ĐBQH: Cần tính toán kỹ quy định ưu tiên bố trí trụ sở dôi dư cho y tế, giáo dục

Y tế cơ sở nhiều nơi không có thiết bị, có cũng chỉ để “đắp chiếu”

Tại thảo luận tổ sáng 17/11 về Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, các đại biểu Quốc hội đánh giá, việc xác định y tế là chính sách quốc gia hàng đầu thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước trong việc bảo vệ sức khỏe nhân dân. Do đó, việc đầu tư vào y tế cơ sở, khám sức khỏe định kỳ và huy động cả nguồn lực tư nhân, xã hội qua bảo hiểm y tế (BHYT) là rất quan trọng.

Đại biểu Trần Khánh Thu, đoàn Hưng Yên (Ảnh: Quốc hội)

Góp ý vào nội dung này, đại biểu Trần Khánh Thu, đoàn Hưng Yên nhìn nhận nhiệm kỳ qua, việc phát triển văn hóa, con người và xã hội đạt được kết quả rất quan trọng, nhiều mặt tiến bộ. Đặc biệt, an sinh xã hội và đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao. Trong đó hệ thống y tế, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân có bước phát triển rất tích cực, chất lượng được nâng lên và kiểm soát tốt tất cả các dịch bệnh. Đặc biệt, sau đại dịch Covid-19 vai trò, vị thế y tế của Việt Nam đã được các nước trên thế giới và Tổ chức Y tế thế giới ghi nhận và đánh giá cao.

Để thực hiện chủ trương đến năm 2026 mỗi người dân được khám sức khỏe miễn phí một lần một năm, hướng đến miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi BHYT năm 2030, đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng y tế cơ sở chính là nền tảng triển khai.

“Việc đầu tư cho y tế cơ sở cần có trọng tâm, trọng điểm chính. Các trạm y tế, các bệnh viện đa khoa cấp cơ bản và các trạm y tế cần được đầu tư, nâng cấp… để đảm bảo vai trò là nơi tiếp nhận, quản lý, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân”, đại biểu Trần Khánh Thu nói và cho rằng một yếu tố quan trọng nữa là đảm bảo chủ động trong phòng bệnh, khám chữa bệnh miễn phí.

Từ đó, nữ đại biểu đoàn Hưng Yên đề nghị cần củng cố hệ thống y tế cơ sở, trạm y tế tại các địa phương sau khi sắp xếp phải thống nhất một mô hình quản lý và cơ cấu. Bên cạnh đó, trạm y tế cũng phải đảm bảo được năng lực khám, sàng lọc sức khỏe cho nhân dân địa phương; bảo đảm nguồn lực, kinh phí, ngân sách nhà nước để thực hiện nhiệm vụ ngay trong năm 2026...

Đồng quan điểm, đại biểu Hồ Thị Minh, đoàn Quảng Trị cho rằng, y tế cơ sở hiện nay chưa được đầu tư một cách đồng bộ. Qua giám sát nhiều cơ sở y tế xã chỉ có 5 - 7 giường bệnh, không có máy móc, trang thiết bị, có cũng chỉ để “đắp chiếu”, dân đến khám, điều trị rất ít, ngay cả chức năng để hỗ trợ sinh đẻ, tai nạn vẫn không đảm bảo, hầu như không ai đến trạm để sinh nở mà phải vượt tuyến (gây áp lực cho tuyết trên rất nhiều).

Đại biểu Hồ Thị Minh, đoàn Quảng Trị

Nhóm đối tượng nào được ưu tiên Bảo hiểm y tế?

Về chính sách BHYT, theo đại biểu đoàn Quảng Trị, chúng ta mới đề cập đến việc thực hiện khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên.

“Nhóm đối tượng đây là nhóm đối tượng nào? Đối tượng ra sao dành cho nhóm yếu thế, nhóm thu nhập thấp, nhóm lao động, nhóm công nhân, nhóm học sinh, sinh viên và đồng bào dân tộc thiểu số hay nhóm đối tượng như thế nào chưa được được làm rõ, trong khi có hiệu lực đầu năm 2026”, đại biểu Hồ Thị Minh nêu ý kiến.

Về mục tiêu miễn viện phí ở mức cơ bản, đại biểu đặt vấn đề mức cơ bản ở đây là như thế nào trong phạm vi về quyền lợi BHYT theo lộ trình, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội đất nước?

Đại biểu nêu vấn đề trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Nhờ các chương trình này, nhiều xã đồng bào dân tộc thiểu số thoát khỏi xã đặc biệt khó khăn, thì chính sách BHYT dành cho người đồng bào dân tộc thiểu số sẽ “bị cắt”.

“Có thể họ thoát khỏi khó khăn với các tiêu chí được đầu tư nhưng chính sách thụ hưởng BHYT thì cần có lộ trình và thay đổi nhận thức của người dân. Ví như mỗi người mua BHYT từ 700.000 – 900.000 đồng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, mỗi hộ gia đình có 4 - 5 khẩu, thì đó lại trở thành vấn đề. Khi người dân không tham gia BHYT, lúc sức khỏe có vấn đề đến các cơ sở y tế là áp lực cho ngành y. Đây là thực tiễn ở vùng miền núi Quảng Trị đang diễn ra”, đại biểu Hồ Thị Minh dẫn chứng.

Vì vậy, nữ đại biểu đề nghị thực hiện ngay từ ngày 1/1/2026 BHYT cho đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, người đồng bào dân tộc thiểu số đang sinh sống tại các xã khu vực II, III; đối tượng cao tuổi từ đủ 60 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương (Ảnh: Quốc hội)

Tính toán kỹ ưu tiên bố trí trụ sở dôi dư cho y tế và giáo dục

Phát biểu tại thảo luận tổ, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu ý kiến, vừa qua sửa các luật về y tế chưa đưa vào, thì giờ phải đưa vào trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội để tạo chính sách đặc thù, vượt trội như: Y học cổ truyền, bệnh viện tư nhân quy mô lớn, bệnh viện chuyên sâu, tiếp cận dịch vụ sớm, chăm sóc lão khoa, cô đỡ thôn, bản, các hệ thống kiểm nghiệm, kiểm định dược phẩm, liên kết bảo hiểm, chuyển đổi số, thu hút đầu tư nước ngoài, cơ sở chăm sóc người khó khăn…

“Chúng ta cũng quy định ưu tiên bố trí trụ sở dôi dư cho y tế và giáo dục, nhưng thực tế cũng khó tiếp nhận, vì công năng không phù hợp, mà tiếp nhận thì phải có tiền sửa chữa, trong khi kinh phí không có. Vậy thì ngoài ưu tiên, phải bố trí kinh phí để cải tạo công năng. Trong trường hợp cải tạo công năng còn đắt hơn xây mới thì như thế nào? Nếu một tiền sửa bằng ba tiền xây thì rất tắc. Cho nên cần tính toán kỹ”, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh

Tham gia thảo luận và làm rõ ý kiến của các đại biểu, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh lý giải việc ưu tiên cho giáo viên và bác sĩ ở vùng khó khăn là để thu hút nhân lực chất lượng cao trực tiếp làm nhiệm vụ. Nếu mở rộng ra tất cả nhân viên khác trong trường học hay cơ sở y tế sẽ khó đảm bảo công bằng với các cán bộ ngành khác cũng đang công tác tại cùng địa bàn.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng nhấn mạnh, mong muốn đầu tư cho giáo dục, y tế là rất lớn nhưng điều kiện ngân sách có hạn, do đó cần lựa chọn những vấn đề cấp thiết, quan trọng nhất để đưa vào nghị quyết, tạo ra sự thay đổi nhanh chóng trước khi có lộ trình tổng thể hơn.

"Lương và phụ cấp của giáo dục, y tế chiếm khoảng hơn 80% toàn bộ viên chức rồi. Tăng lương cho giáo dục, y tế thực tế gần như là tăng lương cho cả hệ thống viên chức của chúng ta. Vì vậy, cần có lộ trình, nếu không ngân sách sẽ rất khó để đáp ứng được", ông Nguyễn Đắc Vinh lý giải.

Nhóm PV/VOV.VN