Đẩy mạnh tuyên truyền giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống
Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống không chỉ làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bà mẹ và trẻ em mà còn làm giảm chất lượng dân số và là rào cản đối với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Những năm qua, Đoàn Thanh niên huyện Tân Sơn đã tích cực vào cuộc với nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực, tăng cường tuyên truyền từng bước đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi.
Xã Tam Thanh có 792 hộ với 3.160 nhân khẩu, trong đó, người đồng bào dân tộc thiểu số có tỷ lệ gần 70%. Những năm trước, do điều kiện kinh tế gia đình và trình độ dân trí của người dân còn nhiều hạn chế nên ở xã vẫn còn có tình trạng gia đình đồng bào DTTS tảo hôn. Theo Phó Chủ tịch UBND xã Hà Văn Toán cho biết: “Cách đây gần chục năm, tình trạng tảo hôn trên địa bàn xã còn nhiều là do ảnh hưởng của phong tục, tập quán và quan niệm lạc hậu trong hôn nhân. Bên cạnh đó, do thiếu hiểu biết về kiến thức sinh sản ở lứa tuổi vị thành niên, dẫn đến một số trường hợp mang thai ngoài ý muốn, phải nghỉ học để lấy chồng”.
Thực hiện Tiểu Dự án 2 thuộc Dự án 9 Chương trình Mục tiêu Quốc gia Phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, xã Tam Thanh đã có những kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con như: Phát động phong trào thi đua, ký cam kết về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống đến từng hộ gia đình tại các thôn bản và các nhà trường trên địa bàn.
Đoàn Thanh niên, Hội LHPN xã... đã tích cực phối hợp tăng cường các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông, vận động, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ, nhằm nâng cao nhận thức thay đổi hành vi, tăng cường khả năng tiếp cận thông tin và huy động sự tham gia của cộng đồng đặc biệt là đối tượng thanh, thiếu niên. Tạo mối liên hệ chặt chẽ trong công tác truyền thông, giáo dục giữa gia đình, cộng đồng và xã hội. Đưa mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình; đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn vào trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của địa phương.
Năm 2024, Huyện đoàn Tân Sơn đã tổ chức phối hợp với các đơn vị tổ chức Hội thi Tìm hiểu pháp luật về hôn nhân, về kết hôn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống". Tổ chức 50 chiến dịch truyền thông, tuyên truyền về Luật hôn nhân gia đình, về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại 5 xã: Kim Thượng, Xuân Đài, Thu Cúc, Thu Ngạc, Mỹ Thuận. 6 buổi tọa đàm, giao lưu văn hóa, văn nghệ nhằm tuyên truyền hạn chế tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi tại 5 cụm xã: Lai Đồng, Kim Thượng, Thu Ngạc, Thạch Kiệt, Tam Thanh và tại khu Mỹ Á, xã Thu Cúc, thu hút 200-300 đoàn viên, thanh thiếu niên và người dân tham gia.
Tại các buổi tọa đàm, giao lưu tuyên truyền, người tham gia được xem những thước phim, câu chuyện về những mảnh đời khi tảo hôn, những hệ lụy khi hôn nhân cận huyết, xem tiểu phẩm tuyên truyền giúp bà con nhân dân, các bạn đoàn viên thanh niên hiểu rõ hơn về việc phòng chống, ngăn ngừa tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đặc biệt, toàn bộ các kiến thức được đoàn viên, thanh niên tuyên truyền trực quan kết hợp bằng tiếng địa phương, tạo điều kiện giúp người tham gia dễ nghe, dễ hiểu, dễ tiếp cận.
Cùng với đó, UBND các xã đã xây dựng kế hoạch triển khai các nội dung đề án; củng cố đội ngũ tuyên truyền viên; phối hợp mở các lớp tập huấn, các hội nghị cung cấp thông tin về Luật Hôn nhân và gia đình, nguy cơ, hậu quả của việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho cán bộ dân số xã, cộng tác viên, người dân tại các thôn bản, khu dân cư. Công tác tuyên truyền, giáo dục về sức khỏe, giới tính, hôn nhân, gia đình, hệ quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được tăng cường, đẩy mạnh trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội,... đã góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS.
Các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thực hiện tốt sự phối hợp trong hoạt động tuyên truyền vận động, tập huấn, kiểm tra, rà soát, thống kê đối với những trường hợp sinh con trước độ tuổi 18 và có nguy cơ tảo hôn. Các trường học, đơn vị y tế, dân số thường xuyên tổ chức tư vấn, nói chuyện chuyên đề để nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên, nhất là lứa tuổi vị thành niên, thanh niên về chăm sóc sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục, từ đó các em có thể trở thành những tuyên truyền viên tích cực truyền thông nhằm ngăn chặn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống với bạn bè và người thân. Nhờ đó, tình trạng tảo hôn và sinh con trước độ tuổi 18 đến nay đã giảm đáng kể.
Đồng chí Hà Văn Hưng – Phó Bí thư Huyện đoàn Tân Sơn cho biết: “Thời gian qua, Huyện đoàn và các đơn vị, người có uy tín trong huyện đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông phòng, chống tảo hôn tại các khu, bản; chú trọng thay đổi suy nghĩ, hành vi của phụ huynh và thanh niên, vị thành niên về kết hôn. Chỉ đạo các Đoàn xã, thị trấn và Đoàn trường THCS, THPT tổ chức các diễn đàn truyền thông, phiên tòa giả định, hoạt động ngoại khóa, sân khấu hóa về phòng, chống tảo hôn cho ĐVTN, học sinh. Thông qua các buổi sinh hoạt chi đoàn, các cơ sở Đoàn cũng phối hợp với chính quyền tuyên truyền lồng ghép các kiến thức về hôn nhân, gia đình, sức khỏe sinh sản để ĐVTN nắm bắt và thực hiện. Bên cạnh đó, Ban Chấp hành Đoàn xã, thị trấn còn đến tận nhà thanh niên để tuyên truyền, vận động. Nhờ đó, nhiều trường hợp có ý định tảo hôn đã được ngăn chặn kịp thời”.