Để di sản thành nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa

Các đơn vị tổ chức trả lời các cơ quan báo chí truyền thông

Phát huy thế mạnh của mảnh đất giàu giá trị văn hóa

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Long Biên: “Long Biên (Hà Nội) là quận duy nhất nằm ở bờ bắc sông Hồng, có một vị thế đặc biệt trong lịch sử phát triển. Hàng ngàn năm về trước, vùng đất Long Biên đã là địa bàn của cư dân Đông Sơn quần tụ sinh sống. Trong lao động và sản xuất, người dân Long Biên đã gắn kết cộng đồng để ứng phó với thiên nhiên hà khắc, phát triển nông nghiệp. Dù có những bước thăng trầm của lịch sử, sự tàn phá của chiến tranh và sự hủy hoại bởi thiên nhiên hà khắc, nhưng dưới sự gìn giữ, bảo tồn và phát huy, ngày nay trên địa bàn quận Long Biên có trên 90 di tích lịch sử văn hóa lâu đời... trong đó, phải kể đến 4 di sản văn hóa phi vật thể được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia: lễ hội Lệ Mật, lễ hội Trường Lâm phường Việt Hưng, múa Ải Lao Đình Hội Xá phường Phúc Lợi, đặc biệt trò chơi “Kéo co ngồi” đền Trấn Vũ phường Thạch Bàn đã UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể nhân loại”.

Đây là vùng đất cổ, mang nhiều dấu ấn tín ngưỡng của các thời kỳ lịch sử, thể hiện trong tâm thức cũng như tục lệ thờ cúng trong dân gian. Trong đó, Linh Lang Đại Vương là một nhân vật mang nhiều yếu tố thần thoại linh thiêng, có công giúp dân an cư lạc nghiệp, là biểu tượng cho tinh thần yêu nước và truyền thống trị thủy của nhân dân. Trong số 269 nơi thờ Linh Lang đại vương (đã được thống kê trên cả nước) thì địa bàn quận Long Biên có 13 nơi thờ.

Ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Long Biên

Với mong muốn phát huy các giá trị di sản, UBND quận Long Biên đã xây dựng Đề án “Tăng cường công tác quản lý - bảo tồn và phát huy các giá trị di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn quận Long Biên” giai đoạn 2012 – 2015, đặc biệt giai đoạn 2020 - 2025, quận ủy Long Biên xây dựng Chương trình số 02 về “Nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trên địa bàn quận Long Biên” trong đó nội dung giải pháp “Bảo tồn và phát huy các giá trị di tích lịch sử - văn hóa, đầu tư tu bổ các di tích đã xếp hạng xuống cấp, sưu tầm và biên dịch các tư liệu Hán Nôm tại các di tích phục vụ nghiên cứu và phát huy giá trị”. Chương trình số 03 “Đầu tư, hoàn thiện thống hạ tầng đô thị, trọng tâm giải quyết vấn đề thoát nước, đảm bảo cảnh quan, môi trường trên địa bàn quận Long Biên giai đoạn 2020 - 2025”. Quận đã chỉ đạo các ngành, UBND các phường tiếp tục rà soát các di tích đủ điều kiện, hoàn thiện hồ sơ đề nghị Thành phố xếp hạng di tích, công nhận các di sản văn hóa phi vật thể. Trong giai đoạn 2020 - 2025, trên địa bàn quận Long Biên đã được xếp hạng thêm 12 di tích, 01 di sản văn hóa phi vật thể nghi thức Kéo co ngồi đền Trấn Vũ được công nhận DSVH phi vật thể đại diện nhân loại, lễ hội Lệ Mật, Trường Lâm và Hát múa Ải Lao được ghi danh DSVH phi vật thể cấp quốc gia, Tượng đồng Trấn Vũ được công nhận là Bảo vật quốc gia.

“Xây dựng chương trình nghệ thuật chương trình nghệ thuật “Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể Linh Lang: Khí thiêng hội tụ” được Quận tổ chức tại lễ Hội Đình Trường Lâm vào ngày 8/3 (tức ngày 9/2 năm Ất tỵ), trong dịp Lễ hội Linh Lang đại vương đang diễn ra nhiều di tích trên cả nước và quận Long Biên là hướng đi mới, với mong muốn tạo điểm đến hàng năm cho du khách, gắn với mục tiêu và định hướng gắn với Công nghiệp Văn hóa trên địa bàn quận Long Biên theo Nghị quyết số 09 của Thành ủy Hà Nội” - ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Long Biên nhấn mạnh.

Đồng hành bảo trợ truyền thông cho chương trình, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi – Tổng biên tập cho biết: “Từ khi Nghị quyết 09 của Thành ủy Hà Nội được ban hành, báo Kinh tế và Đô thị với vai trò là tớ báo hàng đầu của Thủ đô đã liên tục xây dựng các tuyến bài, dòng sự kiện đẩy mạnh thông tin truyền thông trong việc thực hiện chủ trương phát triển công nghiệp văn hóa Hà Nội. Chương trình nghê thuật Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” chứa đựng thông điệp sâu sắc kết nối quá khứ - hiện tại - tương lai, kết nối sức mạnh tinh thần và nỗ lực phát triển bứt phá trong thời đại mới, thể hiện niềm tự hào về một vùng đất giàu truyền thống văn hóa, luôn tiến về phía trước với tinh thần yêu nước và khát vọng vươn lên. Chúng tôi mong muốn chương trình ý nghĩa như thế này không chỉ đến với người dân của quận Long Biên mà đươc lan tỏa trên cả nước và cả với bạn bè quốc tế; để mọi người thêm yêu, thêm hiểu về di sản văn hóa Hà Nội cũng như giá trị của áp dụng của công nghệ trình diễn nhằm tôn vinh di sản”.

Ứng dụng công nghệ tôn vinh di sản

Nhân dịp Lễ hội Linh Lang Đại vương đang diễn ra tại nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có 13 nơi thờ Linh Lang Đại vương trên địa bàn quận Long Biên, đặc biệt là Lễ hội Đình Trường Lâm - lễ hội được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2018, UBND quận Long Biên tổ chức chương trình nghệ thuật Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể các di tích thờ Linh Lang Đại vương với chủ đề “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” diễn ra vào 20h10’ ngày 08/3/2025 (tức ngày mồng 09 tháng 02 năm Ất Tỵ).

Phối cảnh chương trình nghệ thuật “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” .

Đã từng rất thành công với Festival Chí Linh – Hải Dương, chương trình nghệ thuật đặc biệt “Linh thiêng đình Chèm - Dòng chảy tinh hoa”, Chương trình nghệ thuật “Vũ khúc Dã quỳ - Chư Đang Ya” và mới đây nhất là chương trình nghệ thuật khai mạc lễ hội Gò Đống Đa “Đống Đa - Sử vàng lưu danh - Tương lai vững bước” cùng các chương trình tại nhiều nơi trên cả nước như Vũng Tàu, Gia Lai, Điện Biên, Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình, Chùa Tam Chúc Hà Nam…, đạo diễn Mai Thanh Tùng sẽ tiếp tục thể hiện sự sáng tạo trong chương trình “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” lần này.

Phối cảnh chương trình nghệ thuật “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” .

Điểm nhấn của chương trình chính là nghi thức tái hiện “Rước và Tế trong lễ hội Linh Lang Đại vương” với sự tham gia của nhiều thế hệ người dân quận Long Biên, thể hiện tinh thần đoàn kết trong cộng đồng; nghi lễ múa Rắn lột kết hợp trình diễn 3D Mapping đầy tính nghệ thuật và chứa đựng thông điệp sâu sắc.

Sân khấu chính đặt tại Cụm di tích đình, chùa Trường Lâm (phường Việt Hưng), là dịp để tinh hoa di sản văn hóa phi vật thể của quận Long Biên cùng hội tụ và tỏa sáng. Sự chắt lọc tinh hoa, sự công phu, hoàn hảo trong từng tiết mục biểu diễn của các nghệ sĩ, các đoàn diễn viên quần chúng, góp phần khẳng định sự giàu có, đa dạng của các di sản văn hóa phi vật thể ở Long Biên, thể hiện sự gặp gỡ, giao thoa, gắn kết và lan tỏa.

“Thông qua các nghi lễ vô cùng tôn nghiêm và thành kính, các tiết mục mang tính nghệ thuật sống động và đặc sắc, chương trình tôn vinh tinh thần quật cường, dũng cảm của người xưa chống chọi với kẻ thù và chinh phục thiên nhiên trong quá trình khai sơn phá thạch, biến những đầm lầy thành bãi mía, nương dâu, biến những rừng lau sậy ngút ngàn thành những làng mạc trù phú, yên vui, giàu có, và thể hiện niềm tự hào của nhân dân Long Biên về quê hương, về khát vọng, tầm nhìn và quyết tâm phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Điều này thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” cũng như tấm lòng trân trọng các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc và niềm tin tưởng, hy vọng vào thế hệ tương lai” -Tổng đạo diễn Chương trình Mai Thanh Tùng bày tỏ.

Linh Anh