ĐBQH: Nhói lòng trước những gương mặt 14-15 tuổi bơ phờ vì áp lực thi cử

Nội dung trên được đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Tuyết Nga (Đoàn Quảng Trị) đề cập khi nêu ý kiến về nhiệm kỳ Chính phủ trong phiên thảo luận tại hội trường sáng 4/12.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Tuyết Nga.

Đánh giá cao nhiều kết quả quan trọng của nhiệm kỳ, bà Nga cho rằng điều đó thể hiện sự nỗ lực nghiêm túc, tinh thần đổi mới và trách nhiệm của Chính phủ, đặc biệt là tâm huyết của Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị nhấn mạnh thêm rằng nhiệm kỳ 2021-2026 đánh dấu những bước tiến quan trọng về tư duy chiến lược trong giáo dục. Cụ thể, Chính phủ tham mưu trình Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết 71 về đột phá, phát triển giáo dục và đào tạo, đặt giáo dục ở vị trí đột phá chiến lược, gắn trực tiếp với năng lực cạnh tranh quốc gia và khát vọng phát triển đất nước.

Bên cạnh đó, Chính phủ trình Trung ương và Quốc hội luật hóa việc phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-5 tuổi; chính sách miễn học phí.

"Đây là những chính sách nhân văn, thể hiện quyết tâm lớn trong việc bảo đảm học tập và giảm gánh nặng tài chính cho hàng triệu gia đình", đại biểu Nga nhấn mạnh.

Nêu một vấn đề trăn trở lớn và cũng là mối quan tâm hàng đầu của cử tri, bà Nga nhìn nhận, gánh nặng thi cử do vấn đề phân luồng sau THCS còn bất cập trong nhận thức, quan điểm và thực thi.

Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025" của Chính phủ đặt mục tiêu đến 2025, ít nhất 40% học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp.

"Phân luồng đang hiểu sai, thực hiện sai và phổ biến trong thực tế theo hướng ai thi trượt vào THPT thì đi học nghề. Tức là phân luồng bị gắn với thất bại, không phải lựa chọn. Đây là kiểu phân luồng cưỡng bức thay vì ai có sở trường, định hướng nghề nghiệp rõ ràng thì chọn con đường phù hợp", bà Nga nói.

Theo bà, thi vào lớp 10 đang trở thành “kỳ thi quốc gia thu nhỏ”, với áp lực nặng nề. Trong khi đó, THPT là bậc học phổ thông, nghĩa là mọi học sinh đều có quyền được học.

Việc tỷ lệ học sinh vào THPT còn thấp tại một số địa phương, theo đại biểu Nga, cho thấy chúng ta chưa bảo đảm đúng quyền tiếp cận giáo dục phổ thông 12 năm.

"Nhìn những gương mặt bơ phờ, đờ đẫn vì áp lực thi cử của những trẻ em mới 14-15 tuổi, đọc những bức thư đầy tuyệt vọng của trẻ em khi không vượt nổi kỳ thi vào trung học phổ thông mà thấy nhói lòng. Một nghịch lý nữa đáng lo ngại đang diễn ra, thi công lập quá căng, nhiều học sinh dù học tốt nhưng không vượt qua kỳ thi đầy cạnh tranh, kết quả là học sinh gia đình khó khăn buộc phải vào trường tư với học phí cao vượt quá khả năng của gia đình", đại biểu nói.

Từ những thực trạng nhức nhối ấy, nữ đại biểu kiến nghị ngay trong năm học 2026-2027, phải mở rộng cánh cửa THPT, đầu tư có bài bản cho trung học nghề và tôn trọng quyền lựa chọn của người học.

Bà nhấn mạnh quan điểm cải tiến thi cử, điều chỉnh lại phương thức tuyển sinh lớp 10 theo hướng giảm áp lực, nhiều cơ hội hơn cho học sinh.

"Phân luồng phải dựa trên tự nguyện và năng lực, không biến phân luồng thành rào cản từ lớp 9. Xây dựng phân luồng dựa trên quyền học tập. Bảo đảm đủ chỗ học THPT công lập để học sinh không bị phân luồng cưỡng bức", đại biểu Nga góp ý.

Anh Văn