Đang bị giam ở Hà Lan, cựu Tổng thống Philippines Duterte vẫn tranh cử ghế thị trưởng
Dù bị giam giữ La Hay, Hà Lan, cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vẫn là một trong các ứng cử viên tham gia cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, sự kiện mà giới phân tích cho rằng sẽ quyết định liệu gia đình ông có giữ được quyền lực chính trị hay không.
Ông Duterte bị Tòa án Hình sự quốc tế giam giữ từ tháng 3, chờ xét xử với cáo buộc phạm tội ác chống lại loài người trong cuộc chiến chống ma túy khiến hàng nghìn nghi phạm thiệt mạng trong nhiệm kỳ tổng thống 2016-2022. Điều đó không ngăn cản ông tranh cử vị trí thị trưởng thành phố Davao, quê hương của ông.

Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trong một cuộc vận động cử tri trước khi ông bị bắt. (Ảnh: AP)
Theo luật pháp Philippines, các ứng cử viên đối mặt với cáo buộc hình sự, kể cả những người đang bị giam giữ, vẫn được tranh cử, trừ khi họ bị kết án và đã hết thời hạn kháng cáo.
Ông Duterte được kỳ vọng sẽ giành chiến thắng vị trí thị trưởng Davao, chức vụ mà ông đã nắm giữ trong hơn 2 thập kỷ trước khi trở thành tổng thống.
Hơn 68 triệu người Philippines đã đăng ký đi bỏ phiếu ngày 12/5, để bầu lại một nửa trong số 24 nghị sĩ Thượng viện, toàn bộ 317 nghị sĩ của Hạ viện và nhiều vị trí khác nhau ở các tỉnh, thành phố và đô thị.
Các điểm bỏ phiếu đóng cửa lúc 7 giờ tối theo giờ địa phương, nhưng cử tri vẫn xếp hàng ở một số khu vực được phép bỏ phiếu. Các quan chức phụ trách bầu cử cho biết kết quả không chính thức có thể được công bố sau vài giờ, nhưng kết quả chính thức phải đợi khoảng 1 tuần.
Tâm điểm chú ý là cuộc đua vào Thượng viện, sự kiện sẽ quyết định tương lai chính trị của con gái ông Duterte - Phó Tổng thống Sara Duterte.
Bà phải đối mặt với phiên tòa luận tội tại Thượng viện vào tháng 7 vì cáo buộc âm mưu ám sát Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. và tham nhũng liên quan đến quỹ tình báo của văn phòng bà. Bà đã phủ nhận các cáo buộc, nói rằng đó là những điều mà đối thủ chính trị tung ra để hủy hoại sự nghiệp của bà.
Bà Sara Duterte được coi là ứng cử viên nặng ký cho cuộc đua tổng thống năm 2028. Nhưng nếu bị Thượng viện kết tội, bà sẽ bị cách chức phó tổng thống và bị cấm phục vụ trong chính quyền. Để được trắng án, bà cần ít nhất 9 trong số 24 thượng nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ.
"Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2025 rất quan trọng vì kết quả sẽ định hình diễn biến tiếp theo, quyết định gia đình hoặc phe phái nào sẽ thống trị cuộc bầu cử năm 2028", Maria Ela Atienza, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Philippines, cho biết.
Nếu bà Sara Duterte bị kết tội, điều đó có thể báo hiệu sự chấm dứt của gia đình Duterte.
Các thành viên khác trong gia đình bà cũng tham gia tranh cử, bao gồm con trai út của ông Rodrigo Duterte - ông Sebastian, thị trưởng đương nhiệm của Davao. Ông Sebastian Duterte tranh cử ghế phó thị trưởng và được nhiều người kỳ vọng sẽ giành chiến thắng.
Con trai cả của ông là Paolo đang tìm cách tái đắc cử vị trí nghị sĩ của Hạ viện. Hai người cháu trai cũng tranh cử trong các cuộc đua địa phương.
Việc luận tội và bắt giữ ông Rodrigo Duterte rồi chuyển đến tòa án ở La Hay diễn ra sau khi mối quan hệ giữa Tổng thống Marcos và Phó Tổng thống Sara Duterte sụp đổ vì những bất đồng chính trị và tham vọng cạnh tranh.