Dấu hiệu vi phạm luật ở Dự án đường sắt đô thị tuyến Nhổn - ga Hà Nội

Hạng mục rà phá bom mìn, di chuyển cây xanh tại phố Kim Mã được triển khai năm 2018

Như Tiền Phong đã đưa tin, Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành thông báo kết luận 5 nội dung tố cáo có liên quan đến dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội.

Kết quả thanh tra xác định, nội dung tố cáo việc thực hiện gói thầu về rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn và khu vực Depot (khu vực vệ sinh, sửa chữa, bảo trì các đoàn tàu - PV) của nhà thầu Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô (gọi tắt là nhà thầu Lũng Lô) có dấu hiệu vi phạm pháp luật là có cơ sở.

Cụ thể, theo kết luận thanh tra số 506/KL-TTCP, việc tổ chức giám sát, nghiệm thu của chủ đầu tư thiếu chặt chẽ, bài bản ngay từ đầu; không thực hiện công tác nghiệm thu ngay sau khi nhà thầu thi công xong, hồ sơ hoàn công không đảm bảo chất lượng, không phù hợp và tuân thủ phương án kỹ thuật thi công được duyệt.

“Trên thực tế, phương án thi công đã thay đổi, dẫn đến khối lượng thay đổi. Tuy nhiên các khối lượng được nghiệm thu trong hồ sơ vẫn giữ nguyên như phương án được duyệt... Trong khi đó, đơn vị được giao kiểm tra, thẩm định hồ sơ hoàn công lại không được giao giám sát nên chỉ dừng lại ở việc rà soát hồ sơ mà không kiểm tra lại hiện trường, gây ra các tranh cãi, bất đồng về khối lượng khi thực hiện khoan tạo lỗ của nhà thầu” - TTCP chỉ rõ sự bất cập.

Mặt khác, việc chỉ đạo của lãnh đạo Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) được phân công phụ trách chưa kiên quyết xử lý dứt điểm, dẫn đến công tác nghiệm thu khối lượng, thanh quyết toán hợp đồng chậm trễ kéo dài.

Chốt lại nguyên nhân chính dẫn đến thời điểm thanh tra công tác nghiệm thu và thanh toán vẫn chưa hoàn thành, TTCP xác định do hồ sơ nghiệm thu khối lượng không đảm bảo, có dấu hiệu sai khối lượng thi công; hồ sơ hoàn công cũng chưa đúng quy định, có hiện tượng không đúng thực tế và phương án được duyệt.

“Để kịp tiến độ thi công của dự án, MRB đã có văn bản gửi Bộ Quốc phòng. Bộ Tư lệnh Công binh và Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô đã có văn bản cam kết an toàn và bàn giao mặt bằng cho các nhà thầu thi công gói Depot và cầu cạn. Tuy nhiên, việc cam kết an toàn bằng văn bản và việc nghiệm thu khối lượng để thanh quyết toán là hai nội dung khác nhau” - TTCP nêu quan điểm.

TTCP cho rằng, những vi phạm nêu trên đã vi phạm quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc ban hành quy trình kỹ thuật dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ. Trách nhiệm thuộc về lãnh đạo MRB và các đơn vị trực thuộc; Bộ Tư lệnh Công binh - cơ quan chủ quản của nhà thầu Lũng Lô và các đơn vị thi công gói thầu này.

Theo đó, TTCP kiến nghị Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ Tư lệnh Công binh, Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô kiểm điểm trách nhiệm và có biện pháp xử lý tập thể, cá nhân có liên quan vi phạm. Đồng thời, yêu cầu Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô có trách nhiệm phối hợp với MRB hoàn chỉnh hồ sơ và nghiệm thu gói thầu đúng quy định.

Nguy cơ thất thoát hàng chục triệu USD

Kết quả thanh tra nội dung tố cáo liên quan việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 1, Đoạn tuyến trên cao cho thấy có 5 nhà thầu nộp hồ sơ, trong đó nhà thầu Dealim (Hàn Quốc) bỏ giá hơn 65,2 triệu Euro; liên danh Cienco1 - Lotte (Hàn Quốc) bỏ giá hơn 61,8 triệu Euro. Sau khi mở thầu, Tư vấn Systra và tổ chuyên gia MRB đã đánh giá các hồ sơ, kết quả duy nhất nhà thầu Dealim đạt bước đánh giá kỹ thuật để lựa chọn bước đánh giá tài chính.

Tuy nhiên, sau khi liên danh nhà thầu Cienco1 - Lotte có kiến nghị, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo, rồi Sở KHĐT đưa ra kết luận: “ Kết luận cuối cùng của Tư vấn Systra tại kết luận hồ sơ của Liên danh Cienco1 - Lotte không đạt bước đánh giá sơ bộ là không phù hợp với đánh giá chi tiết của các chuyên gia… Việc đánh giá giữa Tư vấn Systra và chủ đầu tư không thống nhất, có sự không minh bạch, không thực hiện đúng các quy định của pháp luật về đấu thầu, lựa chọn nhà thầu theo Luật Đấu thầu”.

Từ đánh giá của Sở KHĐT, UBND TP Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị chức năng liên quan yêu cầu Tư vấn Systra báo cáo, giải thích…

Mặc dù tại buổi làm việc nhằm làm rõ các kiến nghị về kết quả đấu thầu gói thầu số 1, Liên danh Cienco1- Lotte tôn trọng kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu của Tư vấn Systra và MRB, song TTCP cho rằng lãnh đạo MRB và các đơn vị trực thuộc có trách nhiệm trong việc không thực hiện đúng các quy định về đấu thầu, lựa chọn nhà thầu .

Đối với nội dung tố cáo việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 3, hầm và các ga ngầm có dấu hiệu vi phạm pháp luật, TTCP cũng xác định “có cơ sở”. Cụ thể, nhà thầu JV và MRB đã ký hợp đồng thi công gói thầu số 3 khi chưa có mặt bằng sạch bàn giao để thi công. Hiện tại mặt bằng các ga 9, 10, 11 đang điều chỉnh quy hoạch, chưa thể giải phóng mặt bằng được, dẫn tới chưa có mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu trong thời gian này.

Đáng chú ý, TTCP cho rằng việc chậm bàn giao mặt bằng dẫn đến nhà thầu phải điều chỉnh kế hoạch triển khai và yêu cầu bổ sung khoản kinh phí khoảng 40 triệu USD, nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

TTCP kiến nghị UBND TP Hà Nội tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội cùng các sở, ngành liên quan thực hiện kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan đến các vi phạm. Căn cứ kết quả kiểm điểm có biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

Dương Lê