Dấu ấn trăm năm của làng nghề quạt giấy Chàng Sơn

Chàng Sơn được biết đến là vùng đất “bách nghệ” với nhiều nghề truyền thống như làm nón, mộc, tạc tượng, sơn thủ công… Trong đó, nghề làm quạt giấy được xem là đặc sắc và có lịch sử lâu đời nhất, góp phần làm nên tên tuổi của làng.

Không chỉ là một sản phẩm thủ công, chiếc quạt còn là biểu tượng văn hóa của vùng đất giàu truyền thống.

Để làm ra một chiếc quạt giấy đạt chuẩn, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ và kỳ công. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Tre dùng làm nan quạt phải là tre già, dẻo, không bị mối mọt, có tuổi đời trên ba năm để đảm bảo độ bền và tính thẩm mỹ. Ảnh: Nguyễn Hoàng Long

Viền quạt được đan bằng sợi mây chắc chắn, còn phần cánh quạt sử dụng giấy chất lượng cao. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Trước đây, nguyên liệu chủ yếu là giấy dó Bắc Ninh và nhựa quả cậy – những chất liệu truyền thống, nhưng hiện nay đã trở nên khan hiếm. Ảnh: Nguyễn Hoàng Long

Do đó, nhiều nghệ nhân đã chuyển sang sử dụng giấy Bãi Bằng, dễ tìm và có màu sắc rực rỡ, phù hợp với nhu cầu trang trí, lễ hội. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Khi dán giấy vào nan quạt, người thợ cần đảm bảo bề mặt giấy phẳng, không nhăn, các nếp gấp đều nhau để tạo điều kiện cho việc vẽ tranh lên quạt. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Các nghệ nhân cũng phải tính toán kỹ từng nét vẽ sao cho khi xếp lại, tranh không bị méo hay lệch chi tiết. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Quạt Chàng Sơn rất phong phú về mẫu mã: từ quạt giấy, quạt ghép, quạt lụa, quạt thư pháp cho đến quạt the – loại được yêu thích nhất nhờ độ bền cao và tính thẩm mỹ. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Hiện nay, nhiều nghệ nhân đã ứng dụng chất liệu mới như vải voan – mỏng, nhẹ – để làm quạt. Loại vải này giúp giảm chi phí, tạo độ nhẹ tay và mang lại hiệu quả tạo gió tốt hơn. Ảnh: Nguyễn Hoàng Long

Sau khi hoàn thiện, quạt thường được phủ lớp sơn bóng nhằm tăng độ bền và tạo vẻ đẹp sang trọng. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Trong số các sản phẩm, quạt tranh là loại cầu kỳ và khó làm nhất. Không chỉ là vật dụng cầm tay, quạt tranh còn được sử dụng như món đồ nội thất độc đáo. Ảnh: Nguyễn Hoàng Long

Làng nghề quạt giấy Chàng Sơn ngày nay không chỉ là nơi lưu giữ kỹ thuật thủ công truyền thống mà còn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Quạt Chàng Sơn đã trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần quảng bá hình ảnh làng nghề Việt đến bạn bè quốc tế. Ảnh: Nguyễn Hoàng Long

Đây là minh chứng sinh động cho sự khéo léo, sáng tạo và tâm huyết của các nghệ nhân Việt Nam qua nhiều thế hệ. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Nguyên Phong Hồng Sơn