Đằng sau việc ứng dụng rộng rãi DeepSeek-R1 ở Trung Quốc

Chống tham nhũng, tìm người mất tích

Vào giữa tháng 3-2025, Chính phủ Trung Quốc khuyến khích các chính quyền địa phương triển khai giải pháp do Công ty khởi nghiệp DeepSeek phát triển để theo dõi gian lận trợ cấp của nhà nước.

Chính quyền thành phố Vu Hồ, nơi có 3,8 triệu dân ở miền Đông Trung Quốc, xác nhận DeepSeek-R1 là công cụ mạnh mẽ giúp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, “xuyên thủng lớp vỏ bọc vô hình của tham nhũng”.

Các bệnh viện của Trung Quốc đang triển khai ứng dụng DeepSeek-R1. Ảnh: GETTY IMAGES

Trong khi đó, báo New York Times cho biết, tại thành phố Thâm Quyến, DeepSeek-R1 đang được sử dụng để phân tích nguồn hình ảnh do camera giám sát ghi lại nhằm tìm kiếm dấu vết của những người mất tích. Tờ báo của Mỹ cũng cho hay, Tòa án nhân dân trung cấp Thâm Quyến đang dùng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) này để xem xét và soạn thảo các văn bản của tòa án.

Chatbot này cũng đã bắt đầu trả lời người dân thành phố Mai Châu, miền Nam Trung Quốc, khi họ liên hệ với chính quyền thành phố để giải đáp các thắc mắc hành chính.

Theo ghi nhận của báo Global Times, sau khi áp dụng DeepSeek-R1 tại Mai Châu, thời gian chờ cuộc gọi đến đường dây nóng của thành phố đã giảm từ 32 giây xuống còn 23 giây, đồng nghĩa với tốc độ phản hồi tăng 28%.

Các nhà chế tạo ô tô cũng không muốn bỏ lỡ “chuyến tàu” đang chuyển động. Trang tin Rest of World cho hay, có hơn 20 nhãn hiệu xe Trung Quốc công bố ý định tích hợp DeepSeek-R1 vào các mẫu sản phẩm tương lai. Các bệnh viện cũng không muốn bị tụt hậu, gần 100 cơ sở cho biết, DeepSeek-R1 sẽ giúp họ khẳng định các chẩn đoán, kê đơn và phân tích hình ảnh y tế như siêu âm.

Nỗ lực vượt Mỹ

Bà Carlotta Rinaudo, chuyên gia về Trung Quốc tại Nhóm nghiên cứu An ninh quốc tế Verona (ITSS), cho biết, việc ứng dụng DeepSeek-R1 rộng rãi trong các lĩnh vực của cuộc sống là điểm mấu chốt quyết định sự hoàn thiện chương trình “Trung Quốc kỹ thuật số” mà Bắc Kinh triển khai từ năm 2012 đến nay.

Chuyên gia của Viện ITSS giải thích chiến lược quốc gia này nhằm mục đích giúp nhà nước hoạt động hiệu quả hơn ở mọi cấp độ nhờ dữ liệu.

Theo bà Rinaudo, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã bị “ám ảnh” bởi việc khai thác dữ liệu từ hơn 20 năm trước, khi ông còn là Chủ tịch tỉnh Phúc Kiến. Ông Tập Cận Bình tin rằng công nghệ chính là “chìa khóa” để cải thiện công tác quản lý một vùng mà vào thời điểm đó còn khá tụt hậu so với các địa phương khác trong nước.

Việc AI và Công ty DeepSeek xuất hiện đã đưa Trung Quốc vào vị thế thuận lợi để đóng vai trò chủ động trong biến chuyển xã hội lớn này trên quy mô quốc gia. Tại kỳ họp Quốc hội kết thúc ngày 11-3 vừa qua, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trẻ có khả năng giúp Trung Quốc tỏa sáng trên trường quốc tế.

Bà Rinaudo nhận định, Công ty DeepSeek tựa “một Huawei mới”, xuất hiện vào thời điểm như khi nhà sản xuất điện thoại của Trung Quốc công bố mẫu điện thoại mới được trang bị chip 5G do Trung Quốc sản xuất vào tháng 9-2023, giữa lúc Mỹ đang cấm vận các linh kiện điện tử xuất sang quốc gia châu Á.

Trong khi đó, ông Marc Lanteigne, nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Bắc cực của Na Uy, cho rằng việc DeepSeek-R1 được triển khai mạnh mẽ vào thời điểm nước Mỹ dưới quyền điều hành của một tổng thống mới là thông điệp rõ ràng mà Bắc Kinh muốn gửi đến Washington: Rất khó để cố gắng cô lập Trung Quốc về mặt công nghệ.

“Đây không phải là ngẫu nhiên. Đó là một nỗ lực khác nhằm vượt mặt Mỹ. Ở bên kia Thái Bình Dương, người Mỹ đang lao vào cuộc chạy đua sức mạnh, trên hết là tìm cách phát triển một mô hình ngôn ngữ mạnh hơn mô hình của đối thủ cạnh tranh. Trong khi đó, ở Trung Quốc, chính quyền muốn chứng minh DeepSeek-R1 đã được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày”, ông Lanteigne nói.

MINH CHÂU tổng hợp