Đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp
Nắng nóng được dự báo sẽ diễn ra gay gắt, kéo dài khiến nguy cơ thiếu nước tưới cho cây trồng vụ hè thu, ảnh hưởng đến sinh trưởng đối với thủy sản nuôi lồng trên các sông. Vấn đề là làm thế nào để đảm bảo nguồn nước phục vụ cho sản xuất, nuôi trồng đang được ngành nông nghiệp quan tâm.
Đến thời điểm này (18/6), nguồn nước tại các hồ chứa thủy lợi, thủy điện đủ khả năng cung ứng nhu cầu tưới cho lúa, hoa màu, nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, dự báo nắng nóng gay gắt, kéo dài khiến nguồn nước ở các hồ chứa có nguy cơ xuống thấp, thiếu nước tưới vào giữa, cuối vụ.
Nông dân Lê Văn Thắng ở xã Quảng An (Quảng Điền) bảo, từ nhiều năm nay trên địa bàn xã chưa xảy ra tình trạng thiếu nước sản xuất lúa, hoa màu. Nhưng vụ hè thu năm nay dự báo nắng hạn diễn biến phức tạp nên có khả năng thiếu nước tưới vào cuối vụ. Biện pháp ứng phó với nông dân hiện nay là nạo vét, sửa chữa kênh mương thủy lợi, trang bị thêm máy bơm dầu để đảm bảo chủ động đưa nước vào đồng ruộng cứu lúa, hoa màu.
Người dân cũng tích cực, chuẩn bị sẵn sàng, đầy đủ các thiết bị máy móc để tạo ô-xy cho cá nuôi lồng trên các sông như sông Hương, sông Bồ, Ô Lâu, Đại Giang… trong mùa nắng nóng. Khi mực nước trên các sông xuống thấp, dòng chảy môi trường yếu thì ngoài các hồ thủy lợi còn phải cần việc điều tiết, xả nước về hạ du của các công trình thủy điện Bình Điền, Hương Điền…
Ông Dương Đức Hoài Khánh, Giám đốc Công ty TNHH NN MTV Quản lý - Khai thác công trình thủy lợi tỉnh (Công ty Thủy lợi) thông tin, hiện nay mực nước tại các hồ chứa thủy lợi cơ bản đáp ứng nhu cầu tưới cho sản xuất nông nghiệp, nhất là lúa và hoa màu vụ hè thu. Trong điều kiện nắng nóng kéo dài, gay gắt thì mực nước tại các hồ chứa sẽ xuống ở mức thấp, khó có khả năng đáp ứng nhu cầu tưới, tại một số vùng khó khăn về nước tưới như khu 3 - Phú Lộc, huyện miền núi A Lưới và một số xứ đồng cao không chủ động nguồn nước khó tránh khỏi khô hạn.
Công ty Thủy lợi đang triển khai các biện pháp đồng bộ nhằm ứng phó khô hạn, xâm nhập mặn cho lúa, hoa màu vụ hè thu. Nguồn kinh phí được công ty chủ động bố trí, kết hợp huy động lực lượng phối hợp với các địa phương tổ chức nạo vét kênh mương, hồ chứa nước bị bồi lắng để tăng khả năng trữ nước. Đồng thời nạo vét, vớt bèo khơi thông dòng chảy trên các sông, hói, kênh mương nội đồng để tích trữ nước đảm bảo tưới lúa.
Tại các công trình thủy lợi, nhất là dọc các tuyến sông có khả năng xảy ra tình trạng hạ thấp mực nước và gia tăng xâm nhập mặn đang được rà soát, đánh giá khả năng lấy nước để chủ động triển khai các giải pháp ứng phó phù hợp, kịp thời. Công ty Thủy lợi cũng đang chủ động, huy động lực lượng, thiết bị, bổ sung các loại máy bơm nước, bơm chuyền phục vụ tưới lúa, hoa màu khi cần thiết.
Từ đầu vụ hè thu đến nay, công ty thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kịp thời phát hiện và sửa chữa hư hỏng, duy tu bảo dưỡng hệ thống công trình thủy lợi phục vụ cấp nước. Đặc biệt, các công trình ngăn mặn, giữ ngọt Thảo Long, Cửa Lác, các cống trên đê, trên sông được vận hành một cách hợp lý, đảm bảo phục vụ chống hạn, tổ chức tưới hiệu quả và tiết kiệm nước.
Trong điều kiện nguồn nước tại các hồ chứa thủy lợi gặp khó khăn thì sẽ cần đến sự hỗ trợ của các hồ thủy điện, đặc biệt hai hồ lớn là Hương Điền, Bình Điền… Ông Nguyễn Quang Hải, Giám đốc Công ty CP. Thủy điện Bình Điền chia sẻ, hồ Bình Điền có chức năng, nhiệm vụ “đa mục tiêu”, không chỉ sản xuất điện mà còn góp phần cùng với các hồ chứa thủy lợi cung cấp nguồn nước phục vụ sản xuất lúa, hoa màu, nước sinh hoạt và nuôi trồng thủy sản trên sông. Khi có yêu cầu của tỉnh, ngành nông nghiệp, các địa phương thì công ty sẽ ưu tiên điều tiết nước về hạ du để chống hạn.
Công ty CP. Thủy điện Hương Điền từ nhiều năm qua cũng đã làm tốt việc vận hành, điều tiết nguồn nước về hạ du để phục vụ nuôi trồng thủy sản trong mùa nắng nóng. Theo ông Trịnh Xuân Khoa, Phó Giám đốc phụ trách Công ty CP. Thủy điện Hương Điền, công ty luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, chấp hành mọi quy định của tỉnh, ngành nông nghiệp trong quá trình sản xuất, ưu tiên nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Thời điểm nắng hạn hàng năm, mực nước trên các sông xuống thấp, dòng chảy yếu, công ty đều điều tiết nước về hạ du để cứu cá lồng nuôi ở hạ lưu sông Bồ.
Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh, ông Đặng Văn Hòa thông tin, đến thời điểm này, mọi phương án ứng phó nắng hạn cho sản xuất nông nghiệp đều được các ban ngành, chủ hồ, các địa phương chủ động, chuẩn bị sẵn sàng. Chi cục Thủy lợi đang tập trung theo dõi diễn biến thời tiết, nắng hạn để hướng dẫn các chủ hồ có biện pháp vận hành, điều tiết nước về hạ du phục vụ sản xuất một cách hợp lý. Trong điều kiện nắng hạn gay gắt, kéo dài có thể đến cuối vụ nên việc sử dụng nguồn nước phải hợp lý, tiết kiệm, không để xảy ra tình trạng thất thoát, lãng phí nguồn nước tưới.
Với trường hợp xảy ra thiếu nước, không bảo đảm cung cấp đủ cho các nhu cầu sử dụng thì ưu tiên cấp đủ nước cho sinh hoạt, tưới cây lâu năm có giá trị kinh tế cao và các nhu cầu thiết yếu khác.