Để Hà Nội góc nào cũng đẹp

Thiếu bàn tay nhà thiết kế

Hà Nội chọn lĩnh vực thiết kế khi gia nhập Mạng lưới Thành phố Sáng tạo cho thấy lĩnh vực thiết kế được ưu tiên. Tuy nhiên, hiện tại người ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh về các hàng rào chắn trên vỉa hè một cách tùy tiện; tại khu vực công cộng có thùng rác và biển cấm vứt rác bừa bãi, nhưng ngay cạnh đó là rác tràn lan, gây mất mỹ quan đường phố...

Kiến trúc sư Lê Việt Hà, Chủ tịch VietNam Design Group, đồng Trưởng Ban tổ chức Việt Nam Design Week nhận định: “Chúng ta đang chăm sóc cho thành phố của mình (Hà Nội) rất cẩu thả, thiếu thẩm mỹ, thiếu bàn tay của nhà thiết kế. Tại nhiều thành phố trên thế giới đã có các hoạt động thiết kế nhằm làm đẹp không gian công cộng. Chẳng hạn, chương trình Văn hóa và nghệ thuật công cộng của thành phố Durham (Bắc Carolina, Mỹ) hợp tác với Keep Durham Beautiful (KDB) nhận được khoản tài trợ 15.000 USD từ South Arts để thúc đẩy việc ngăn chặn xả rác thông qua nghệ thuật công cộng sáng tạo tại ba nhà chờ dừng xe buýt trên khắp Durham. Các nghệ sĩ trang trí các vỉa hè, và khi đứng trên tác phẩm nghệ thuật, ít người có hành vi xả rác. Ngăn chặn xả rác thông qua nghệ thuật là cách Hà Nội có thể thí điểm ở vài nơi”...

Không gian công cộng có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống của người dân khi tốc độ đô thị hóa ngày càng mạnh mẽ. Người dân ngày càng quan tâm và yêu cầu nhiều hơn đến chất lượng và tiện nghi của môi trường sống. Các chuyên gia cho rằng, thiết kế công cộng tốt cũng sẽ giúp du khách cảm nhận tốt hơn tinh thần và những đặc trưng đô thị, góp phần gia tăng tính cạnh tranh của đô thị.

Với Hà Nội, một trong 5 thủ đô rộng nhất thế giới và có dân số tương đối lớn, không gian rộng và mật độ dân số cao, lại đang phát triển, thay đổi từng ngày, nên khó chăm chút, chỉn chu từng góc nhỏ. Trước thực trạng đó, đề bài "HaNoi Design City - Hà Nội đẹp từng centimet" được cuộc thi Designed by VietNam trong khuôn khổ VietNam Design Week 2022 đặt ra, nhằm tìm kiếm các ý tưởng thiết kế khả thi cho không gian công cộng của Hà Nội. Ban tổ chức mong muốn các thí sinh gửi về những ý tưởng thiết kế, làm đẹp, chỉnh trang một góc phố, đoạn vỉa hè, chiếc ghế trong công viên, và cả thùng rác, chăm chút những thứ “nhỏ li ti”...

Hà Nội đang quan tâm mở rộng, chỉnh trang không gian công cộng
Ảnh: vmx.vn

Đẹp từ không gian đến cảnh quan, kiến trúc

Những năm gần đây, Hà Nội đã quan tâm tới việc cải tạo và mở rộng không gian công cộng và nâng cấp thiết chế văn hóa. Quận Hoàn Kiếm là khu vực đô thị lõi được xem như "viên ngọc quý" của Thủ đô Hà Nội đang có những chủ trương, kế hoạch chỉnh trang, nâng cấp chất lượng không gian sống, với “mong muốn đưa Hoàn Kiếm là quận di sản, quận nghệ thuật, văn hóa” - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long cho biết.

Khu phố cổ ở quận Hoàn Kiếm có diện tích hơn 82ha, với 10 phường, 79 tuyến phố và 83 ô phố, mật độ dân cư cao nhất Hà Nội, gần 40.000 người/km2. Hoàn Kiếm còn là trung tâm hành chính, chính trị, văn hóa của Thủ đô. Toàn quận có 190 công trình di tích với đầy đủ loại hình kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng... Đây cũng là không gian đô thị đa chức năng, với đầy đủ thiết chế văn hóa, từ nhà hát, bảo tàng, rạp chiếu phim, trung tâm triển lãm, bệnh viện, trường học...

Nhằm phát huy tối đa giá trị lịch sử - văn hóa, phát triển dịch vụ, thương mại, du lịch trên địa bàn, quận Hoàn Kiếm thời gian qua đã từng bước mở không gian đi bộ xung quanh hồ Hoàn Kiếm, không gian đi bộ khu Phố cổ Hà Nội và đang triển khai phương án mở rộng không gian đi bộ phía Nam khu phố cổ Hà Nội, kết nối với phía Bắc không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm trở thành một chỉnh thể hỗ trợ chức năng.

“Hà Nội vẫn thiếu không gian công cộng và vẫn tiếp tục mở rộng không gian đi bộ. Chúng tôi đang triển khai thực hiện loạt dự án phát huy giá trị di sản đô thị 131 vòm cầu dẫn cầu Long Biên; trong năm nay, giải phóng mặt bằng toàn bộ khu vực xung quanh đền Bà Kiệu, trả lại khuôn viên khu vực này, cải tạo khu vực tượng đài Cảm Tử; tiếp đó là cải tạo vườn hoa Con Cóc, vườn hoa Mê Linh; cải tạo khu vực bờ vở sông Hồng với nguyên tắc không tăng dân cư, không biến khu vực này thành khu vực nhà ở mà rà soát quỹ đất để phát triển không gian văn hóa, không gian công cộng, phát huy giá trị cảnh quan mặt nước, cây xanh” - TS. Phạm Tuấn Long thông tin.

Đánh giá cao đề bài "HaNoi Design City - Hà Nội đẹp từng centimet", TS. Phạm Tuấn Long cho rằng, quận Hoàn Kiếm cũng đặt ra tiêu chí này, không gian công cộng càng ngày càng phải tinh tế, để chụp ở Hà Nội bất kỳ góc nào cũng đẹp. Mong rằng sẽ có nhiều ý tưởng thiết kế để làm Hà Nội đẹp hơn, bảo tồn văn hóa truyền thống.

Theo kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, Hà Nội với Hồ Gươm là trung tâm, đã có biết bao cuộc thi được tổ chức với mong muốn thành phố đẹp hơn. Để Hà Nội trở thành thủ đô đẹp, hấp dẫn, sáng tạo, các cuộc gặp gỡ trao đổi quan trọng giữa nhà quản lý với kiến trúc sư, người dân là cần thiết, hướng tới làm đẹp từ không gian đến cảnh quan, kiến trúc.

Thảo Nguyên