Dầu thô từ Nga: Món quà từ trên trời rơi xuống Ấn Độ
Một năm sau chiến sự Nga - Ukraine, giờ đây dòng chảy dầu mỏ toàn cầu đang chuyển hướng đến Ấn Độ, họ nhập khẩu dầu thô giá rẻ từ Nga, sau đó tinh chế rồi xuất khẩu sang phương Tây.
Thay vì cùng với phương Tây trừng phạt Nga bằng cách rút cạn các nguồn thu nhập của Moscow, trái lại, Ấn Độ đã tăng cường quan hệ thương mại với người đồng minh cũ, cố gắng tiết kiệm nhiều hơn cũng như kiểm soát lạm phát ở nước mình.
Nga, nhà cung cấp dầu thô lớn nhất của Ấn Độ
Ấn Độ là nước tiêu thụ dầu thô lớn thứ 3 thế giới, chỉ sau Mỹ và Trung Quốc, nhập khẩu 85% nhu cầu trong nước. Trước đây, Trung Đông là nhà cung cấp truyền thống của Ấn Độ, nhưng hiện nay Nga đã chiếm vị trí đầu tiên. Trung Quốc và Ấn Độ đã trở thành khách hàng chính của Moscow.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Ấn Độ đã nhập khẩu lượng dầu cao kỷ lục từ Nga trong tháng 3/2023, với 1,62 triệu thùng dầu mỗi ngày, tương đương 40% lượng nhập khẩu so với mức 70.000 thùng/ngày, tương đương 1% trước chiến tranh.
Tập đoàn dầu mỏ khổng lồ của Nga Rosneft hôm thứ Tư (29/3) công bố rằng họ đã ký một thỏa thuận “tăng đáng kể” những chuyến hàng đến Indian Oil Company thuộc sở hữu nhà nước, sau chuyến công du tới Ấn Độ của Giám đốc điều hành Igor Sechin.
Rosneft không nói rõ số tiền của hợp đồng đã ký, cũng như khối lượng được quyết định trong khuôn khổ của thỏa thuận này.
Nhiên liệu rẻ nhất dành cho Ấn Độ
Ấn Độ đã tiết kiệm được 3,6 tỷ USD nhờ nhập khẩu dầu thô giá rẻ của Nga trong 10 tháng qua kể từ khi chiến sự ở Ukraine nổ ra, một nhà lập pháp Ấn Độ cho biết vào tháng 12 năm ngoái.
Theo dữ liệu từ các thiết bị giám sát vận chuyển hàng hóa năng lượng, Ấn Độ đang nhập khẩu dầu thô Urals của Nga với mức giá thấp hơn nhiều so với mức giá trần 60 USD/thùng do các nước G7 đặt ra vào tháng 12/2022.
“Là nước tiêu thụ dầu khí lớn thứ 3 thế giới, một quốc gia có mức thu nhập không cao, chúng tôi có nghĩa vụ cơ bản đảm bảo rằng người dân Ấn Độ có quyền tiếp cận tốt nhất có thể theo các điều kiện thuận lợi nhất của thị trường quốc tế”, Ngoại trưởng Ấn Độ S.Jaishankar cho biết tại Moscow vào tháng 11 năm ngoái.
Ấn Độ, nhà máy lọc dầu lớn thứ 4 thế giới
Ấn Độ có 23 nhà máy lọc dầu, hơn một nửa trong số đó trải dài dọc theo đường bờ biển rộng lớn, mỗi năm xử lý 249 triệu tấn dầu, đưa nước này trở thành nhà máy lọc dầu lớn thứ 4 trên thế giới.
Reliance Industries, thuộc sở hữu của ông trùm Mukesh Ambani, vị tỷ phú giàu nhất châu Á, sở hữu nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới ở Gujarat, một bang miền Tây Ấn Độ. Nhà máy này đã tăng cường mua dầu giá rẻ của Nga kể từ năm ngoái.
Gần một nửa lượng dầu nhập khẩu của Reliance và Nayara, nhà máy lọc dầu lớn thứ hai của Ấn Độ với 49% cổ phần do Rosneft sở hữu, có nguồn gốc từ Nga, theo dữ liệu của công ty phân tích năng lượng Vortexa.
Hướng đến phía Tây
Phần lớn dầu tinh chế ở Ấn Độ dành cho thị trường nội địa, nhưng dầu giá rẻ của Nga đã giúp gã khổng lồ châu Á này trở thành nhà cung cấp xăng và dầu diesel chính cho các nước phương Tây, dẫn đầu là châu Âu.
Trong khoảng thời gian từ tháng 4/2022 đến tháng 1/2023, tỷ lệ xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ của Ấn Độ sang Liên minh châu Âu (EU) đã tăng 20,4% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 11,6 triệu tấn, theo nhật báo Indian Express, họ cho rằng các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ được hưởng lợi từ “biên lợi nhuận cao”.
Bất chấp các lệnh trừng phạt áp đặt lên Moscow, Ấn Độ không làm trái với các quy tắc của EU bởi vì các sản phẩm tinh chế không được khai báo là có nguồn gốc từ Nga.
Khó “sống nếu thiếu dầu Nga”
Hành động của Ấn Độ cũng giúp EU tránh được các vấn đề về nguồn cung khi người tiêu dùng đang phải gánh chịu lạm phát.
“Thế giới sẽ rất khó sống nếu không có dầu mỏ của Nga”, nhà kinh tế trưởng David Wech tại Vortexa nói với AFP, đồng thời tin rằng điều này sẽ dẫn đến một “cuộc suy thoái sâu sắc”.
Bất chấp vai trò của Ấn Độ, lợi ích xuất khẩu của Nga bị giảm đáng kể do những chi phí phát sinh và những khó khăn về hậu cần liên quan đến việc vận chuyển dầu thô bằng tàu chở dầu sang bên kia địa cầu.
