Đẩy sớm hiệu lực của nghị quyết xử lý vướng mắc do quy định pháp luật

Quang cảnh phiên thảo luận tại hội trường sáng 23/6. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)

Sớm đưa pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh

Qua thảo luận tại phiên họp, Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn), Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) và nhiều đại biểu khác bày tỏ tán thành cao việc ban hành Nghị quyết nhằm tạo cơ sở pháp lý để kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật trong các lĩnh vực quan trọng, ưu tiên, cấp bách cần xử lý ngay để kịp thời khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế, đưa pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy chỉ rõ, trong Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra yêu cầu trong năm 2025, phải cơ bản tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật gây ra. “Đến thời điểm hiện nay, chúng ta đã đi được nửa chặng đường của năm 2025; trong khi khối lượng các văn bản luật, nghị quyết phải rà soát, xử lý là rất lớn. Nếu không cho phép một cơ chế đặc biệt để tháo gỡ những “điểm nghẽn” của pháp luật mà vẫn phải áp dụng theo quy trình thông thường thì sẽ không thể hoàn thành đúng tiến độ mà Bộ Chính trị đã đề ra”, Đại biểu phân tích.

Khẳng định việc ban hành Nghị quyết tại thời điểm hiện nay là cấp bách, Đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị Quốc hội (QH) thông qua cơ chế đặc biệt cho phép sửa đổi các luật, nghị quyết của QH như Tờ trình và dự thảo Nghị quyết; đồng thời đề nghị QH cho phép Nghị quyết có hiệu lực ngay từ ngày QH biểu quyết thông qua để các cơ quan có đủ thời gian tập trung cho công tác rà soát, xử lý, tháo gỡ những “điểm nghẽn” của pháp luật.

Trong khi đó, Đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị bổ sung một số nội dung như nguyên tắc bảo đảm minh bạch, không làm phát sinh cơ chế xin - cho; xác định rõ thời hạn hiệu lực và đánh giá tác động sau khi Nghị quyết được thực hiện; tăng tính kết nối giữa Nghị quyết này với Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của QH; tiếp tục hoàn thiện cơ chế sandbox lập pháp. Đại biểu Lê Xuân Thân (Đoàn Khánh Hòa) đề nghị nghiên cứu để bổ sung thẩm quyền xử lý một số tình huống đặc biệt bằng các nghị quyết, quyết định của chính quyền địa phương để xử lý những khó khăn, vướng mắc do pháp luật gây ra.

Chính phủ sẽ ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu QH nêu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh bày tỏ tán thành ý kiến đề nghị loại trừ một số nội dung quan trọng, mang tính nền tảng, các nguyên tắc hiến định liên quan đến tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước, các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, về tội phạm và hình phạt, về tố tụng tư pháp...

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu nêu tại phiên họp.

Về ý kiến đề nghị xem xét, mở rộng cơ chế này để áp dụng đối với các văn bản ở cấp địa phương, Bộ trưởng cho biết, mục tiêu của Nghị quyết là QH ban hành một nghị quyết khung để trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ triển khai rà soát các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) có vướng mắc. “Văn bản của địa phương mà có mâu thuẫn, chồng chéo thì thuộc quyền của các chủ thể ban hành VBQPPL ở địa phương... Với phạm vi và tính chất khác nhau như vậy, không nên mở rộng phạm vi áp dụng của dự thảo Nghị quyết”, Bộ trưởng nói.

Liên quan đến ý kiến đại biểu đề nghị phải có danh mục những luật, điều khoản cần sửa đổi, Bộ trưởng cho biết, dự thảo Nghị quyết đã nêu nội dung này để bảo đảm tính công khai, minh bạch và dễ dàng rà soát, sửa đổi khi hoàn thiện pháp luật. Giải trình về việc tổ chức thi hành Nghị quyết, Bộ trưởng thông tin, hiện nay, Cơ quan chủ trì soạn thảo đang tham mưu với Chính phủ để khi Nghị quyết được ban hành, Chính phủ sẽ ban hành kế hoạch triển khai. Kế hoạch này cũng phù hợp với chương trình làm việc của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật, trong đó đã giao cho tất cả các Bộ, ngành, địa phương phải rà soát trong lĩnh vực quản lý, để đến ngày 30/7 có báo cáo Chính phủ, Ban Chỉ đạo.

Đề cập tới ý kiến đại biểu đề nghị quy định rõ hơn về tăng cường cơ chế giám sát, kiểm tra của các chủ thể đối với việc thi hành Nghị quyết này, Bộ trưởng cho hay, dự thảo Nghị quyết đã lường trước và đã có một số cơ chế. “Ví dụ, thẩm định Nghị quyết này không phải thẩm định theo cơ chế chỉ những cơ quan của Chính phủ mà có Hội đồng thẩm định độc lập, bên cạnh những cơ quan của Chính phủ còn có các Ủy ban của QH và đại diện của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đây cũng là một cơ chế để tăng cường giám sát. Chúng tôi cũng sẽ nghiên cứu để quy định”, Bộ trưởng nói.

Về hiệu lực thi hành, Bộ trưởng cho biết, dự thảo đã quy định Nghị quyết chỉ có hiệu lực đến hết ngày 28/2/2027 và trong khoảng thời gian này phải rà soát sửa đổi các luật để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Cùng với đó, Bộ trưởng cũng tiếp thu ý kiến của đại biểu đề nghị Nghị quyết có hiệu lực ngay khi được QH thông qua, bởi đây là vấn đề có tính cấp thiết.

Theo dự kiến chương trình, chiều nay - 24/6, QH sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết.

Minh Ngọc