Dạy con trẻ cách sử dụng đồng tiền để chia sẻ gánh nặng với bố mẹ.

Cái thời giá trị cuộc sống còn dựa trên quan điểm “Tiền tài như phấn thổ/Nhân nghĩa tựa thiên kim”, các cụ thường không dạy trẻ xài tiền sớm với ý nghĩ, đồng tiền dễ làm trẻ sinh hư. Nói như vậy không có nghĩa là ngày nay nhân nghĩa không được đề cao. Chỉ là giá trị đồng tiền trong điều kiện xã hội hiện tại đã có một chỗ đứng khác biệt, thực tế hơn, công bằng hơn.

Con heo đất là công cụ giúp trẻ hình thành tính tiết kiệm sớm nhất.Ảnh:IT

Ai cũng biết đồng tiền là thứ vật chất mà chúng ta phải đổ mồ hôi sôi nước mắt để “kiếm” nó – gọi là “kiếm tiền”. Hằng ngày, ta chạm vào nó, cất giữ nó, cho đến khi nào nhắm mắt xuôi tay mới thôi. Đồng tiền là vật bất ly thân, là cơm ăn, áo mặc, nhà ở, thuốc men, học phí… Đồng tiền với cuộc sống con người quan trọng, gần gũi, gắn bó thân thiết như vậy thì tại sao trong nhiều trường hợp, người ta lại cảnh giác với nó, xem nó là tai họa, là nguyên nhân làm tha hóa con người, là nguồn gốc của tội lỗi?

Đó chẳng qua là vì ta không học cách làm chủ, quản lý, điều khiển đồng tiền, để đồng tiền quay ngược lại làm chủ ta, sai khiến ta. Hậu quả là ta bị lệ thuộc vào sức mạnh của đồng tiền.

Tuy nhiên, hiểu theo một nghĩa nào đó, không thể vì bọn tội phạm dùng dao giết người mà lên án con dao rồi đóng cửa cái lò rèn.

Vậy, thay vì phủ nhận giá trị đồng tiền, coi đồng tiền như phấn thổ thì chúng ta hãy dạy con trẻ biết cách sử dụng đồng tiền sao cho đúng với “bản chất” của nó.

Trước hết, chúng ta không nên kỳ thị những ai “coi trọng” đồng tiền, cho đó là người nhỏ nhen, hẹp hòi, xấu xa… Bởi vì không có ai, dù nghèo hay giàu, làm ra đồng tiền từ công việc chính đáng bằng trí tuệ, tài năng và sức lực của mình mà lại không “coi trọng” đồng tiền.

Dạy trẻ biết cân nhắc thứ tự ưu tiên cho việc mua sắm. Ảnh: IT

Dạy con trẻ biết quý giá trị đồng tiền, tức là dạy chúng biết yêu quý lao động, giúp trẻ phát triển khả năng tính toán, quản lý và tổ chức cuộc sống.

Trẻ bao lớn thì có thể dạy trẻ xài tiền và dạy bằng cách nào, có lẽ không có một giáo án mẫu cho tất cả các trường hợp. Chúng ta áp dụng phương pháp nào là tùy vào hoàn cảnh, nhận thức, tính cách riêng của mỗi đứa trẻ.

Có lẽ nên bắt đầu bằng con heo đất khi trẻ vào mẫu giáo. Con heo đất là công cụ giúp trẻ hình thành tính tiết kiệm sớm nhất.

Tiền để bỏ vào heo đất của trẻ có thể từ nguồn thu ổn định chẳng hạn như tiền trích từ khoản quà sáng, có thể từ nguồn thu “biến động” như tiền thưởng do thành tích học tập, tiền lì xì, tiền mừng sinh nhật… Trẻ lớn hơn, phụ huynh có thể gợi ý, hỗ trợ cho trẻ chủ động “kiếm tiền” bằng các việc làm phù hợp.

Tôi có chị bạn đồng nghiệp, hoàn cảnh kinh tế gia đình rất ổn. Con gái chị vừa lên chín. Cháu rất thích nấu ăn. Mỗi tuần chị hướng dẫn cho cháu thực hiện một món gì đó mang ra “Chợ phiên sáng chủ nhật” để bán. Cô bé rất hào hứng và có duyên mua bán. Gian hàng của cô bé bao giờ cũng làm huyên náo cả một góc chợ. Mỗi khi ở trường phát động bán vé số gây quỹ, bao giờ cháu cũng xung phong nhận nhiều vé hơn và bán hết rất nhanh.

Tôi rất phục chị về cách dạy con “kiếm tiền” ngay từ nhỏ. Chắc chắn khi lớn lên cô bé sẽ nhanh chóng biết tự lập, tự chủ, biết quản lý tài chính cá nhân và có trách nhiệm hơn với bản thân và gia đình.

Tôi cũng có một cô bạn thời cắp sách hiện là chủ một nhà sách lớn. Bạn ấy khởi nghiệp từ việc cho mướn truyện hồi mới học lớp ba. Hồi ấy, kho truyện đồ sộ của bạn luôn làm chúng tôi thèm thuồng. Mượn đọc hoài cũng ngại, tôi gợi ý bạn cho mướn sách. Tiền mướn một quyển sách mỗi lần chỉ bằng giá trị nửa cây cà rem nhưng nó giúp chúng tôi tự nhiên hơn khi đọc ké sách của bạn. Còn bạn ấy thì có một khoản thu, lâu lâu đãi chúng tôi chầu chè.

Nên dạy cho trẻ sử dụng đồng tiền hợp lý, có kế hoạch tài chính chi tiêu rõ ràng. Ảnh: IT

Ngoài ra, phụ huynh còn có thể tập cho trẻ “kiếm tiền” bằng cách trả “thù lao” khi trẻ làm thêm những công việc nhà ngoài quy định.

Tập cho trẻ sớm tiếp xúc với tiền bằng những việc làm tích cực, có hướng dẫn và giám sát đồng nghĩa với việc sớm hình thành cho trẻ thói quen trước mắt là có ý thức về giá trị đồng tiền, biết cân nhắc thứ tự ưu tiên cho việc mua sắm, biết tiếc tiền, mua gì cũng phải suy nghĩ chứ không tùy tiện. Sau này lớn lên, trẻ biết sử dụng đồng tiền hợp lý, có kế hoạch tài chính chi tiêu rõ ràng và là một tiền đề tốt để sản sinh ra những công dân tài đức, thành đạt, góp phần xây dựng gia đình, xã hội và đất nước phồn vinh.