Đầu xuôi, đuôi lọt

Chuyện đầu làng - cuối xóm

Ông bà mình hay nói: “Đầu xuôi, đuôi lọt”. Gánh hàng mà quàng vai ngay ngắn từ đầu chợ, đi qua mấy con đường lầy cũng không sợ nghiêng.

Người mới về xóm, nếu buổi ra mắt đầu tiên hiền lành, chân tình, chuyện sau đó dễ lòng mà thương, mà nghe.

Ngày 1 tháng 7 này, sẽ có những cán bộ về nhận nhiệm vụ tại một xã mới, phường mới, nơi trước kia từng là ba, bốn đơn vị độc lập. Mỗi người mang theo một thói quen công việc, một nếp nghĩ riêng, một quá khứ công tác gắn bó. Giờ gom lại chung một phòng, chung một bàn họp, chung một niềm tin, sẽ không tránh khỏi khựng lại đôi chút.

Nhưng nếu cái bắt đầu đủ chân thành - cái đi tiếp sẽ đủ thuận hòa.

Bắt đầu bằng ánh mắt cởi mở.
Bằng tiếng chào nhau nhẹ nhàng.
Bằng một buổi ngồi lại cùng uống ly trà, chia sẻ từng chuyện nhỏ.

Chính những điều tưởng chừng giản dị ấy mới là cái “đầu xuôi” quan trọng nhất.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được thông qua quy định, đơn vị hành chính của Việt Nam được tổ chức thành 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã. Ảnh: Phạm Thắng

L

ã

nh đạo - không phải để ra lệnh, mà để phục vụ

Trong cuốn “Lãnh đạo phụng sự” (Servant Leadership) có đoạn: “Người lãnh đạo thực sự là người bắt đầu bằng mong muốn được phụng sự người khác. Sau đó, sự lựa chọn trở thành lãnh đạo được xây dựng trên nền tảng ấy”.

Ở xã, ở phường, nơi gần dân nhất, sát thực tế nhất, chức vụ không phải là tấm bảng để treo danh, mà là tấm lòng để gánh việc.

Lãnh đạo không phải là người cao hơn, nói nhiều hơn, mà là người hiểu sâu hơn, nghe trước hơn. Không phải giành phần đúng về mình, mà dành phần thuận lợi cho anh em cùng làm.

Một người lãnh đạo biết phụng sự không cần khởi đầu bằng diễn văn, bằng mệnh lệnh, mà bằng việc nhỏ tử tế, bằng thái độ sống có mặt vì người khác.

Ngồi chung một bàn, nhìn về một hướng

Ba đơn vị cũ hợp lại thành một. Cái ghế ngồi hôm nay từng là chỗ làm việc của một người khác hôm qua. Ai cũng mang theo một chút nuối tiếc, một chút tự hào, một chút “vốn liếng” về nơi mình từng gắn bó.

Lãnh đạo phụng sự hiểu rằng: Hợp nhất không chỉ là chuyện hành chính, mà là chuyển hóa tâm thế từ “xã tôi” thành “xã chúng ta”. Không vội đòi hỏi sự tuân thủ, mà khơi dậy sự tự nguyện. Không ép ai bỏ thói quen, mà dẫn dắt bằng đối thoại, bằng sự gợi mở nhẹ nhàng.

Hãy bắt đầu bằng những câu hỏi không mang định kiến:

Việc gì ở đơn vị cũ làm tốt, mình có thể học hỏi?
Ai có thế mạnh gì, mình giao cho người đó làm chủ động?

Cái bàn làm việc mới sẽ không còn lặng lẽ, nếu được dựng nên từ sự tôn trọng và sẻ chia.

Cán bộ huyện Mù Cang Chải và xã Mồ Dề đến thăm hỏi về đời sống của gia đình bà Mùa Thị Là, một trong những gia đình chưa được sử dụng điện lưới ở bản Háng Phừ Loa, xã Mồ Đề

N

hiều ngườ

i chè

o cùng một nhịp

,

thuy

ề

n mới đi xa

Có người lo rằng, tập thể hợp nhất dễ xảy ra chia bè, kèn cựa. Nhưng nếu lãnh đạo đủ bao dung để lắng nghe, đủ tinh tế để kết nối, đủ chân thành để cùng làm, thì cái khó sẽ thành cái hay. Hãy nhớ rằng:

Người nói to chưa chắc đã đúng. Người nói ít chưa chắc không hay.
Người từng làm Chủ tịch xã này, nay làm công chức văn phòng, vẫn là người có kinh nghiệm đáng quý.
Người từng là cán bộ trẻ, nay được bổ nhiệm làm lãnh đạo, cần khiêm tốn học hỏi, không chỉ từ trên, mà cả từ bên, từ dưới.

Một tổ chức mạnh không phải khi ai cũng giống ai, mà khi mỗi người đều tìm được vị trí mình tỏa sáng, trong khi vẫn soi sáng được cho người khác.

Không khí làm việc chính là “nền đất” của công sở

Không khí làm việc tích cực không đến từ “sự nghiêm”, mà đến từ cái gật đầu, nụ cười, lời mời ăn cơm trưa chung, từ việc chừa lại chỗ ngồi cho nhau, từ cách gọi nhau bằng tên chứ không bằng chức.

Tổ chức nào mà mọi người đều được là chính mình, đều cảm thấy được ghi nhận, đều thấy mình quan trọng, tổ chức đó sẽ bền vững.

Người lãnh đạo xã nên bắt đầu bằng việc nhìn vào đôi mắt của đồng nghiệp, rồi hỏi: “Mấy bữa nay anh/em có ổn không?”, thay vì nhìn vào sổ báo cáo để vội yêu cầu.

Cán bộ, công chức UBND cấp xã giải quyết hồ sơ thủ tục cho người dân

Từ công vụ đến phụng sự

Ngày 1/7 là ngày bàn giao hành chính, nhưng cũng là ngày chuyển hoá nhận thức, từ người làm việc công sang người phụng sự cộng đồng.

Phụng sự là làm việc không chỉ cho đúng, mà cho thấu.

Không chỉ có trách nhiệm, mà có tấm lòng.

Không chỉ giữ ghế, mà giữ niềm tin.

Mỗi quyết định của cán bộ xã hôm nay có thể thay đổi cuộc sống của một gia đình, của một phận người.

Hãy bắt đầu bằng việc tử tế. Hãy bắt đầu bằng sự tử tế.

Cán bộ hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến tại bộ phận “một cửa”. Nguồn: ITN

Đầu xuôi, đuôi lọt

Ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ mới không phải là dịp “ra uy”, mà là lúc ra tình.

Đầu xuôi - là cái bắt tay chân thành giữa những người chưa thân.
Đầu xuôi - là cái nhìn công bằng giữa những người từng làm khác đơn vị.
Đầu xuôi - là lời cảm ơn cho người rút lui nhường chỗ, là lời chào tử tế với người mới cùng chèo.
Đầu xuôi bằng phục vụ - thì đuôi lọt bằng tin yêu.
Đầu xuôi bằng chân tình - thì đuôi lọt bằng đồng lòng.

Hành trình lãnh đạo không cần bắt đầu bằng thành tích, mà cần khởi hành bằng một trái tim thật sự muốn phụng sự.

Và dân sẽ thấy. Dân sẽ biết. Dân sẽ nhớ. Dân sẽ thương.

Hãy sống và làm việc như thể mỗi ngày đều là ngày đầu tiên của nhiệm kỳ, và như thể ngày mai là ngày phải trả lại lòng dân.

Đó là triết lý của người lãnh đạo phụng sự!

Lê Minh Hoan