ĐBQH đề nghị cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa đối với báo chí
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa đối với nhóm đối tượng là phóng viên, báo chí, truyền hình.
Cần phân biệt đối tượng được phép ghi âm, ghi hình tại phiên tòa
Sáng nay (28/5), tiếp tục chương trình làm việc, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tổ chức tòa án nhân dân (sửa đổi).
Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho biết, thực tế đã cho thấy rất nhiều vụ việc, vụ án được đưa tin tràn lan trên báo chí, mạng xã hội, internet một cách không chính thống, cùng với đó là các ý kiến trái chiều từ rất nhiều người dùng mạng xã hội.
Điều đó đã tạo những tác động và áp lực không nhỏ đến người tiến hành tố tụng tham gia vụ án, có ảnh hưởng tiêu cực đến công tác xét xử, công tác tuyên truyền pháp luật, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền cá nhân, quyền con người đã được quy định rất rõ trong Hiến pháp.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương).
“Bởi vậy, việc quy định chặt chẽ hơn về hoạt động ghi âm, ghi hình tại phiên tòa là vô cùng cần thiết”, bà Nga nói.
Tuy nhiên, theo bà Nga, không nên chỉ giới hạn việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định mà cần giới hạn thêm cả việc ghi âm.
Dự thảo Luật Tổ chức tòa án nhân dân (sửa đổi) quy định tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp:
Phương án 1: Việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của hội đồng xét xử tại phiên tòa, phiên họp phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa. Nếu ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp thì phải được sự đồng ý của họ và sự đồng ý của chủ tọa. Việc ghi hình ảnh chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định.
Tòa án tiến hành ghi âm lời nói, ghi hình ảnh toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp trong trường hợp cần thiết để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn. Việc sử dụng, cung cấp kết quả ghi âm lời nói, ghi hình ảnh diễn biến phiên tòa được thực hiện theo quy định của pháp luật. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết khoản này.
Phương án 2: Người tham dự phiên tòa, phiên họp không được truyền phát trực tiếp, trực tuyến; không được đưa tin sai sự thật; không đưa tin làm ảnh hưởng đến tính độc lập, khách quan của tòa án; không được vi phạm quyền con người của bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác trong vụ án; không được vi phạm quy định về giữ bí mật theo quy định của pháp luật.
“Tuy rằng nguyên tắc công khai là công khai toàn bộ phiên tòa, không chỉ là thời gian khai mạc tuyên án hay công bố quyết định nhưng nếu để người dân tự do ghi âm, ghi hình trong cả quá trình xét xử sẽ ảnh hưởng đến quá trình xét xử vì ít nhiều tạo ra sự lộn xộn”, bà Nga nói.
Bà Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, với những phiên tòa xử án ly hôn, án kinh doanh, có nhiều bí mật đời tư của các cá nhân liên quan, có bí mật doanh nghiệp, bí mật kinh doanh.
Nếu ghi âm, ghi hình tràn lan, rồi đưa thông tin đã cắt gọt lên mạng xã hội sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới các cá nhân, tổ chức có liên quan. Nhất là hiện nay việc xử phạt những vi phạm trên môi trường không gian mạng của chúng ta đang gặp những khó khăn, vướng mắc.
Ở góc độ khác, đại biểu Nga cho rằng cần có sự phân biệt đối tượng được phép ghi âm ghi hình tại phiên tòa. Nên quy định cởi mở hơn việc ghi âm ghi hình tại phiên tòa đối với nhóm đối tượng là phóng viên, báo chí, truyền hình.
"Bởi họ là những người được đào tạo bài bản, có chuyên môn, lại bị ràng buộc bởi công việc nên việc thông tin chắc chắn sẽ có sự chuyên nghiệp và tính khách quan hơn. Đây cũng là ý kiến, kiến nghị của nhiều cử tri là phóng viên, kỹ thuật viên truyền hình, báo chí mà tôi nhận được" đại biểu Nga thông tin.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp).
Đề xuất báo chí được ghi âm, ghi hình bị can, bị cáo nếu được sự đồng ý
Cũng bày tỏ đồng tình có quy định ghi âm, ghi hình như dự thảo, song đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị chỉnh lý theo hướng: với phóng viên thuộc các cơ quan báo chí ghi âm, ghi hình bị can, bị cáo nếu được sự đồng ý của bị can, bị cáo.
“Nhưng báo chí ghi âm, ghi hình phải đúng, rõ, chịu trách nhiệm về bản ghi âm, ghi hình của mình. Tổng biên tập chịu trách nhiệm trong việc sử dụng ghi âm, ghi hình. Như thế đâu ai dám tung tin bậy bạ trên mạng”, ông Phạm Văn Hòa nói.
Đại biểu Dương Minh Ánh (đoàn TP Hà Nội) ủng hộ phương án 1, bởi quá trình xét xử có nhiều thông tin, chứng cứ công bố tại phiên tòa cần được HĐXX xem xét, quyết định trong bản án. Hơn nữa, quy định trên cũng đảm bảo sự nghiêm túc của phiên tòa, những người tham gia tố tụng không bị phân tâm.
"Quy định này cũng không hẹp hơn với quy định tại Luật Báo chí", bà Dương Minh Ánh nhìn nhận và đánh giá cao việc bổ sung quy định tòa án ghi âm, ghi hình toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn.
Đại biểu Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ) đề nghị chỉnh lý theo hướng, việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định khi có sự cho phép của chủ tọa phiên tòa.
"Trường hợp ghi âm, ghi hình ảnh của người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp thì phải có sự đồng ý của họ và sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa, phiên họp", đại biểu Nam đề xuất.
