Đại gia Lã Quang Bình gây thiệt hại nghìn tỷ cho ngân hàng: Hệ sinh thái khủng từ viễn thông, điện lực đến bất động sản

Đại gia Lã Quang Bình bị cáo buộc đưa hối lộ, gây thiệt hại hơn 1.000 tỷ đồng cho ngân hàng

Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố ông Lã Quang Bình, Chủ tịch Công ty ECPAY, với hai tội danh: "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" và "Đưa hối lộ".

Ngoài ra, vụ án này còn liên quan đến 35 bị can khác, bị truy tố với các tội danh như "Cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự", "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng" và "Nhận hối lộ".

Đại gia Lã Quang Bình

Theo cáo trạng, ông Lã Quang Bình đã thực hiện hành vi đưa hối lộ và thông đồng với một số cán bộ ngân hàng tại Hà Nội để vay vốn trái phép nhằm trả nợ khoản vay 1.000 tỷ đồng của Công ty ECPAY.

Trong khoảng thời gian từ tháng 5/2021 đến tháng 2/2023, ông Bình đã lập khống hồ sơ vay vốn thông qua 68 công ty do mình kiểm soát, gây thiệt hại hơn 948,7 tỷ đồng cho ngân hàng. Nhóm cán bộ ngân hàng liên quan cũng bị xác định đã lập khống hồ sơ và giải ngân các khoản vay với lãi suất lên tới 109 – 164%/năm. Do số tiền không thể thu hồi, ngân hàng tiếp tục chịu thiệt hại hơn 137 tỷ đồng.

Ngoài vi phạm trong hoạt động ngân hàng, các bị can còn bị cáo buộc tham gia vào hành vi cho vay lãi nặng, đưa và nhận hối lộ.

Ông Bình được xác định đã bàn bạc và thống nhất kế hoạch cùng các bị can Phạm Như Hà, Nguyễn Thành Nhân, Vương Thị Bích Ngọc. Sau đó, ông chỉ đạo em gái là Lã Thị Phương Liên cùng các nhân viên lập khống hồ sơ vay vốn cho 64 công ty thuộc quyền kiểm soát.

Tổng dư nợ của các công ty này lên đến hơn 2.189 tỷ đồng, trong đó nợ gốc hơn 2.068 tỷ đồng và nợ lãi hơn 121 tỷ đồng. Trong số này, chỉ 23 công ty có tài sản bảo đảm, còn lại 41 công ty không có tài sản thế chấp. Việc đối chiếu tổng dư nợ với giá trị tài sản thế chấp cho thấy ngân hàng bị thiệt hại hơn 948 tỷ đồng.

Không dừng lại ở đó, ông Bình và em gái còn bị cáo buộc đã thống nhất đưa hối lộ 200.000 cổ phiếu (tương đương 2 tỷ đồng) cho ông Đào Hoàng Thắng, nhằm tránh việc Công ty Thịnh Phát của ông Bình bị chuyển thành nợ xấu và tiếp tục được giải ngân tại ngân hàng.

Bà Lã Thị Phương Liên, em gái ông Bình, bị xác định đã tích cực giúp sức cho anh trai trong việc giám sát và thúc đẩy nhân viên thực hiện các hành vi sai phạm. Cụ thể, bà tham gia vào việc mua công ty, tìm người đứng tên đại diện pháp luật và thực hiện các thủ tục trái quy định nhằm hợp thức hóa hồ sơ vay vốn.

Cáo trạng cũng nêu rõ, tổng dư nợ của 51 công ty khác trong vụ án là hơn 1.934 tỷ đồng, trong đó chỉ có 20 công ty có tài sản bảo đảm, còn 31 công ty không có tài sản thế chấp. Việc đối chiếu giữa tổng dư nợ và giá trị tài sản thế chấp đã được định giá cho thấy ngân hàng chịu tổn thất hơn 945 tỷ đồng.

ECPay và hệ sinh thái của ông Lã Quang Bình

Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Điện lực và Viễn thông (ECPay) được thành lập theo Nghị quyết 292/NQ-HĐQT của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vào ngày 7/5/2010. Ban đầu, ECPay được giao nhiệm vụ xây dựng và quản lý cổng thanh toán tiền điện tập trung của EVN. Tuy nhiên, công ty nhanh chóng mở rộng hoạt động, phát triển ví điện tử eDong, không chỉ hỗ trợ thanh toán tiền điện mà còn cung cấp dịch vụ thanh toán cước viễn thông cho các nhà mạng lớn tại Việt Nam như Viettel, MobiFone, VinaPhone...

Về quy mô tài chính, dữ liệu Thị trường Tài chính cho thấy ECPay khởi đầu với vốn điều lệ 50 tỷ đồng. Đến tháng 2/2017, công ty tăng vốn lên 300 tỷ đồng và tiếp tục nâng lên 500 tỷ đồng vào tháng 8 cùng năm. Tại thay đổi vào ngày 31/10/2017, vốn điều lệ doanh nghiệp này tăng lên 1.000 tỷ đồng, cổ đông không được tiết lộ.

ECPay cũng tham gia nhiều dự án đấu thầu lớn liên quan đến ngành điện. Tháng 5/2022, công ty trúng gói thầu "Thuê cộng tác viên gửi thông báo, nhắc nợ, cắt điện khi ngưng giao thu năm 2022" do Công ty Điện lực Tân Phú (thuộc Tổng Công ty Điện lực TP.HCM) làm chủ đầu tư. Trước đó, vào tháng 9/2021, ECPay cũng giành được hợp đồng cung cấp dịch vụ gửi thông báo về thời điểm ngừng cung cấp điện trước 24 giờ tại quận Tân Bình. Ngoài ra, công ty còn là đối tác thu hộ tiền điện qua kênh thanh toán tại nhiều đơn vị khác như EVNHANOI và EVNSPC.

Không chỉ lãnh đạo ECPay, ông Lã Quang Bình còn là Chủ tịch HĐQT CTCP Khách sạn Bến Du Thuyền (Marina Hotel), doanh nghiệp thành lập vào tháng 11/2011 với vốn điều lệ ban đầu 160 tỷ đồng. Đến tháng 6/2021, vốn điều lệ của Marina Hotel đã tăng lên 1.250 tỷ đồng.

Marina Hotel là chủ đầu tư dự án Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia - Swisstouches Laluna Resort - Khu A (sau đổi tên thành Swisstouches Laluna Resort). Dự án này tọa lạc tại số 72 Nguyễn Cơ Thạch, khu đô thị Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang, với diện tích 1,1 ha và tổng mức đầu tư gần 2.421 tỷ đồng. Một ngân hàng đã tham gia tài trợ vốn cho dự án với khoản vay 750 tỷ đồng. Tuy nhiên, vào ngày 4/8/2022, một ngân hàng chi nhánh Thành An đã thông báo bán khoản nợ có tài sản bảo đảm của Marina Hotel để xử lý thu hồi nợ vay. Tính đến ngày 26/7/2022, tổng dư nợ của công ty này lên tới 540,18 tỷ đồng, được thế chấp bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với dự án Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia - Khu A.

Ngoài Marina Hotel, ông Bình cũng từng giữ vị trí Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư Thương mại Dịch vụ Điện lực (ECInvest, mã EIN) từ tháng 6/2017. Đến tháng 3/2023, ông xin từ nhiệm chức vụ này nhưng vẫn tiếp tục tham gia HĐQT của ECInvest. Đến ngày 26/6/2023, ông chính thức rời khỏi HĐQT. Hiện tại, Chủ tịch HĐQT của ECInvest là ông Phạm Minh Khánh (SN 1973).

Bên cạnh đó, ông Bình còn có liên quan đến CTCP Tập đoàn Laluna, thành lập vào tháng 8/2021, với hoạt động chính là kinh doanh bất động sản. Công ty này có vốn điều lệ 1.500 tỷ đồng, trong đó bà Nguyễn Thị Phương (SN 1955) – mẹ của ông Bình – góp 1.485 tỷ đồng, chiếm 99% vốn. Hai cổ đông còn lại là ông Trần Ngọc Thắng và ông Phùng Hoài Ngọc (Tổng giám đốc EIN), mỗi người nắm giữ một phần nhỏ cổ phần.

Ngoài ra, ông Bình cũng là người đại diện theo pháp luật của CTCP Đầu tư La Luna Nha Trang. Tuy nhiên, công ty này đã tạm dừng hoạt động vào cuối năm 2022.

Loạt ngân hàng vất vả rao bán tài sản đảm bảo liên quan đến xử lý nợ xấu

Liên quan đến Dự án Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia - Swisstouches Laluna Resort - Khu A, trước đó, hai ngân hàng, trong đó có Vietinbank từng nhiều lần rao bán khoản nợ được thế chấp bằng dự án này.

Tháng 9/2023, một ngân hàng- Chi nhánh Đống Đa thông báo bán khoản nợ với giá khởi điểm 1.145 tỷ đồng. Agribank cho biết, khoản nợ của CTCP Khách sạn bến du thuyền được bảo đảm bằng toàn bộ quyền sử dụng đất và tài sản đấu giá gắn liền với đất hình thành trong tương lai thuộc dự án Trung tâm Bến du thuyền Hoàng Gia - Khu B tại phường Vĩnh Hòa, TP Nha Trang.

Trong đó bao gồm 690 căn hộ và sân vườn penthouse tầng 36; tầng hầm và 35 tầng kinh doanh thương mại. Tất cả đều là những tài sản hình thành trong tương lai.

Tại thời điểm này, sau 10 lần đấu giá, tháng 8/2024, ngân hàng này thông báo giá khởi điểm cho khoản nợ là 948,2 tỷ đồng và hiện chưa có thông tin gì thêm về kết quả đấu giá.

Trước đó, Ngân hàng VietinBank Chi nhánh Thành An từng rao bán khoản nợ có tài sản đảm bảo là dự án Trung tâm Bến du thuyền Hoàng Gia - Khu A để xử lý thu hồi nợ vay của CTCP Khách sạn bến du thuyền. Tổng dư nợ tín dụng tại thời điểm rao bán lần đầu (tháng 8/2022) là hơn 540 tỷ đồng.

Đến lần rao bán thứ 6, hồi tháng 6/2024, giá khởi điểm hạ xuống còn gần 486 tỷ đồng.

Tài sản đảm bảo cho khoản nợ trên bao gồm quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất rộng gần 6.000m2 tại dự án xây dựng khách sạn, căn hộ du lịch có thời hạn sử dụng đến năm 2064.

Cùng với đó là toàn bộ bất động sản hình thành thuộc dự án, bao gồm nhưng không giới hạn, như các máy móc, trang thiết bị, nội thất, công cụ dụng cụ, phương tiện vận tải và các động sản khác.

Nhị Hà