Để có những ngôi sao điện ảnh

Diễn viên điện ảnh cũng chịu nhiều áp lực

Truyền thông và mạng xã hội phát triển mạnh mẽ giúp nhiều gương mặt trẻ nhanh chóng nổi tiếng. Tuy nhiên, sự nổi tiếng này thường chỉ mang tính chất ngắn hạn và dễ bị thay thế khi có gương mặt mới xuất hiện.

Nghệ sĩ Thu An và nghệ sĩ Chiều Xuân trong phim “Mẹ chồng tôi” - bộ phim là ký ức đẹp của khán giả truyền hình thập niên 1990. Ảnh: T.L.

Rất nhiều diễn viên trẻ được biết đến rộng rãi nhưng chưa tạo được dấu ấn về mặt tài năng diễn xuất. Họ có thể thu hút người xem nhờ nhan sắc hoặc các hoạt động bên lề như quảng cáo, chụp ảnh thời trang, nhưng lại thiếu chiều sâu trong diễn xuất. Khán giả dễ dàng nhận thấy sự thiếu tự nhiên trong việc biểu đạt cảm xúc và hạn chế trong khả năng hóa thân vào nhân vật.

Nhiều ý kiến cho rằng, một trong những nguyên nhân chính là do chất lượng đào tạo diễn viên còn nhiều hạn chế. Các trường đào tạo nghệ thuật tại Việt Nam chưa có chương trình giảng dạy chuyên sâu, chưa cập nhật các phương pháp hiện đại của điện ảnh quốc tế.

Cùng với đó là sự thiếu vắng các vai diễn đột phá và kịch bản chất lượng cao. Nhiều bộ phim thường lặp lại những mô típ quen thuộc và an toàn, thiếu chiều sâu và sự phức tạp về tâm lý nhân vật.
Sự an toàn trong kịch bản không chỉ khiến khán giả cảm thấy nhàm chán mà còn hạn chế khả năng phát huy tài năng của diễn viên.

Chia sẻ về vấn đề này, NSƯT Bùi Trung Hải cho biết, diễn viên là một ngành nghề đặc biệt, dựa nhiều vào năng khiếu diễn xuất. Tuy nhiên việc được đào tạo bài bản là một trong những điều kiện không thể thiếu để có thể đạt được thành tựu nổi bật và bền vững.

“Chúng ta cũng phải thừa nhận, hiện tại, các diễn viên điện ảnh cũng phải chịu rất nhiều áp lực, về doanh thu phòng vé, về truyền thông, về cạnh tranh mức độ phổ biến trên báo chí và cả trên mạng xã hội… Những điều đó đôi khi đã lấn át cả khả năng diễn xuất, trình độ nghề nghiệp thực tế. Trong khi giá trị cốt lõi chính là sự chuyên nghiệp trong diễn xuất chứ không phải là những chiến dịch truyền thông nhằm gây ảnh hưởng của mỗi bộ phim, mỗi vai diễn.

Ngoài ra, để có một vai diễn có chiều sâu, “ăn sâu bám rễ” vào tâm trí khán giả thì mỗi người diễn viên cũng cần có kiến thức toàn diện về văn hóa, không chỉ giới hạn trong điện ảnh mà cả những phương diện nghệ thuật khác như văn học, âm nhạc, hội họa… Để có thể chuyển tải được nội tâm của nhân vật là kết quả của cả một quá trình lao động, tìm tòi, sáng tạo và tâm huyết với nghề”.

Đạo diễn Phan Đăng Di cho rằng, hiện tại, điều kiện làm phim đã đầy đủ và dễ dàng hơn nhưng guồng máy sản xuất chạy nhanh quá. Trong bối cảnh như vậy, ngay cả những diễn viên có tố chất, yêu nghề lắm lắm cũng không đủ thời gian hoặc được trao cơ hội để tạo ra vai diễn có sức sống bền lâu. Tâm thế của xã hội, quan điểm làm nghề cũng cũng khác. Hầu hết đều hăm hở với doanh thu, lượt view... khiến việc tập trung cho chất lượng diễn xuất không còn nhiều. “Nếu cứ kéo dài như vậy sẽ khiến không chỉ nghề diễn viên mà nhiều nghề nghiệp khác trong nghệ thuật đều nghiệp dư hóa hoặc tầm thường hóa, rất khó đi được đường dài và cũng khó để tìm ra những thế hệ diễn viên tài năng có thể kế cận được các nghệ sĩ gạo cội như Trà Giang, Trịnh Thịnh, Thanh Quý, Chiều Xuân, Lan Hương…”

Cần một guồng máy sản xuất chuyên nghiệp

Theo nhìn nhận của các chuyên gia, để thay đổi vấn đề này, trước hết, cần phải bắt đầu từ khâu đào tạo, cải tiến chất lượng đào tạo diễn viên theo hướng chuyên sâu và cập nhật tiêu chuẩn quốc tế. Điều này bao gồm việc mời các chuyên gia nước ngoài tham gia giảng dạy, đồng thời tăng cường các khóa học về tâm lý nhân vật và kỹ năng hóa thân đa dạng.

Đạo diễn Phan Đăng Di cho rằng, để có một diễn viên giỏi, ngoài năng lực bản thân họ thì còn là câu chuyện của cả một hệ thống sản xuất. Điện ảnh Việt Nam từng có những thế hệ diễn viên gạo cội với những vai diễn trở thành biểu tượng và sống mãi trong lòng khán giả.

Ngày trước, tuy điều kiện làm phim rất khó khăn nhưng diễn viên sau khi tốt nghiệp có đủ thời gian đi thực tế, luyện tập công phu, công việc diễn xuất được đánh giá cao và được xã hội tôn trọng, điều này tạo cho diễn viên một tâm thế tự tin và tự trọng. Khi cả một xã hội dành sự quan tâm đặc biệt như vậy thì ngay từ đầu đã tạo ra sự nghiêm cẩn trong cách làm việc của mỗi diễn viên.

“Nghề diễn còn khó ở chỗ bản thân diễn viên muốn tỏa sáng, muốn bật lên được phải cần một guồng máy sản xuất chuyên nghiệp, cần biên kịch giỏi, cần đạo diễn hay và hệ thống sản xuất đủ mạnh. Nếu hệ thống không mạnh thì không cách gì chúng ta có được những ngôi sao điện ảnh đúng nghĩa được” - đạo diễn Phan Đăng Di nói.

Còn theo NSƯT Bùi Trung Hải, nên tìm hướng để có một đội ngũ diễn viên Việt Nam được đào tạo bài bản ở những nước có nền điện ảnh phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Pháp… Việc gửi đi học có thể do Nhà nước cấp kinh phí, hoặc tự các diễn viên chủ động tìm học bổng của các tổ chức nước ngoài.

“Các cơ sở đào tạo của Việt Nam cũng có thể chủ động tổ chức cho đội ngũ giảng viên tiếp cận các cơ sở đào tạo diễn xuất ở các nước có nền điện ảnh phát triển vượt trội, mời những chuyên gia, diễn viên nổi tiếng ở nước ngoài sang trực tiếp giảng dạy về diễn xuất…Đó là một trong những cách tôi cho rằng rất tốt, chúng ta có thể áp dụng ngay” - ông Hải chia sẻ.

P. Sỹ