Đề nghị thu hồi ưu đãi, bồi hoàn gấp đôi số tiền ưu đãi nếu nhà đầu tư không hoàn thành cam kết

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn tỉnh Quảng Trị) phát biểu. Ảnh: Media Quốc hội

Chỉ cho phép nhà đầu tư chuyển lợi nhuận sau khi đã có kiểm toán vốn đầu tư, công khai chi phí liên kết

Đại biểu Hà Sỹ Đồng chỉ ra rằng: Tại Điều 12 về chuyển tài sản ra nước ngoài, dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) đã xác lập quyền hợp pháp của nhà đầu tư nhưng chưa có yêu cầu kiểm toán, minh bạch báo cáo giao dịch liên kết trước khi chuyển lợi nhuận. Theo nhận định của đại biểu, trong bối cảnh chuyển giao ngày càng tinh vi, nếu không bổ sung cơ chế kiểm toán bắt buộc, cơ quan quản lý sẽ khó kiểm soát dòng tiền, dẫn đến dễ bị thất thu ngân sách. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định "chỉ cho phép nhà đầu tư chuyển lợi nhuận sau khi đã có kiểm toán vốn đầu tư, công khai chi phí liên kết".

Về tính ổn định ưu đãi đầu tư (Điều 13), đại biểu Hà Sỹ Đồng đồng ý với nguyên tắc bảo đảm tính ổn định chính sách nhưng cho rằng, không thể duy trì ưu đãi với những dự án gây ô nhiễm hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn về môi trường. Nếu bổ sung điều khoản cho phép thu hồi ưu đãi dự án phát thải vượt chuẩn trong 6 tháng liên tục thì tốt hơn.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến và các đại biểu dự phiên họp tại Hội trường sáng 27/11. Ảnh: Media Quốc hội

Về ưu đãi và ưu đãi đặc biệt (từ Điều 15 đến Điều 18), đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng, đây là xương sống của chính sách thu hút đầu tư nhưng nếu ưu đãi lớn mà không kèm điều kiện chuyển giao công nghệ thì chúng ta mãi làm công xưởng. Dự thảo quy định ưu đãi đặc biệt đối với dự án có vốn đầu tư từ 3.000 đến 6.000 tỷ đồng, đây là bước tiến nhưng chưa ràng buộc cam kết chuyển giao công nghệ.

"Tôi đề nghị bổ sung điều kiện tối thiểu dự án được hưởng ưu đãi đặc biệt: Phải chuyển giao công nghệ đạt tốc độ 2 trở lên và đào tạo ít nhất 200 lao động bậc cao cho Việt Nam mỗi năm; nếu không hoàn thành cam kết thì thu hồi ưu đãi và có thể xử lý phải bồi hoàn gấp đôi số tiền ưu đãi được hưởng", đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu.

Thể chế hóa quyền tự do đầu tư, ưu đãi gắn với đổi mới sáng tạo, nâng cao nội lực

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, Điều 25 trong dự thảo, cần cân nhắc thêm về quy định dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư. Trong dự thảo mở rộng nhiều nhóm dự án phải xin chủ trương đầu tư, trong đó có dự án nhà ở thương mại và khu đô thị, không phân biệt quy mô. Đại biểu cho rằng, nếu quy định như vậy, nhiều dự án phải chờ quyết định dẫn đến kéo dài thời gian.

"Tôi đề nghị thu hẹp và chỉ yêu cầu chấp thuận chủ trương đối với dự án nhà ở khu đô thị có quy mô sử dụng đất trên 50 ha, hoặc quy mô dân số trên 3.000 người. Dự án mở rộng dưới 20% thì không phải xin lại chủ trương", đại biểu đề xuất.

Quang cảnh phiên họp tại Hội trường sáng 27/11. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Hà Sỹ Đồng đánh giá cao về thủ tục đầu tư (Điều 29) và khẳng định, đây là nội dung đột phá thực sự khi dự án trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế có thể được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong 15 ngày không phải xin chủ trương, không xin giấy phép xây dựng, không lập báo báo đánh giá tác động môi trường ban đầu. Sở dĩ như vậy vì trong khu kinh tế, khu công nghiệp đã có giấy phép chung.

Tuy nhiên, theo nhận định cá nhân, đại biểu cho rằng cơ chế đặc biệt thì phải có tiêu chí đặc biệt. Nếu không quy định tiêu chí lựa chọn dự án, điều khoản này dễ bị lạm dụng. Do đó, ông Hà Sỹ Đồng đề nghị bổ sung điều kiện "chỉ áp dụng cho dự án công nghệ ưu tiên quốc gia như bán dẫn, trung tâm dữ liệu AI, năng lượng tái tạo và quy mô vốn đầu tư tối thiểu 50 triệu USD trở lên, đồng thời quy định trách nhiệm người đứng đầu nếu xử lý chậm".

Đại biểu Hà Sỹ Đồng nhấn mạnh và bày tỏ mong muốn, dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) trên tinh thần chung là "thể chế hóa quyền tự do đầu tư, giữ môi trường minh bạch, thông thoáng nhưng có chọn lọc chiến lược, giảm xin - cho ở khâu chủ trương, ưu đãi phải gắn với đổi mới sáng tạo và nâng cao nội lực của Việt Nam".

HKD