Dạy học 2 buổi/ngày không thu phí: Bớt gánh nặng tài chính, tăng chất lượng GD
Việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày ở một số địa phương còn gặp thách thức về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên.
.t1 { text-align: justify; }
Thông báo kết luận mới đây của Văn phòng Trung ương Đảng sau buổi làm việc của Tổng Bí thư Tô Lâm với đại diện Đảng ủy Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương đã khẳng định chủ trương thống nhất về việc các trường tiểu học, trung học cơ sở tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, tùy theo điều kiện từng địa phương về cơ sở vật chất, tài chính và giáo viên. Việc dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm không thu phí, tăng cường dạy học về văn hóa, nghệ thuật bảo đảm cho học sinh phát triển toàn diện.
Chủ trương nhân văn, mang tới nhiều lợi ích cho cả phụ huynh lẫn học sinh
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Đoàn Việt Dũng - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội chia sẻ, chủ trương dạy học 2 buổi/ngày miễn học phí là quyết sách mang tính, đột phá, nhân văn và nhiều lợi ích thiết thực cho cả cả học sinh lẫn phụ huynh.
Dạy học 2 buổi/ngày không chỉ giúp học sinh tăng thời gian học văn hóa, mà còn có thể dành thời gian cuối tuần để nghỉ ngơi khi được học tập trung từ thứ hai đến thứ sáu. Thay vì học dồn 5 tiết vào buổi sáng, các em có thể phân bổ thời gian hợp lý hơn, giãn chương trình học và có thêm thời gian học các môn năng khiếu, thể dục thể thao, kỹ năng sống. Điều này giúp giảm áp lực học tập và tạo cơ hội để các em phát huy sở trường cá nhân, tránh tình trạng chỉ học văn hóa mà thiếu đi không gian, thời gian vui chơi, giải trí.
Bên cạnh đó, việc dạy học 2 buổi/ngày còn hỗ trợ các gia đình trong việc chăm sóc và quản lý học sinh, đặc biệt là ở những vùng nông thôn. Nhiều gia đình gặp khó khăn khi con em chỉ học buổi sáng và về nhà vào buổi chiều hoặc ngược lại, trong khi không có người lớn ở nhà để trông nom, quản lý việc học tập.

Ông Đoàn Việt Dũng - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội. Ảnh NVCC
Cùng bàn về vấn đề này, ông Nguyễn Tấn Công - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp cho rằng, dạy học 2 buổi/ngày miễn học phí là chủ trương nhân văn và giúp nâng cao chất lượng giáo dục.
Theo ông Công, nếu học sinh chỉ học 1 buổi/ngày, phụ huynh sẽ gặp khó khăn đối với việc trông nom, quản lý con. Đồng thời, nếu phải tự chi trả cho việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, sẽ trở thành một gánh nặng tài chính lớn, đặc biệt đối với những trường có nguồn kinh phí eo hẹp và cả các gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.
Ngoài ra, nếu chỉ dạy học 1 buổi/ngày giáo viên khó có thể truyền tải hết nội dung bài giảng trong số tiết hạn chế, khiến nhiều phụ huynh băn khoăn và phải đưa con đi học thêm. Do đó, khi học sinh được học 2 buổi/ngày, những kiến thức cần thiết sẽ được truyền tải đầy đủ trong thời gian ở trường, đáp ứng được nhu cầu học tập của các em, tránh tình trạng học sinh đi học thêm ngoài trường.
Vì vậy, chủ trương dạy học 2 buổi/ngày miễn phí là một chủ trương đúng đắn, giải quyết được những vấn đề trên, mang lại lợi ích cho ngành giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và kiến thức của học sinh, giúp nhiều gia đình có điều kiện cho con em tham gia học tập đầy đủ hơn.
Ông Công cho biết thêm, việc dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm không thu phí và tăng cường dạy học về văn hóa, nghệ thuật là một điểm hết sức tích cực. Nếu được bồi dưỡng kịp thời sẽ giúp các học sinh phát triển bản thân và thậm chí có thể trở thành vận động viên, nghệ sĩ trong tương lai. Việc vun đắp, bồi dưỡng năng khiếu, nghệ thuật cũng là yếu tố quan trọng để các em phát triển toàn diện theo mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Hồng nhấn mạnh, dù một số phụ huynh ban đầu có thể cho rằng việc học 1 buổi đã đủ hoặc lo ngại về thời gian đưa đón tốn kém khi học 2 buổi nếu trường không tổ chức bán trú, nhưng nếu được tuyên truyền và đả thông tư tưởng một cách thấu đáo, họ sẽ vui vẻ đưa con đến trường và đồng hành cùng nhà trường trong chủ trương này. Vì vậy, các trường học cần chủ động mời phụ huynh các lớp để tuyên truyền, giải thích rõ ràng về lợi ích của chủ trương dạy học 2 buổi/ngày miễn học phí, giúp phụ huynh hiểu rõ những giá trị của việc này mang lại để chủ trương đạt hiệu quả cao.

Ông Nguyễn Tấn Công (bên trái) - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp.
Còn theo ông Lê Văn Hoàng - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum cho biết, việc dạy 2 buổi/ngày chủ trương này là một chủ trương hết sức tích cực, giúp giảm áp lực tài chính cho trường học và phụ huynh. Đặc biệt tại địa phương, chủ trương này đã phát huy hiệu quả rõ rệt.
"Đa số các gia đình ở tại địa phương thuộc diện hộ nghèo, khiến việc đầu tư cho con em học thêm bên ngoài là điều khó khăn. Cùng với đó, nhận thức của nhiều bậc cha mẹ về tầm quan trọng của việc học bồi dưỡng, phụ đạo hay rèn luyện năng khiếu cho con em còn nhiều hạn chế. Nhờ có thêm thời gian học tập tại trường, học sinh đã được bồi dưỡng, phụ đạo thêm cả về văn hóa lẫn phát triển năng khiếu, nghệ thuật. Do đó, việc tổ chức học 2 buổi/ngày tại trường đã trở thành giải pháp tối ưu, đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội tiếp cận kiến thức và phát triển toàn diện” ông Hoàng bày tỏ.
Cũng theo ông Hoàng, mặc dù đây là chủ trương rất tích cực, nên được triển khai sớm, song tại địa bàn huyện Tu Mơ Rông vẫn tồn tại những thách thức cần được giải quyết.
Thứ nhất, về cơ sở vật chất, các trường học còn đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng đầy đủ sân chơi, bãi tập và các phòng chức năng cần thiết để phát huy tối đa năng lực của học sinh.
Thứ hai, tăng cường công tác bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, đặc biệt là những người dạy các môn đặc thù như âm nhạc, nghệ thuật và các môn năng khiếu khác còn hạn chế.
Do đó, ông Hoàng kỳ vọng rằng, các vấn đề trên sẽ sớm được gỡ khó để địa phương có thể triển khai chủ trương dạy học 2 buổi/ngày đạt hiệu quả cao nhất.

Ông Lê Văn Hoàng - Trưởng phòng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum. Ảnh: Trang thông tin điện tử huyện Tu Mơ Rông.
Đảm bảo điều kiện về giáo viên, cơ sở vật chất để thực hiện chủ trương hiệu quả
Chia sẻ về tình hình dạy học 2 buổi/ngày tại địa phương, ông Đoàn Việt Dũng cho biết, cấp tiểu học đã thực hiện nhiều năm nay và có đủ giáo viên đáp ứng. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình này đối với cấp trung học cơ sở lại gặp nhiều khó khăn do tình trạng thiếu giáo viên.
"Giáo viên trung học cơ sở có quy định 19 tiết/tuần. Nếu họ đã dạy đủ số tiết buổi sáng, việc yêu cầu họ dạy thêm buổi chiều mà không có chế độ thù lao là điều không thể. Trong khi đó, buổi học thứ hai phải dành để ôn luyện, bồi dưỡng cho học sinh, tức là phải thêm giờ, thêm tiết và đồng nghĩa với việc phải có thêm giáo viên. Điều này dẫn tới các trường trung học cơ sở tại địa phương chưa đủ điều kiện để dạy học 2 buổi/ngày", ông Dũng giải thích.

Ảnh minh họa: Phương Linh
Vì vậy, theo ông Đoàn Việt Dũng, để thực hiện thành công chủ trương dạy học 2 buổi/ngày, các trường học cần đảm bảo hai yếu tố then chốt.
Thứ nhất, về cơ sở vật chất, mỗi lớp học cần có một phòng học riêng biệt, không dùng chung, để học sinh có thể ổn định việc học cả ngày. Điều này đồng nghĩa với việc số lượng phòng học phải tương ứng với số lượng lớp học của nhà trường.
Thứ hai, về đội ngũ giáo viên, cần có đủ giáo viên đáp ứng nhu cầu tăng tiết khi dạy 2 buổi/ngày. Nếu vượt quá số tiết dạy theo quy định, cần có chế độ chính sách phù hợp để khuyến khích và đảm bảo quyền lợi cho giáo viên.
Ông Dũng cho biết thêm, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thanh Oai đã làm tờ trình đề nghị Ủy ban nhân dân huyện trình Sở Nội vụ để tăng chỉ tiêu biên chế giáo viên cho các trường. Nếu hai điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên được đáp ứng đầy đủ, các trường trung học cơ sở tại huyện Thanh Oai hoàn toàn có thể triển khai dạy học 2 buổi/ngày đảm bảo miễn học phí.
Trong khi đó, để chủ trương dạy học 2 buổi/ngày miễn học phí đạt hiệu quả cao nhất, ông Lê Văn Hoàng đề xuất: “Đầu tiên, việc nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên là cực kỳ quan trọng. Các trường học cần tổ chức tập huấn chuyên sâu, không chỉ bồi dưỡng kiến thức, mà còn giúp giáo viên phát huy tối đa năng lực sở trường, đặc biệt đối với các môn học đặc thù như năng khiếu, nghệ thuật. Cùng với đó, cần đầu tư vào hệ thống cơ sở vật chất trường học, đặc biệt, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống bán trú. Khi học sinh có thể ở lại trường, các em sẽ được giáo viên kèm cặp, theo dõi và hướng dẫn học tập thường xuyên, tạo điều kiện cho việc học tập liên tục và hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng học tập mà còn giảm bớt gánh nặng về thời gian và công sức đưa đón cho phụ huynh, tạo sự thuận lợi tối đa và khuyến khích các gia đình an tâm gửi gắm con em mình đến trường, góp phần xây dựng một môi trường giáo dục toàn diện và bền vững”.