'Đại gia' xe điện Trung Quốc lỗ gần 6 tỷ USD trong 4 năm

Xe điện do NIO sản xuất trưng bày trong một showroom ở Bắc Kinh - Ảnh: Bloomberg.

NIO, hãng xe điện được coi là "Tesla Trung Quốc", tiếp tục lỗ đậm trong quý 2 vừa qua và đi đến quyết định cắt giảm thêm 1/5 số nhân viên trên toàn cầu để ứng phó với điều kiện thị trường bất lợi.

Theo tin từ Bloomberg, NIO ngày 24/9 báo lỗ ròng 3,29 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 463 triệu USD, lớn hơn dự báo của giới phân tích. Doanh thu của hãng trong quý giảm 7,5% so với quý trước, trong khi doanh số xe bán được giảm 7,9%.

Kể từ khi thành lập vào năm 2014 bởi William Li đến nay, NIO không ngừng thua lỗ.

Hãng xe điện Tesla của Mỹ mất 15 năm để thua lỗ tổng cộng 5 tỷ USD, trong khi NIO chỉ mất hơn 4 năm để gánh mức lỗ còn lớn hơn thế. Khoản lỗ mới nhất nâng tổng mức lỗ của NIO kể từ ngày thành lập lên 5,8 tỷ USD.

Những vụ cháy nổ liên quan đến pin xe đã khiến NIO phải triệu hồi gần 5.000 xe vào tháng 6 năm nay, một phần không nhỏ trong tổng số 17.550 xe mà hãng bán được tính đến cuối tháng 5.

Chi phí lớn, doanh số thấp, và triệu hồi xe đã khiến giá trị vốn hóa của NIO sụt 76% từ mức kỷ lục 11,9 tỷ USD thiết lập cách đây 1 năm. Trong phiên giao dịch ngày thứ Ba, kết quả kinh doanh u ám của NIO khiến cổ phiếu công ty "bốc hơi" 10,5%, đưa vốn hóa về mức chưa đầy 2,9 tỷ USD.

Tình trạng "bết bát" của NIO - hãng xe có sự hậu thuẫn của tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc Tencent - là cơ sở cho những ý kiến lo ngại rằng Trung Quốc đã tạo ra một bong bóng xe chạy điện và bong bóng này đang có nguy cơ nổ tung.

"Trong năm nay và năm tới, sẽ có nhiều biến động đối với các công ty khởi nghiệp (startup) về xe chạy điện", nhà phân tích Siyi Mi của Bloomberg nhận xét. "Trước đây, các công ty đầu tư mạo hiểm thường tìm cách rót vốn vào các startup này, nhưng giờ mọi chuyện đã khác".

Tổng doanh số xe chạy điện ở Trung Quốc - thị trường chiếm một nửa doanh số xe điện của thế giới - đã giảm lần đầu tiên trong tháng 7 vừa qua, sau khi Chính phủ nước này cắt giảm trợ cấp.

Doanh số xe điện ở Trung Quốc tiếp tục giảm trong tháng 8, làm dấy lên nghi ngờ rằng một trong những trụ cột cuối cùng của thị trường ô tô nói chung ở Trung Quốc đã bắt đầu lung lay. Trong 15 tháng trở lạ đây, thị trường ô tô Trung Quốc có 14 tháng giảm doanh số, một đợt giảm chưa từng thấy trong lịch sử.

Từ năm 2017, Chính phủ Trung Quốc giảm dần trợ cấp cho các loại xe năng lượng mới, bao gồm xe chạy điện hoàn toàn, xe chạy pin nhiên liệu hydro và xe hybrid nhằm mục đích để ngành này tự xoay sở để tồn tại và tránh tình trạng bong bóng.

Tuy nhiên, việc giảm trợ cấp khiến tốc độ tăng trưởng doanh số của xe chạy điện ở Trung Quốc đuối dần và chuyển sang suy giảm, khiến các hãng như BYD mới đây cảnh báo rằng lợi nhuận sẽ diễn biến theo chiều hướng xấu.

Đối với NIO, áp lực huy động vốn mới đang gia tăng. Tencent và cá nhân nhà sáng lập Li mỗi bên đã rót cho NIO 100 triệu USD trong tháng này. Tuy nhiên, theo giới phân tích, bản chất "ngốn tiền" của ngành công nghiệp ôtô đồng nghĩa với việc số vốn này khó giúp NIO duy trì được lâu.

Trong khi đó, ông Li không cho rằng NIO đang đối mặt những thách thức lớn. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hồi tháng 6, ông nói sự sụt giá cổ phiếu NIO "không phải là chuyện lớn", rằng các nhà đầu tư cần hiểu rằng việc sản xuất ra những chiếc xe mới cần tiêu tốn tiền.

Tuy nhiên, tiền đang là thứ khan hiếm đối với NIO, và công ty đang trông chờ vào khả năng một công ty đầu tư có sự hậu thuẫn của chính quyền thành phố Bắc Kinh rót cho 10 tỷ Nhân dân tệ.

Sau đợt sa thải công bố cách đây ít lâu, số nhân viên của NIO sẽ giảm 14% về mức 7.500 người vào cuối tháng này. Đợt sa thải 20% vừa công bố sẽ tiếp tục đưa số nhân viên của NIO về khoảng 6.000 người.

Một thách thức lớn khác đối với NIO chính là Tesla, khi hãng xe Mỹ này dự kiến bắt đầu sản xuất xe tại Trung Quốc vào cuối năm nay. Khi đó, Tesla có thể giảm giá bán xe tại Trung Quốc.

"NIO đã không có được một vị thế đúng đắn", nhà sáng lập Yale Zhang của AutoForesight nhận xét với Bloomberg. "Tôi không lạc quan lắm về tương lai của công ty này trong dài hạn".

An Huy