Đằng sau việc Ấn Độ tăng cường bán vũ khí cho Armenia

Quan hệ đối tác quốc phòng ngày càng phát triển giữa Ấn Độ và Armenia một lần nữa thu hút sự chú ý trong bối cảnh xung đột khu vực tăng nhiệt.

Theo Indian Aerospace Defence News, Yerevan dự kiến sẽ nhận được hệ thống tên lửa đất đối không Akash-1S thứ hai vào tháng 7 này – chỉ vài tháng sau khi đợt giao hàng đầu tiên bắt đầu vào tháng 11 năm ngoái. Toàn bộ thỏa thuận trị giá hơn 700 triệu USD này bao gồm 15 hệ thống phòng không do Ấn Độ tự phát triển và sản xuất.

Các nhà phân tích cho rằng việc New Delhi đẩy nhanh các thương vụ vũ khí với Yerevan là một phần của nỗ lực rộng lớn hơn của gã khổng lồ Nam Á nhằm phản ứng với sự liên kết chiến lược ngày càng gia tăng giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan và Pakistan.

Ấn Độ coi mối quan hệ đối tác 3 bên nói trên là thách thức đối với các lợi ích khu vực của New Delhi. Thêm vào đó, Ankara và Baku đã công khai ủng hộ Islamabad sau cuộc đụng độ xuyên biên giới giữa Ấn Độ và Pakistan hồi đầu tháng này.

Nhưng ông Rajan Kochar, cố vấn cấp cao tại Diễn đàn các nhà nghiên cứu Ấn Độ, một tổ chức nghiên cứu an ninh có trụ sở tại Delhi, cho rằng vấn đề phức tạp hơn thế.

Khai hỏa hệ thống tên lửa PINAKA do Ấn Độ sản xuất. Ảnh: Azatutyun

"Mối quan hệ của Ấn Độ với Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan vốn đã không mấy tốt đẹp", ông Kochar nói với Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP).

"Do đó, bất kỳ hoạt động bán vũ khí nào cho Armenia cũng khó có thể làm xấu đi thêm mối quan hệ của chúng tôi với họ, đặc biệt là khi cả hai quốc gia này đều công khai đứng về phía Pakistan gần đây", vị chuyên gia Ấn Độ cho biết.

Về phía Armenia, mối quan hệ quốc phòng đã phát triển đều đặn kể từ năm 2020 với New Delhi được thúc đẩy bởi các lợi ích chiến lược chung của Yerevan và sự chuyển hướng dần dần của quốc gia Tây Nam Á này khỏi Nga – nhà cung cấp vũ khí truyền thống của mình.

Các nhà phân tích cho biết sự thay đổi này làm nổi bật sự cạnh tranh địa chính trị sâu sắc hơn đang nổi lên trên khắp Á-Âu, nơi các liên minh ngày càng được định hình lại kể từ cuộc chiến ở Ukraine và các cuộc xung đột khu vực khác.

Ông Chris Blackburn, một nhà phân tích chính trị độc lập có trụ sở tại London, cho biết doanh số bán tên lửa của Ấn Độ dường như là phản ứng trực tiếp trước việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan gần đây thể hiện sự ủng hộ đối với Pakistan và chỉ trích các quốc gia cung cấp vũ khí cho Armenia.

Tuy nhiên, ông Blackburn cho biết Nga khó có thể phản đối mối quan hệ quốc phòng ngày càng phát triển giữa Ấn Độ và Armenia. "Tôi không cho là Nga sẽ cảm thấy bị Ấn Độ chèn ép", ông nói với SCMP.

Ấn Độ và Nga theo truyền thống là đồng minh, và New Delhi đã triển khai các hệ thống tên lửa S-400 Triumf do Nga sản xuất trên biên giới với Pakistan, được cho là đã bảo vệ hiệu quả các thành phố của Ấn Độ ở các khu vực phía Bắc và phía Tây khỏi các cuộc không kích của Pakistan.

Các nhà phân tích lưu ý rằng mối quan hệ sâu sắc hơn với Armenia sẽ mang lại cho New Delhi một chỗ đứng chiến lược ở Nam Kavkaz, đồng thời tăng cường kết nối quốc gia tỷ dân này với các thị trường châu Âu và Á-Âu.

Nó cũng nhấn mạnh hơn vào tầm quan trọng của Hành lang Vận tải Quốc tế Bắc-Nam (INSTC) được đề xuất, nhằm mục đích kết nối Ấn Độ với châu Âu thông qua Armenia và Iran.

Ông Priyajit Debsarkar, một tác giả chuyên về Nam Á có trụ sở tại London, cho biết vũ khí của Ấn Độ chắc chắn sẽ thúc đẩy năng lực và khả năng của hệ thống phòng thủ Armenia, lưu ý rằng quân đội Ấn Độ đã có thể ngăn chặn hiệu quả một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.

Tuy nhiên, ông lưu ý, vẫn còn quá sớm để nói liệu liên minh Thổ Nhĩ Kỳ-Azerbaijan-Pakistan có thắng thế hay không, hoặc liệu các hệ thống phòng thủ do Ấn Độ hỗ trợ tại Armenia có hiệu quả hơn hay không.

Minh Đức (Theo SCMP, Jamestown)