Đất cho nhà ở xã hội không phải 'đầu thừa đuôi thẹo', tránh xây '1 thiếu 2 thừa'

Quốc hội sáng nay thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội (NƠXH).

Quy hoạch phải sát thực tế, không để “1 thì thiếu mà 2 lại thừa”

Theo đại biểu Trần Đức Thuận (Nghệ An), một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là quy hoạch đất cho dự án NƠXH.

"Nhiều khi đất được cấp ở những nơi rất xa, không thuận lợi cho đời sống và công việc của người dân, dẫn đến tình trạng nhà có nhưng khó thu hút người ở. Do đó, nghị quyết cần 'cởi trói' vấn đề quy hoạch và sử dụng đất cho NƠXH" - đại biểu đề nghị.

Đại biểu Trần Đức Thuận (Nghệ An). Ảnh: Quốc hội

Theo ông Thuận, việc rà soát nhu cầu (số lượng, loại căn hộ, diện tích) phải được thực hiện hàng năm, giao trách nhiệm cụ thể cho từng địa phương, ví dụ như chủ tịch tỉnh, để "tránh trường hợp xây một thì thiếu mà xây hai lại thừa".

“Vị trí đất phải gắn liền với điều kiện làm việc, kinh tế, sinh nhai của người dân, chứ không phải là những khu đất đầu thừa đuôi thẹo” - đại biểu đoàn Nghệ An nhấn mạnh.

Ngoài ra, đại biểu cũng lưu ý việc phân biệt rõ giữa nhà ở xã hội và nhà công vụ.

"Nhà công vụ là gần nơi làm việc, còn NƠXH phụ thuộc vào gia đình họ" - ông Thuận phân tích. Chẳng hạn, một người có thể làm tại Hà Nội nhưng gia đình và nhu cầu nhà của họ lại ở một tỉnh khác.

Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) thì cho rằng việc quy định cứng nhà hiện có phải cách xa chỗ làm 30km mới được mua, thuê mua NƠXH là không hợp lý.

Theo ông, người ở những khu đô thị, thành thị đi làm 20-30km có thể mất vài tiếng đồng hồ, trong khi ở nông thôn giao thông thuận lợi hơn.

Do đó, ông Quân đề nghị cần có quy định cụ thể về tiêu chí hoàn cảnh gia đình, phân biệt giữa người độc thân và người đã có gia đình, đề xuất linh hoạt khoảng cách giữa nơi ở và nơi làm việc.

Sớm tháo gỡ khó khăn cho NƠXH

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết NƠXH được người dân rất quan tâm. Việc ban hành nghị quyết nhằm tháo gỡ vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục, thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng NƠXH.

Theo Chủ tịch Quốc hội, từ năm 2021 đến nay, cả nước có 657 dự án NƠXH, song số lượng căn hộ mới đạt 15,6%.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Phạm Thắng

“Mục tiêu tới năm 2030 xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ cho người dân thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp. Chính phủ cũng đã dành gói 120.000 tỷ đồng để xây dựng NƠXH. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân rất chậm” - ông Mẫn nêu thực trạng.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng chậm là do chưa chỉ đạo quyết liệt, ngoài ra còn do thủ tục hành chính. Để triển khai một dự án phải mất 2 năm.

"Hiện nay, ở nhiều nơi, người dân hết sức lo lắng về nhà ở. Người dân không an cư làm sao lập nghiệp được, nhất là công nhân lao động?" - Chủ tịch Quốc hội nói và dẫn chứng ở nhiều nước, tại các khu công nghiệp có xây dựng nhà ở cho công nhân. Ở đó có trạm xá, bệnh viện, siêu thị, trường học để công nhân yên tâm lao động sản xuất.

Ông Trần Thanh Mẫn chia sẻ: "Sáng nay, trước khi về thảo luận tổ, Thủ tướng đề nghị với tôi là làm sao để nghị quyết này được đẩy lên thông qua sớm. Tôi đã chỉ đạo Tổng thư ký Quốc hội xem tình hình thảo luận, nếu đồng thuận cao thì chúng ta thông qua sớm nghị quyết để tháo gỡ khó khăn cho NƠXH".

Thế Vinh

Trần Thường