Đẩy mạnh hợp tác với Cộng đồng Pháp ngữ

Đoàn công tác Pháp ngữ tham dự Lễ kỷ niệm 82 năm ngày mất của bác sĩ A.Yersin và Ngày hội Quốc tế Pháp ngữ tại Đại học Yersin - Đà Lạt

• CẦN THÊM SỰ HỖ TRỢ

Theo ngành chức năng Lâm Đồng, năm học 2024 - 2025 này, tại Đà Lạt có 421 học sinh các cấp từ bậc tiểu học, trung học cơ sở (THCS) đến trung học phổ thông (THPT) đang theo học chương trình song ngữ tiếng Pháp trong trường phổ thông. Chương trình song ngữ tiếng Pháp này ra đời từ năm 1994 trên cơ sở Hiệp định song phương giữa Chính phủ Pháp và Việt Nam, nhằm triển khai tiếng Pháp trong hệ thống trường học tại Việt Nam. Theo chương trình này, nhiều lớp song ngữ (dạy tiếng Pháp tăng cường, dạy Toán và Vật lý bằng tiếng Pháp) được thành lập ở các trường phổ thông, từ tiểu học đến THCS, THPT trong nước. Trong quá trình thực hiện chương trình, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam và Cơ quan đại học Pháp ngữ AUF đã hỗ trợ có các hoạt động dạy và học tiếng Pháp tại Việt Nam các khoản như: tài chính, giáo trình, sách và dụng cụ học tập. Năm 2006, chương trình song ngữ tiếng Pháp được chuyển giao cho phía Việt Nam, Bộ Giáo dục Đào tạo (GDĐT) tiếp tục duy trì thực hiện và coi chương trình này là một bộ phận của hệ thống giáo dục quốc gia.

Lâm Đồng là một trong những tỉnh sớm triển khai Chương trình song ngữ tiếng Pháp từ năm học 1994 - 1995 với các trường phổ thông tại Đà Lạt. Hiện có 3 trường duy trì dạy và học tiếng Pháp năm học này gồm: Tiểu học Lê Quý Đôn (có 4 giáo viên, 6 lớp, 213 học sinh trong chương trình); Trường THCS - THPT Tây Sơn (có 1 giáo viên, 4 lớp ở khối THCS với 126 học sinh); THPT Chuyên Thăng Long (hiện có 3 giáo viên, 3 lớp, 82 học sinh). Đại diện Trường THPT Chuyên Thăng Long cho biết, học sinh lớp tiếng Pháp của trường thường xuyên tham dự và đoạt giải kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp khu vực lẫn cấp quốc gia tiếng Pháp hàng năm. Sau khi tốt nghiệp THPT, nhiều học sinh đã chọn du học tại Pháp.

Theo đánh giá của UBND tỉnh, chương trình dạy tiếng Pháp tại các trường phổ thông ở Đà Lạt luôn nhận được sự quan tâm của ngành GDĐT tỉnh cũng như Trung tâm Pháp ngữ Antenne tại Đà Lạt. Đội ngũ giáo viên dạy tiếng Pháp của tỉnh có kinh nghiệm và nhiệt tình, được tiếp cận với phương pháp dạy học mới, tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với các đối tượng học sinh; thường xuyên tham gia các đợt tập huấn do Bộ GDĐT, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam và các tổ chức Pháp ngữ tổ chức hàng năm. Tuy nhiên, vẫn có không ít những khó khăn cho Chương trình song ngữ tiếng Pháp tại Đà Lạt hiện nay. Để đủ số lượng tuyển sinh vào lớp chuyên tiếng Pháp, Sở GDĐT Lâm Đồng đã cho phép Trường THPT Chuyên Thăng Long được tuyển sinh những học sinh không học tiếng Pháp ở cấp THCS, vì vậy chất lượng học sinh ở lớp chuyên Pháp không đồng đều, khó khăn trong giảng dạy và nâng cao chất lượng. Cùng với đó, việc chuyển giao quản lý Chương trình song ngữ tiếng Pháp từ Đại sứ quán Pháp sang Bộ GDĐT Việt Nam năm 2006 đã có những tác động nhất định đến việc duy trì và mở rộng chương trình. Các hoạt động quảng bá văn hóa, giao lưu Pháp - Việt tại TP Đà Lạt hiện vẫn còn ít nên chưa tạo được hiệu quả về mặt truyền thông cho việc học Pháp ngữ cho người địa phương.

Đối với lớp chuyên tiếng Pháp tại Lâm Đồng, đến nay vẫn chưa có sách giáo khoa chính thức nên giáo viên dạy tiếng Pháp còn lúng túng, phải tự soạn tài liệu theo khung chương trình chung trong các đợt tập huấn hay tự tìm kiếm tài liệu từ internet, sách báo tham khảo để dạy. Nguồn giáo viên tiếng Pháp tại địa phương khá hạn chế, gây trở ngại cho việc tuyển dụng và nâng cao chất lượng chuyên môn.

Trong cuộc gặp gần đây với đoàn công tác Pháp ngữ do ông Pierre Du Ville - Trưởng Đại diện Phái đoàn Wallonie Bruxelles tại Việt Nam; Chủ tịch nhóm các Đại sứ quán, Phái đoàn, Tổ chức Pháp ngữ (GADIF) trong đó có Ngài Olivier Brochet - Đại sứ Cộng hòa Pháp tại Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Võ Ngọc Hiệp đã bày tỏ mong muốn cần tiếp tục hỗ trợ Lâm Đồng - Đà Lạt để tỉnh duy trì chương trình đào tạo Pháp ngữ tại các trường phổ thông cũng như mở rộng thêm đến khối các trường đại học, cao đẳng trong tỉnh.

• NHÀ ALEXANDRE YERSIN

Một dự án được đề cập đến trong cuộc gặp gần đây giữa đoàn công tác Pháp ngữ và UBND tỉnh Lâm Đồng chính là việc thành lập Hội hữu nghị Việt - Pháp ngữ tại Đà Lạt nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, du lịch bền vững tại Lâm Đồng. Theo ông Nicolas Leymonerie - người sáng lập Trung tâm Pháp ngữ Antenne tại Đà Lạt, các cuộc trao đổi văn hóa và các dự án hợp tác giữa Lâm Đồng - Đà Lạt với các nước thuộc cộng đồng Pháp ngữ cho đến nay vẫn còn rất hạn chế. Việc thành lập Trung tâm Pháp ngữ Antenne vào năm 2016 tại Đà Lạt đã có những đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của việc dạy và học tiếng Pháp tại Đà Lạt. Trung tâm cũng là chiếc cầu nối, kết nối giữa Đà Lạt với Cộng đồng Pháp ngữ, tiêu biểu trong số này như chương trình hợp tác giữa Occitanie và Lâm Đồng.

Tuy nhiên, như ông Nicolas Leymonerie nhận xét, Trung tâm Pháp ngữ Antenne chỉ là một trung tâm ngôn ngữ tư nhân, hoạt động chủ yếu dựa vào việc tình nguyện nên rất cần một dự án có tầm hơn để hỗ trợ tốt nhất cho các cơ hội hợp tác giữa Đà Lạt - Lâm Đồng với các nước trong Cộng đồng Pháp ngữ. Đó chính là việc thành lập Hội Hữu nghị Việt - Pháp ngữ tại Đà Lạt.

Hội Hữu nghị Việt - Pháp ngữ tại Đà Lạt, như ông Nicolas Leymonerie cho biết, có thể gọi là Nhà Bác sĩ Alexandre Yersin (Maison Alexandre Yersin) sẽ hỗ trợ tích cực cho Lâm Đồng - Đà Lạt trong rất nhiều lĩnh vực. Chẳng hạn như trong giáo dục, có thể tổ chức giảng dạy tiếng Pháp và tiếng Việt; tổ chức các kỳ thi tiếng Pháp; hướng dẫn cho học sinh, sinh viên địa phương cơ hội học tập và việc làm tại các nước thuộc Cộng đồng Pháp ngữ; hỗ trợ trao đổi giữa các cơ sở giáo dục ở Đà Lạt với các cơ sở giáo dục của những nước thuộc Cộng đồng Pháp ngữ. Về mặt văn hóa, Nhà Alexandre Yersin khi thành lập có thể hỗ trợ Đà Lạt - Lâm Đồng trong bảo vệ các di sản phi vật thể (UNESCO); tổ chức các sự kiện nghệ thuật nói chung và sự kiện âm nhạc nói riêng; tổ chức triển lãm, chiếu phim Pháp ngữ; xây dựng thư viện Pháp ngữ; dịch thuật tác phẩm từ tiếng Pháp sang tiếng Việt và ngược lại cũng như hình thành một bảo tàng về bác sĩ A. Yersin ở Đà Lạt.

Và còn những cơ hội hợp tác với Lâm Đồng và Đà Lạt về kinh tế như phát triển nông nghiệp công nghệ cao; cải thiện năng suất các loài thực vật và động vật; đào tạo chuyên nghiệp; hỗ trợ phát triển du lịch và quảng bá sản phẩm địa phương; hỗ trợ các dự án khởi nghiệp. Hay như trong y tế, như trao đổi thiết bị và nhân lực; hợp tác với các bệnh viện nước ngoài; đào tạo y tế; can thiệp y tế ở vùng khó khăn. Trong sinh thái, đó là việc bảo vệ di sản thiên nhiên (UNESCO) như rừng, hồ, các loài động, thực vật được bảo vệ; quản lý nước; nông nghiệp hữu cơ và phát triển bền vững. Trong quy hoạch đô thị, đó là bảo vệ các di sản vật thể như kiến trúc châu Âu, đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm, hay hỗ trợ phát triển các dự án quy hoạch thị trấn cho một thị trấn miền núi đặc biệt.

Trước mắt, khi Nhà Alexandre Yerin thành lập sẽ hỗ trợ Đà Lạt gia nhập Hiệp hội Quốc tế các Thị trưởng nói tiếng Pháp (AIMF) (giống như các thành phố khác của Việt Nam như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Huế, Cần Thơ và Pleiku), tham gia các hoạt động của Hội nghị cấp cao Pháp ngữ sẽ diễn ra tại Siem Reap, Campuchia vào năm 2026.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Võ Ngọc Hiệp trong cuộc gặp với đoàn công tác Pháp ngữ đã cam kết Lâm Đồng cùng Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam làm việc để sớm hình thành Hội Hữu nghị Việt - Pháp ngữ tại Đà Lạt trong thời gian đến.

VIẾT TRỌNG