Đấu thầu thuốc: 'Quan trọng là công khai, minh bạch, không có lợi ích nhóm'
Thứ trưởng Bộ Y tế nói, các địa phương phải rất linh hoạt trong vận dụng để tổ chức đấu thầu, miễn là công khai, minh bạch, không có lợi ích nhóm, hay dấu hiệu tham nhũng, lãng phí.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên. Ảnh: Đinh Nhung - Mekong ASEAN.
Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 5/8, phóng viên đặt câu hỏi về giải pháp khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại một số bệnh viện. Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh đến hai nội dung chính là vấn đề thể chế, văn bản, nghị định liên quan và quá trình tổ chức thực hiện ở địa phương, cơ sở y tế.
"Nếu thể chế đầy đủ rồi nhưng các địa phương, đơn vị trong tổ chức thực hiện còn gặp vấn đề thì không thể làm được đủ thuốc, vật tư. Chẳng hạn, các địa phương có bố trí kinh phí không, kế hoạch xây dựng, lựa chọn nhà thầu có đảm bảo hay không, lựa chọn nhà thầu rồi nhưng có chịu cung ứng thuốc và vật tư hay không, hay họ bỏ, không tham gia…," Thứ trưởng Tuyên nêu.
Thứ trưởng Y tế cũng khẳng định, thời gian qua, đặc biệt sau dịch Covid-19, có xảy ra tình trạng thiếu thuốc ở một số đơn vị, một số địa phương, ở một số thời điểm nhất định và chỉ thiếu một số loại chứ không phải thiếu tất cả.
Theo ông Tuyên, Bộ đã nhận diện nội dung này, đề ra giải pháp khắc phục, tham mưu Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, phối hợp các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính ban hành các văn bản luật liên quan. Bộ Y tế cũng ban hành các văn bản liên quan theo thẩm quyền về nội dung này.
Ngay từ năm 2023, Bộ Y tế đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết 80 về cấp số đăng ký gia hạn thuốc tự động. Hiện trong quá trình sửa đổi Luật Dược, Bộ cũng đưa nội dung này vào và quá trình thảo luận các cơ quan, đại biểu Quốc hội bày tỏ đồng tình cao.
Cùng với đó, Bộ tham mưu ban hành Nghị quyết 30/2023 của Chính phủ tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong mua sắm thuốc. Đồng thời tham mưu Quốc hội thông qua Luật Khám chữa bệnh sửa đổi. Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Quốc hội thông qua Luật đấu thầu, phối hợp Bộ Tài chính trình Quốc hội thông qua Luật Giá…
"Sau khi các luật được thông qua, Bộ Y tế đã ban hành, phối hợp với các Bộ trình Chính phủ ban hành các nghị định thi hành các luật và chủ động ban hành các thông tư về danh mục thuốc đàm phán giá, danh mục thuốc đấu thầu tập trung," ông Tuyên cho biết.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Tuyên thông tin thêm, Bộ đang hoàn thiện hai dự Luật Dược sửa đổi đã trình Quốc hội và Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi dự kiến trình Quốc hội vào Kỳ họp tháng 10. Trong đó, với Luật Dược sửa đổi, Bộ đã trình 5 chính sách và cơ bản các chính sách đều cải cách thủ tục hành chính rất mạnh để đẩy nhanh tiến độ cấp giấy đăng ký mới thuốc. Từ đó, giúp doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh có điều kiện nhập nguyên liệu về sản xuất, nhập thuốc về cung ứng và đây là điều kiện đảm bảo về thuốc.
4 điểm mới nhằm tháo gỡ thiếu thuốc, vật tư y tế
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cũng chỉ ra 4 điểm mới trong các chính sách được ban hành nhằm tháo gỡ cho tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế.
Thứ nhất, sử dụng một giấy báo giá, thay vì ba giấy báo giá như trước hoặc giấy báo giá cao nhất phù hợp với khả năng tài chính của cơ sở y tế và yêu cầu chuyên môn.Việc mua thiết bị, hóa chất là phải có hội đồng của cơ sở y tế đánh giá, đề xuất để tránh tình trạng mua về nhưng không dùng được.
Thứ hai, được chỉ định thầu trong trường hợp cấp bách để duy trì hoạt động thường xuyên của cơ sở y tế. Tức là nếu đấu thầu không trúng sẽ được chỉ định thầu.
Thứ ba, quy định cụ thể các trường hợp cấp cứu dịch bệnh được áp dụng chỉ định thầu.
Thứ tư, được tùy chọn mua thuốc để mua thêm ngay tối đa 30% khối lượng đã ký hợp đồng trước đó.
"Đây là 4 điểm mới giúp giải quyết tình trạng thiếu thuốc. Tuy nhiên, dù thể chế về đấu thầu, mua sắm thuốc đầy đủ nhưng chủ yếu lại nằm ở tổ chức thực hiện tại cơ sở. Các địa phương phải rất linh hoạt trong vận dụng để tổ chức đấu thầu, miễn là công khai, minh bạch, không có lợi ích nhóm, hay dấu hiệu tham nhũng, lãng phí trong vấn đề này," ông Tuyên chia sẻ.
