Đề nghị xây dựng Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi, bổ sung)

Theo Bộ Nội vụ cho biết, qua gần 10 năm thực hiện Luật Tổ chức Chính phủ 2015 (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2019) những điểm mới của Luật đã phát huy hiệu quả tích cực trong tổ chức và hoạt động của Chính phủ nhiệm kỳ XIII, XIV, XV. Với một Chính phủ năng động, đã có nhiều đổi mới, cả về tổ chức và hình thức, phương thức hoạt động, thể hiện mạnh mẽ tinh thần của một Chính phủ kiến tạo phát triển, góp phần quan trọng đảm bảo, thúc đẩy sự phát triển đất nước trên tất cả các lĩnh vực. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: "Hoạt động của Chính phủ và các bộ, ngành chủ động, tích cực, tập trung hơn vào quản lý, điều hành vĩ mô; tháo gỡ rào cản; phục vụ, hỗ trợ phát triển".

Bên cạnh những kết quả tích cực trong thi hành Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015, vẫn còn không ít những vấn đề đang đặt ra cần nghiên cứu hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của Chính phủ nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới của đất nước.

Trong đó, mối quan hệ giữa Chính phủ và Quốc hội trong việc thực hiện các nhiệm vụ, thẩm quyền theo Hiến pháp còn chưa được cụ thể hóa đầy đủ, rõ ràng trong Luật Tổ chức Chính phủ, cả trong Luật Tổ chức Quốc hội, đặc biệt trong xác định cụ thể thẩm quyền của Quốc hội và thẩm quyền của Chính phủ trong hoạt động xây dựng pháp luật, quyết định chính sách. Vai trò và hình thức, phương thức kiểm soát quyền lực của Chính phủ đối với hoạt động thực thi quyền lực của Quốc hội và cơ quan tư pháp vẫn chưa được quy định cụ thể nên rất khó thực hiện trong thực tiễn.

Quang cảnh phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật. (Ảnh minh họa: TTXVN)

Tình trạng lẫn lộn chức năng hoạch định chính sách pháp luật và chức năng thực thi pháp luật trong bộ máy hành chính nhà nước khó khắc phục tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi”. Quá trình chuyển đổi số trong tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính diễn ra chậm, không đồng bộ đặt ra nhiều khó khăn cho xây dựng và vận hành Chính phủ điện tử, Chính phủ số.

Chất lượng đội ngũ công chức trong bộ máy hành chính vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của nền quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả, chưa thật sự ngang tầm với nhiệm vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Cùng với đó, bối cảnh quốc tế và đất nước với nhiều thuận lợi nhưng không ít khó khăn, thách thức, rủi ro, đang đòi hỏi một Chính phủ thật sự kiến tạo phát triển, rõ về nhiệm vụ, chức năng, thẩm quyền, tinh gọn về bộ máy, hiệu quả về hoạt động, năng động, sáng tạo, phản ứng chính sách một cách linh hoạt, kịp thời, chủ động để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đề ra qua mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng, nhằm tạo sức bật mới để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Để tiếp tục hoàn thiện các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Bộ Nội vụ kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội việc sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) về một số nội dung.

Cụ thể đó là: Hoàn thiện các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và thẩm quyền, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ theo yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia.

Bổ sung, hoàn thiện những quy định mối quan hệ phân công, phối hợp trong thực hiện quyền lực nhà nước; cơ chế kiểm soát quyền lực giữa Chính phủ với các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, quyền tư pháp, bảo đảm phù hợp với quy định "Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp" trong Hiến pháp năm 2013, đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với các bộ, cơ quan ngang bộ, giữa Chính phủ với chính quyền địa phương trong quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực, bảo đảm đề cao trách nhiệm của người đứng đầu bộ, ngành và trách nhiệm của chính quyền địa phương đối với các nội dung được phân cấp, phân quyền theo quy định của pháp luật.

Hoàn thiện các quy định để đổi mới phương thức tổ chức hoạt động của Chính phủ phù hợp với yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số và xây dựng Chính phủ số, bảo đảm tăng tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động quản lý nhà nước.

Đồng thời, hoàn thiện các quy định về tổ chức của Chính phủ để tạo khung pháp lý sắp xếp tổ chức bộ máy của Chính phủ tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

P.V