạch và điều kiện địa phương sau sắp xếp, mạnh dạn dừng để tránh lãng phí, tiến hành thủ tục thanh quyết toán. Đồng thời, cần coi trọng việc chống nợ đọng xây dựng cơ bản sau khi cấp huyện đã triển khai các công việc bàn giao về cấp tỉnh hoặc cấp xã để tiếp tục thực hiện.

Đình Hiệp