Đấu giá nhà tái định cư hay chuyển đổi sang NƠXH?

Nhà tái định cư đang rơi vào tình trạng không biết nên chuyển đổi sang nhà ở thương mại hay nhà ở xã hội. Đó là do bất cập trong công tác quản lý, quỹ nhà đã được bố trí cho các dự án treo nhiều năm chưa thực hiện; hoặc có thể do các dự án nhà ở xa, không phù hợp với người được bố trí tái định cư, khiến người dân lựa chọn nhận tiền bồi thường thay vì nhận nhà.

Để tránh lãng phí, mới đây Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố, trong đó có Hà Nội, cần khẩn trương rà soát và đề xuất phương án chuyển đổi các dự án nhà tái định cư không sử dụng sang nhà ở xã hội.

Ba tòa nhà CT1, CT2, CT3 Đền Lừ với hơn 300 căn hộ từng bị bỏ hoang từ sau khi được trưng dụng làm khu thu dung bệnh nhân Covid-19 năm 2021. Thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố, hiện quận Hoàng Mai đang chỉnh trang nơi này để làm quỹ nhà tái định cư cho dự án mở rộng đường Nguyễn Tam Trinh trên địa bàn.

Ông Vũ Thể Khoản - Phó Giám đốc Ban QLDA Đầu tư xây dựng quận Hoàng Mai cho biết: "Đầu tháng 3, chúng tôi sẽ tổ chức thi công dự án này với tiến độ dự kiến đến tháng 8, nhưng chúng tôi đang cố gắng trong tháng 6 sẽ bàn giao được hai tòa CT2, CT3 và giữa tháng 7 chúng tôi có thể hoàn thiện tòa CT1".

Ngoài đường Tam Trinh, năm nay thành phố cũng khởi công nhiều dự án trọng điểm, với nhu cầu nhà tái định cư lớn. Theo Sở Xây dựng, dự kiến quỹ nhà tái định cư bị bỏ hoang sẽ được thành phố cân đối điều tiết lại, thay vì dành cho các dự án quy hoạch treo nhiều năm chưa thực hiện.

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam cho rằng: "Những căn hộ còn dư trong kế hoạch tái định cư hoàn toàn có thể giải quyết cho những trường hợp cần thiết hơn nữa, ví dụ như bố trí tạm cư".

Một hướng giải quyết khác, theo các chuyên gia, là có thể chuyển đổi công năng sử dụng của nhà tái định cư sang nhà ở xã hội. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành có thể gặp một số vướng mắc.

Chuyên gia pháp lý bất động sản Phạm Thanh Tuấn cho biết: "Hiện nay tại Điều 124 Luật Nhà ở, chúng ta có quy định được phép chuyển đổi công năng nhà ở nhưng chưa có những quy định chi tiết để có thể làm thủ tục, hồ sơ cho việc chuyển đổi. Vấn đề thứ hai là về giá, nhà tái định cư thuộc sở hữu của Nhà nước nên về định giá có nhiều yếu tố bao cấp. Bây giờ, chúng ta cần có cơ quan thẩm định giá để mang yếu tố thị trường vào sao cho định giá nhà chính xác nhất".

Ông Nguyễn Quang - nguyên Giám đốc Chương trình định cư con người Liên hợp quốc cho biết: "Nhà tái định cư đang là tài sản công, nếu chúng ta chuyển đổi nhà tái định cư sang NƠXH để bán cho người dân tức là chúng ta chuyển đổi tài sản công sang tài sản tư. Mấu chốt là phải xác định được giá nhà tái định cư chuyển đổi đó là bao nhiêu? Do thủ tục pháp lý chưa thực sự rõ ràng, cũng như tâm lý e dè của một số tổ chức định giá, khiến cho việc định giá chưa được chính xác".

Mỗi quỹ nhà ở phục vụ một mục tiêu với những yêu cầu khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có cách để gỡ những vướng mắc trong quy định. Chuyển đổi nhà tái định cư là việc cần làm ngay nhằm đưa các tòa nhà vào sử dụng, tránh lãng phí. Khi đấu giá hay chuyển đổi mục đích để bán cũng sẽ góp phần thu hồi nguồn lực đầu tư cho các công trình, dự án khác phát triển.

Lê Huyền