Đề nghị bổ sung chỉ tiêu tạo việc làm, sớm thể chế cơ chế đặc thù cho Vân Đồn

Phát biểu thảo luận tại hội trường, đại biểu Đỗ Thị Lan đánh giá, 5 năm qua, dù chịu tác động nặng nề từ thiên tai, dịch bệnh và biến động toàn cầu, kinh tế nước ta vẫn đủ sức chống chịu và đạt nhiều kết quả. Kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn được bảo đảm giữ vững.

Đại biểu ghi nhận nhiều chính sách đột phá cho giáo dục đào tạo và chăm sóc sức khỏe nhân dân đang được thể chế hóa, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội; đầu tư hạ tầng được đẩy mạnh; xử lý được nhiều dự án đầu tư kém hiệu quả tồn đọng kéo dài. Các lĩnh vực sắp xếp tổ chức bộ máy, chuyển đổi số, hoàn thiện thể chế cũng được đổi mới, phù hợp và hiệu quả. Trên cơ sở những kết quả đạt được, đại biểu đã tham gia ý kiến về hai vấn đề cụ thể.

Bổ sung“tạo việc làm” vào hệ thống chỉ tiêu phát triển giai đoạn 2026 - 2030

Vấn đề thứ nhất, đại biểu Đỗ Thị Lan đề nghị Chính phủ cân nhắc, bổ sung thêm chỉ tiêu "tạo việc làm" vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030.

Theo đại biểu, 5 năm qua, dù tăng trưởng kinh tế cao nhưng việc làm trong khu vực chính thức vẫn là một thách thức. ĐBQH Đoàn Quảng Ninh chỉ rõ, chuyển dịch cơ cấu lao động nhanh nhưng chất lượng lao động chưa thích ứng; chỉ tiêu lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt thấp; năng suất lao động bình quân không đạt mục tiêu.

ĐBQH Đỗ Thị Lan phát biểu thảo luận tại hội trường

Theo phân tích của đại biểu, chỉ tiêu tạo việc làm từng được đưa vào các Văn kiện Đại hội Đảng (IX, X, XI) và Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm tương ứng. Tuy nhiên, từ năm 2016, chỉ tiêu này không còn do khó khăn trong thống kê khi chưa xây dựng được cơ sở dữ liệu thị trường lao động.

Thực tế cho thấy việc thiếu chỉ tiêu và dữ liệu về việc làm đã gây ra những bất cập. "Ví dụ khi ban hành chính sách tài khóa hỗ trợ thuê nhà trọ cho người lao động có quan hệ lao động bị ảnh hưởng dịch Covid-19… đã đề xuất nguồn ngân sách vượt quá nhu cầu hơn 2.000 tỷ", đại biểu dẫn chứng.

Bên cạnh đó, sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đến tháng 9/2025 có khoảng trên 140.000 người có quyết định nghỉ việc hưởng chính sách. Cùng với chuyển dịch kinh tế sẽ là chuyển dịch lao động, nhưng chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm trong khu vực tư nhân cho nhóm này thế nào thì "chưa được đặt ra".

Đại biểu Đỗ Thị Lan nhấn mạnh, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo cần đặt ra chỉ tiêu tạo việc làm mới cho từng giai đoạn, từng lĩnh vực và coi đây là chỉ tiêu quan trọng. Nhiều quốc gia như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đều có chỉ tiêu việc làm và coi đây là một trong những chỉ tiêu trung tâm để hoạch định chính sách.

Với việc Chính phủ đã thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về dữ liệu, đại biểu tin tưởng việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thị trường lao động sẽ giúp thống kê, đánh giá chỉ tiêu tạo việc làm thực chất hơn. Bà cho rằng: "Việc bổ sung chỉ tiêu tạo việc làm cùng giải pháp đồng bộ giải quyết việc làm còn thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong chăm lo đời sống nhân dân, vì sự phát triển bền vững."

Sớm thể chế hóa cơ chế đặc thù để Vân Đồn phát huy tiềm năng

Vấn đề thứ hai, đại biểu Đỗ Thị Lan đề cập đến cơ chế, chính sách đặc thù cho các địa phương. Đại biểu cho rằng, chủ trương cho phép thí điểm cơ chế đặc thù, xây dựng các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (trong đó, có đặc khu Vân Đồn, Quảng Ninh) để tạo cực tăng trưởng và thử nghiệm đổi mới là "chủ trương đúng đắn".

Quang cảnh phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội về kinh tế - xã hội

Đại biểu nhấn mạnh: "Khu kinh tế Vân Đồn nay là Đặc khu Vân Đồn là nơi có nhiều tiềm năng lợi thế nổi trội". Tuy nhiên, đến nay khu vực này vẫn chưa được áp dụng cơ chế chính sách đặc thù, mặc dù tỉnh Quảng Ninh đã chủ động xây dựng quy hoạch và đầu tư hạ tầng kết nối.

Nhắc lại Kết luận số 123-KL/TW ngày 24/1/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt 8% trở lên; trong đó, chỉ đạo "mở rộng phạm vi, đối tượng, địa bàn áp dụng cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù đã được áp dụng tại 10 địa phương" và "Xây dựng chính sách đặc thù phát triển các khu kinh tế có tiềm năng lớn như Vân Đồn, Vân Phong, các khu kinh tế biên giới...".

Chỉ ra rằng chủ trương này chưa được thực hiện, ĐBQH Đỗ Thị Lan đề nghị, Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp này việc mở rộng phạm vi áp dụng cơ chế đặc thù cho những địa phương đủ điều kiện; trong đó, có Quảng Ninh, để chủ trương, chính sách sớm đi vào cuộc sống.

Đồng thời, đại biểu đề nghị Trung ương quan tâm định hướng, chỉ đạo Quảng Ninh tiếp tục xây dựng chính sách đặc thù, vượt trội phát triển Khu kinh tế Vân Đồn "nhằm sớm thu hút đầu tư phát huy hiệu quả kết cấu hạ tầng đã đầu tư để phát triển".

Mạnh Tuân