Để năng lượng thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển

Đáp ứng yêu cầu cung cầu, an ninh năng lượng

Những năm qua, tỉnh Bắc Giang luôn quan tâm, chú trọng phát triển năng lượng. Trên địa bàn tỉnh, một số quy hoạch về năng lượng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và triển khai thực hiện như: Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh giai đoạn 2016 - 2025, có xét đến 2035; Quy hoạch hệ thống điện 110kV; Quy hoạch lưới điện trung và hạ áp sau các trạm biến áp 110kV… Các nội dung về phát triển năng lượng đã được tích hợp vào Quy hoạch tỉnh theo quy định. Trong đó, đã đánh giá khá đầy đủ thực trạng; đồng thời, định hướng rõ quy hoạch phát triển hạ tầng điện, phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới, ngành than, hệ thống hạ tầng và mạng lưới phân phối xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng...

Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh - Trưởng Đoàn giám sát Trần Văn Tuấn chủ trì buổi làm việc tại Công ty Điện lực Bắc Giang

Theo ghi nhận của Đoàn giám sát, ngành năng lượng đã đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu cung cầu và an ninh năng lượng của địa phương. Trong đó, tỉnh đã tập trung đánh giá trữ lượng năng lượng để phục vụ cho việc xây dựng, triển khai các quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển năng lượng; chủ yếu là than và các dạng năng lượng tái tạo như năng lượng gió, năng lượng mặt trời ở các huyện: Sơn Động, Lục Nam, Lục Ngạn, Yên Dũng và Yên Thế. Cùng với đó, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy các dự án phát điện, hệ thống truyền tải điện, hệ thống cung ứng xăng dầu, chiết, nạp và cung ứng khí dầu mỏ hóa lỏng trên địa bàn tỉnh…

Hiện, trên địa bàn tỉnh có 2 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động (Nhà máy Nhiệt điện Sơn Động; Nhà máy Nhiệt điện của Công ty TNHH Phân đạm và hóa chất Hà Bắc); 1 nhà máy đang xây dựng (Nhà máy Nhiệt điện An Khánh). Ngoài ra, còn có 612 hệ thống điện mặt trời (chủ yếu là điện mặt trời mái nhà). Hệ thống truyền tải điện tiếp tục được đầu tư xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp, gồm các hệ thống từ đường dây hạ áp, trung áp, đến các lưới điện 110kV, 220kV và hệ thống 500kV. Tốc độ tăng trưởng điện thương phẩm bình quân hàng năm giai đoạn 2016 - 2020 là 19,92%, năm 2022, Pmax đạt 971,1MW…

Cùng với phát triển ngành, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cũng có những chuyển biến tích cực trên nhiều lĩnh vực. Riêng về sử dụng điện, tổn thất điện năng trong quá trình chuyển tải điện của tỉnh giai đoạn 2016 - 2021 liên tục giảm theo từng năm (tỷ lệ tổn thất điện năng năm 2016 là 7,24%, đến năm 2021 giảm còn 4,27%). Công tác triển khai các chủ trương, cơ chế, chính sách về chuyển dịch năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; khoa học và công nghệ phát triển năng lượng; dự trữ, dự phòng năng lượng; tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh, hình thành thị trường năng lượng cạnh tranh khách quan, minh bạch, không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và doanh nghiệp... cũng được tỉnh Bắc Giang triển khai đồng bộ, mang lại hiệu quả tích cực.

Mặt khác, tỉnh cũng chú trọng thu hút, khuyến khích tư nhân, doanh nghiệp đầu tư vào các dự án năng lượng trọng điểm, các dự án năng lượng tái tạo (điện rác, điện gió, điện năng lượng mặt trời)…

Sớm tháo gỡ các “nút thắt”

Qua khảo sát, giám sát trực tiếp tại Công ty Nhiệt điện Sơn Động - TKV; Công ty Điện lực Bắc Giang; Công ty Xăng dầu Hà Bắc và Sở Công thương… Đoàn giám cũng thẳng thắn chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế trong phát triển năng lượng của tỉnh. Trong đó, kết quả thu hút đầu tư vào lĩnh vực năng lượng còn hạn chế, nhất là lĩnh vực năng lượng tái tạo; công tác bàn giao, tiếp nhận tài sản công trình điện hình thành từ nguồn vốn Nhà nước hoặc tư nhân sang ngành điện quản lý, vận hành còn khó khăn, thời gian kéo dài. Cùng với đó, công tác sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả còn hạn chế. Việc phát triển thị trường năng lượng còn một số bất cập. Do còn nhiều vướng mắc về giá bán điện và đấu nối lưới điện, nên chưa khuyến khích, thu hút được nhiều doanh nghiệp, cá nhân, hộ gia đình đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời.

Cũng theo các thành viên Đoàn giám sát, việc tích hợp nội dung phát triển năng lượng vào Quy hoạch tỉnh cũng như việc triển khai các dự án liên quan sau khi Quy hoạch được phê duyệt còn có khó khăn, vướng mắc do chính sách, pháp luật thiếu đồng bộ, chậm ban hành. Nhất là do Quy hoạch tổng thể quốc gia về phát triển năng lượng và Quy hoạch quốc gia về phát triển điện lực thời kỳ 2021 - 2030 đến nay vẫn chưa được phê duyệt…

Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh - Trưởng Đoàn giám sát Trần Văn Tuấn đề nghị các cơ quan, ban, ngành địa phương, các đơn vị liên quan tiếp tục cụ thể hóa, triển khai một số cơ chế, chính sách về phát triển năng lượng trên địa bàn tỉnh. Tăng cường đầu tư lĩnh vực năng lượng để bảo đảm đáp ứng cung cầu và an ninh năng lượng trên địa bàn theo định hướng đã được xác định trong Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; nhất là nhu cầu điện của các khu, cụm công nghiệp và các khu đô thị…

Đồng thời, có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc tiếp nhận tài sản công trình hình thành từ nguồn vốn nhà nước hoặc tư nhân sang ngành điện quản lý; đấu lưới và giá bán điện mặt trời; đầu tư Nhà máy Nhiệt điện An Khánh; công tác giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án lưới điện, các tuyến đường dây và trạm biến áp 110kV, 220kV; đẩy mạnh thực hiện Đề án lập bản đồ, cắm mốc hướng tuyến đường dây và trạm biến áp 110kV trở lên, giai đoạn 2021 - 2030; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn, nhất là trong tiếp cận đất đai để mở rộng các địa điểm kinh doanh theo quy hoạch...

Qua giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021 đã giúp địa phương có cái nhìn toàn diện về ngành năng lượng trên địa bàn. Đồng thời, việc thực hiện các kiến nghị, đề xuất được đưa ra sau giám sát cũng sẽ tháo gỡ nhiều "nút thắt" trong phát triển năng lượng tỉnh Bắc Giang thời gian tới. Qua đó, góp phần cùng cả nước thực hiện những cam kết mà Việt Nam đã đưa ra tại Hội nghị COP26: quyết tâm ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải, chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; thể hiện sự tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam trong những nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế để giữ gìn, bảo vệ môi trường sống, bảo vệ trái đất…

Bách Hợp