Đặt trạm thu phí vào Khu du lịch quốc gia Núi Sam liệu có phù hợp thực tế?
Việc thu phí, đặt trạm thu phí trên các tuyến đường giao thông, điều hướng tuyến với xe ô tô đi vào Khu du lịch quốc gia Núi Sam (TP.Châu Đốc, tỉnh An Giang) thời gian qua còn nhiều bất cập, được cho là không phù hợp với thực tế.
Không mua vé thì phải đi đường khác
Theo ghi nhận vào trưa 18.4, khi ô tô chúng tôi đến gần cuối đường Tân Lộ Kiều Lương, ngay chốt giao thông giữa ngã tư đèn tín hiệu có một chiếc dù to với một nhân viên của Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam trực điều hướng, chặn ô tô đi thẳng.

Chốt chặn, điều hướng buộc xe ô tô rẽ trái vào khu vực bán vé tham quan của Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam trước khi tháo dỡ. Với chốt chặn này, các xe ô tô không được đi thẳng hết đường Tân Lộ Kiều Lương - Ảnh: Tô Văn
Nam nhân viên tên Đ. ra hiệu lệnh dừng xe và yêu cầu chúng tôi rẽ trái vào hướng đường Lê Đại Cương trong khu dân cư thương mại Vĩnh Đông (đã bỏ hoang) để mua vé tham quan. Tuy nhiên, khi chúng tôi giải thích không có nhu cầu tham quan, chỉ đi vào đường Châu Thị Tế (hướng cổng sau Miếu Bà Chúa xứ Núi Sam) để vào vào thị xã Tịnh Biên, anh Đ. nói "không mua vé thì mời anh đi đường khác".

Nhân viên tên Đ. nói "không mua vé thì mời anh đi đường khác" - Ảnh: Tô Văn
Lúc này, anh Đ. chỉ vào tấm biển có mũi tên chỉ về hướng trái với dòng chữ "trừ xe buýt và xe hoạt động tuyến cố định", yêu cầu xe chúng tôi phải rẽ trái rồi đi thẳng hết đường Lê Đại Cương ra thẳng tuyến tránh để đi thị xã Tịnh Biên. Tuy nhiên, từ hướng Tịnh Biên đi ngược lại Khu du lịch Núi Sam cũng không thể đi vào được đường Châu Thị Tế vì đây là đường một chiều.
Trong khi đó, ngay phía sau cabin của nhân viên điều hướng không hề có biển cấm xe ô tô, mà vẫn là đường hai chiều nhưng tất cả xe ô tô đều phải rẽ trái để vào mua vé tham quan giá 20.000 đồng/người/lượt (có hiệu lực 24 giờ).

Khu du lịch quốc gia Núi Sam nhìn từ trên cao - Ảnh: Tô Văn
Theo quan sát, Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam đặt 3 trạm thu phí tham quan khóa các tuyến đường vào khu vực Miếu Bà chúa xứ Núi Sam. Trạm 1 thu phí đối với xe ô tô bị điều hướng từ Tân Lộ Kiều Lương rẽ trái vào đường Lê Đại Cương (trạm chính). Còn tại trạm 2 thu phí với các ô tô từ tuyến tránh quốc lộ 91 theo đường Lê Đại Cương vào Khu dân cư thương mại Vĩnh Đông. Riêng trạm 3 trên đường vòng Núi Sam, thu phí đối với các xe từ hướng thị xã Tịnh Biên đi vào Khu du lịch quốc gia Núi Sam.
Nhiều người dân và cánh tài xế thắc mắc việc Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam đặt các trạm thu phí như trên và cách đặt biển điều hướng, phân luồng giao thông, biển cấm trong khu dân cư thương mại Vĩnh Đông có đúng quy định hay không?.
Để có thông tin khách quan, phóng viên đã liên hệ trực tiếp với ông Trương Hữu Tiền, Giám đốc Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam.
Ông Tiền cho biết, việc điều hướng là để đảm bảo không ùn tắc giao thông. Vì nếu cho phương tiện đi thẳng hết đường Tân Lộ Kiều Lương sẽ dễ xảy ra kẹt xe vào mùa cao điểm. Còn các vị trí đặt trạm thu phí hiện tại được tổ chức khảo sát, có biên bản lấy ý kiến các ngành chuyên môn và CSGT, không có gì mất an toàn, cũng không cần quyết định đặt trạm hay phê duyệt phù hợp quy hoạch.
“Từ Tân Lộ Kiều Lương rẽ trái vào khu dân cư thương mại Vĩnh Đông, sau khi mua vé, các xe ô tô sẽ theo các hướng đường số 2, số 3, số 4 trong nội khu, sau đó sẽ rẽ phải trở ra lại cuối đường Tân Lộ Kiều Lương rồi có thể đi vào đường Châu Thị Tế”, ông Tiền lý giải.
Trong khi đó, nhiều người dân đang kinh doanh trên đường Châu Thị Tế cho rằng, thời gian qua rất nhiều đoàn du khách sau khi vào Khu dân cư thương mại Vĩnh Đông rồi không biết đường cũng như hướng tuyến để đi vào hướng Miếu Bà Chúa xứ Núi Sam.
Nói về kết quả hoạt động thu phí được Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam thông tin, từ năm 2020 đơn vị thu phí 33,590 tỉ đồng, năm 2021 được 19,989 tỉ đồng (giảm do dịch COVID-19), năm 2022 thu 48,219 tỉ đồng, năm 2023 đạt 46,032 tỉ đồng và 40,748 tỉ đồng tính đến ngày 28.10.2024.
Ông Tiền cho biết, theo quy định, đơn vị được trích giữ 50% tổng nguồn thu hàng năm chi cho bốn hoạt động: trả lương và các hoạt động chi thường xuyên (hơn 80 người), quỹ phát triển đơn vị, quỹ phúc lợi xã hội, quỹ khen thưởng.
"Đến thời điểm này, chưa có một dự án đầu tư mới nào sử dụng ngân sách nhà nước vào Khu du lịch quốc gia Núi Sam. Vài ngày trước có một đơn vị từ TP.HCM xuống gặp đề nghị được thực hiện "chợ đêm". Ban quản lý đồng ý nhưng khi làm việc với UBND TP.Châu Đốc thì phát hiện vị trí đề xuất vướng tới 3 quy hoạch chồng chéo nhau", ông Tiền nói.
Ông Tiền cũng cho biết, việc thu phí tham quan là dựa trên Luật Phí và lệ phí; Luật Di sản và Nghị quyết 42 của HĐND tỉnh An Giang. “Ở đây có di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là Lễ hội Vía Bà Chúa xứ Núi Sam”, ông Tiền nhấn mạnh.
"Không thể vin vào di sản cộng đồng để thu phí"
TS Ngô Quang Láng - nguyên Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh An Giang, hiện là Phó chủ tịch Hội Khoa học lịch sử tỉnh An Giang - cho rằng, việc thu phí tham quan tại Khu du lịch Núi Sam thời gian qua còn nhiều bất cập, được cho là không phù hợp với thực tế.
“Lễ hội Bà Chúa xứ Núi Sam được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể là ở dạng tinh thần, từ một nghi thức tín ngưỡng dân gian hình thành và phát triển. Miếu Bà Chúa xứ Núi Sam là điểm đến của cộng đồng, tính ngưỡng dân gian thì không thể vin vào cái di sản đó để thu phí.
Đây là kiểu tận thu mà suốt nhiều năm qua đã bị người dân và du khách phản ứng rất nhiều. Khu du lịch Núi Sam có đặc thù là lẫn trong khu dân cư, người dân ở trong hệ sinh thái của hoạt động kinh doanh du lịch nên việc thu phí, chặn đường thời gian qua gây nhiều phản ứng trái chiều.
Từ khi được công nhận Khu du lịch quốc gia (năm 2017) và thành lập Ban quản lý khu du lịch quốc gia Núi Sam (năm 2020) đến nay đã có dự án đầu tư nào mới, có sản phẩm du lịch nào mới phục vụ khách tham quan chưa mà thu phí(?). Vì khi có dự án đầu tư mới thì cần thiết phải thu phí để hoàn vốn và quản lý điều hành dự án đó thì dễ chấp nhận hơn”, TS Ngô Quang Láng nói.

Chốt chặn và điều hướng ô tô giữa nút giao Tân Lộ Kiều Lương và Lê Đại Cương đã được tháo dỡ lúc 9 giờ 30 sáng 21.4, các phương tiện có thể đi thẳng đến hết đường Tân Lộ Kiều Lương không còn bị buộc rẽ trái, mua vé tham quan như trước - Ảnh: B.D
Chiều 21.4, Văn phòng UBND tỉnh An Giang thông tin, bà Nguyễn Thị Minh Thúy, Phó chủ tịch UBND tỉnh đã có những chỉ đạo bước đầu liên quan đến việc rà soát vị trí đặt trạm thu phí, chốt điều hướng, phân luồng giao thông tại Khu du lịch quốc gia Núi Sam, phường Núi Sam, TP.Châu Đốc (tỉnh An Giang).
Tại văn bản số 566 do Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy ký ngày 19.4 yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công an tỉnh, UBND TP.Châu Đốc và Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Sam khẩn trương tháo dỡ các biển báo giao thông chưa hợp lý, chốt điều hướng phương tiện giao thông tại nút giao Tân Lộ Kiều Lương và đường Lê Đại Cương trong ngày 19.4.
Trước đó, ngày 31.3, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 2679 gửi UBND tỉnh An Giang, chuyển kiến nghị của Công ty cổ phần MGA Việt Nam (chủ đầu tư dự án Khu du lịch cáp treo Núi Sam, năm 2015 triển khai trên hơn 10ha, tổng mức 730 tỉ đồng, tại phường Núi Sam, TP.Châu Đốc).
Văn bản đề nghị UBND tỉnh An Giang giải quyết kiến nghị di dời trạm thu phí Miếu Bà Chúa xứ Núi Sam đến vị trí hợp lý để tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư. Đồng thời báo cáo kết quả xử lý đến Văn phòng Chính phủ, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) trước ngày 20.4.