Dân chủ cơ sở tạo đồng thuận xã hội

Trước khi triển khai các hoạt động, chương trình tại địa phương, tổ 1, xã Na Son đều tổ chức họp dân để lấy ý kiến và thống nhất hành động.

Những ngày cuối năm 2025, toàn tỉnh bước vào đợt sinh hoạt chính trị lớn, lấy ý kiến góp ý vào dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Tại phường Điện Biên Phủ, Đảng ủy đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ từ ban hành văn bản chỉ đạo đến phân công trách nhiệm cụ thể cho từng chi bộ, tổ dân phố, bản. Nhờ đó, 165/165 tổ chức Đảng và 78/78 tổ dân phố, bản đều được quán triệt đầy đủ và thực hiện nghiêm túc việc lấy ý kiến Nhân dân. Công tác triển khai được thực hiện theo nhiều cấp độ, thông qua họp chi bộ, hội nghị tổ dân phố, sinh hoạt đoàn thể, đồng thời kết hợp tuyên truyền qua loa truyền thanh, cổng thông tin điện tử, mạng xã hội và hơn 250 nhóm zalo của các chi bộ, đảng bộ và khu dân cư.

Hình thức lấy ý kiến cũng được mở rộng để người dân dễ tiếp cận nhất. Bên cạnh 32 hội nghị được tổ chức trực tiếp, phường đẩy mạnh ứng dụng VNeID, qua đó 4.131/5.266 đảng viên (tương đương 78%) đã tham gia góp ý trực tuyến. Gần 400 tổ chức hội, chi hội đoàn thể và đông đảo Nhân dân đều được tiếp cận dự thảo văn kiện, đọc, nghiên cứu và phản hồi ý kiến. Với việc triển khai thống nhất, dân chủ và đồng bộ, cho đến thời điểm hiện tại phường không ghi nhận ý kiến trái chiều của Nhân dân trên địa bàn về nội dung này.

Nhằm từng bước đưa phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” đi vào cuộc sống, thời gian qua các cấp ủy đảng, chính quyền trong tỉnh đã tạo điều kiện để Nhân dân tham gia, bàn bạc, quyết định, giám sát vào nhiều chủ trương, hoạt động ở địa phương. Đơn cử như: Góp ý về quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh; tham gia xây dựng các tổ chức trong hệ thống chính trị, giám sát và góp ý cho cán bộ, đảng viên...

Với vai trò là cơ quan thường trực, ngay từ đầu năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã ban hành nhiều văn bản quan trọng nhằm định hướng công tác dân chủ ở cơ sở, như: Kế hoạch giám sát, phản biện xã hội; tuyên truyền pháp luật; tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 2013; nội quy, quy chế tiếp công dân tại cơ quan Mặt trận tỉnh. Việc tinh gọn tổ chức bộ máy sau sáp nhập cũng được tiến hành quyết liệt, bảo đảm bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Trên nền tảng ấy, công tác tuyên truyền đã trở thành “cầu nối” giúp chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến được với từng người dân. Trong năm, hệ thống mặt trận các cấp trong tỉnh đã tổ chức gần 1.000 cuộc tuyên truyền, với hơn 88.200 lượt người tham gia. Nội dung tập trung vào Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Quy định 11 của Bộ Chính trị về đối thoại với dân, triển khai vận hành chính quyền địa phương 2 cấp... Nhờ đó, tinh thần thượng tôn pháp luật và ý thức tham gia xây dựng chính quyền của Nhân dân được củng cố rõ rệt.

Ngoài ra, tổ chức MTTQ các cấp tham gia góp ý 1.228 lượt văn bản của cấp ủy, chính quyền; phối hợp tổ chức 21 cuộc đối thoại với hơn 1.200 người dân; tiếp nhận và chuyển tải 64 ý kiến đến các cấp có thẩm quyền. Đã có 41 cuộc giám sát do MTTQ chủ trì, 76 cuộc phối hợp cùng các cơ quan chức năng và hơn 48 kiến nghị được đưa ra, góp phần tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình tại cơ sở. Những phiên phản biện với 186 ý kiến đóng góp cũng giúp các nghị quyết, quy định ban hành sát thực tiễn và nhu cầu của người dân.

Đặc biệt, tinh thần dân chủ được thể hiện rõ nhất ở những đợt lấy ý kiến tổ chức đồng bộ, sâu rộng trong toàn tỉnh. Riêng đối với dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 2013, Mặt trận các cấp đã phối hợp tổ chức 369 hội nghị tại tổ dân phố, bản, thu hút trên 90.000 lượt ý kiến, được tổng hợp và gửi Trung ương đúng thời hạn.

Ở cấp xã, phường, quyền làm chủ được thể hiện qua việc công khai hóa các thông tin liên quan trực tiếp đến người dân như: Quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách cấp xã, bồi thường giải phóng mặt bằng, quản lý đất đai, các khoản huy động đóng góp... Sự công khai giúp dân biết, dân bàn và tăng cường hoạt động giám sát, kiểm tra hiệu quả hơn. Hàng trăm cuộc giám sát được triển khai, qua đó kiến nghị, xử lý nhiều vụ việc ở cơ sở, góp phần củng cố niềm tin của người dân đối với chính quyền.

Dẫu vậy, giai đoạn hiện nay, sự thay đổi mô hình tổ chức theo chính quyền 2 cấp cũng đặt ra không ít thách thức mới. Ở một số nơi, hoạt động của Ban Thanh tra Nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng chưa thật sự đáp ứng yêu cầu; việc kiện toàn tổ chức còn chậm do thiếu hướng dẫn cụ thể, trong khi đội ngũ cán bộ mới sau sáp nhập phải đảm nhận khối lượng công việc lớn. Đây là những điểm nghẽn cần được tháo gỡ để hệ thống dân chủ ở cơ sở vận hành nhịp nhàng, đồng bộ và hiệu quả hơn, nhất là khi cả nước đang nỗ lực chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp sắp tới.

Bài, ảnh: Hà Linh