Đề Ngữ văn: Nghệ thuật góp phần làm giảm nhẹ gánh nặng của những xúc cảm

Gợi ý câu nghị luận xã hội

Suy nghĩ về ý kiến của Sally Kock Những cơ hội lớn để ta giúp đỡ người khác hiếm khi xuất hiện nhưng những cơ hội nhỏ để ta làm điều đó vẫn ở quanh ta mỗi ngày.

Giải thích: Cơ hội lớn là hoàn cảnh hội tụ những điều kiện rất thuận lợi để thực hiện điều mong muốn, dự định. Cơ hội lớn không nhiều trong cuộc sống. Cơ hội nhỏ: là điều kiện thuận lợi nhỏ. Cơ hội này xuất hiện nhiều hơn trong đời sống.

Sally Kock khuyên chúng ta phải biết nắm bắt những hoàn cảnh thuận lợi nho nhỏ quanh ta để giúp đỡ người khác. Không nên bỏ qua cơ hội nhỏ để chờ đợi cơ hội lớn khi muốn giúp đỡ đồng loại. Từ đó, Sally Kock đề cao lối sống nhân ái ngay trong cuộc sống hằng ngày của mỗi người.

Vì sao những cơ hội lớn để ta giúp đỡ người khác hiếm khi xuất hiện?

Những người nhân ái luôn tìm cơ hội để giúp đỡ người khác. Nhưng cơ hội lớn lại hiếm khi xuất hiện vì không phải ai cũng nắm bắt được thời điểm thuận lợi nhất để giúp đỡ, tương trợ người khác. Có những nhu cầu giúp đỡ lại vượt quá khả năng của chúng ta.

Ai cũng có lòng tự trọng. Bởi vậy, không phải lúc nào ta cũng dễ dàng nhận ra ai là người thực sự khó khăn, cần và đón nhận sự giúp đỡ của ta; ai là người không đánh giá cao sự giúp đỡ, tương trợ này.

Vì sao những cơ hội nhỏ vẫn ở quanh ta mỗi ngày?

Quanh ta có nhiều người thực sự cần được giúp đỡ. Đó là những người kém may mắn trong cuộc sống. Những điều họ cần dễ phù hợp với khả năng của ta để ta có thể giúp họ.

Ai cũng có những khó khăn riêng. Bởi thế, thấu hiểu những khó khăn đó sẽ cho ta cơ hội nhỏ để giúp họ. Có thể là sự giúp đỡ về vật chất hoặc tinh thần trong phạm vi của ta.

Chúng ta cần làm gì để nắm bắt những cơ hội nhỏ để giúp đỡ người khác?

Cần nhận thức đúng đắn về ý nghĩa của việc giúp đỡ người khác. Không phải cứ giúp những hoàn cảnh bất hạnh nhất và giúp được nhiều nhất mới là giúp đỡ. Đôi khi, một lời an ủi, động viên; một cái ôm ấm áp cũng mang đến cho người được giúp đỡ sự sẻ chia và động lực để vượt qua khó khăn của họ.

Cần sống chan hòa, nhân ái với đồng loại. Có như thế ta mới nhận ra và nắm bắt được những cơ hội nhỏ để giúp đỡ người xung quanh ta. Cần giúp đỡ vô tư, chân thành, không tính toán.

Bàn luận mở rộng: Lời khuyên của Sally Kock giúp ta hiểu giúp đỡ đồng loại không nên chần chừ, chờ đợi những cơ hội lớn. Những cơ hội nhỏ luôn bên ta mỗi ngày để ta sống nhân ái, sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn quanh ta.

Nhận ra những cơ hội nhỏ không dễ. Chỉ khi ta biết sống vị tha, yêu thương, chan hòa với đồng loại ta mới có thể nhận ra và nắm bắt những cơ hội nhỏ này

Nghị luận văn học: Đối với người nghệ sĩ, nghệ thuật sẽ góp phần làm giảm nhẹ gánh nặng của những xúc cảm dồn chứa trong tâm tư

Giải thích nhận định: Ý kiến bàn về vai trò của nghệ thuật (ở đây là tác phẩm văn chương) đối với người nghệ sĩ: Nghệ thuật giúp nghệ sĩ giải tỏa tâm trạng, cảm xúc; nghệ thuật là phương tiện giúp nghệ sĩ tìm kiếm tri âm.

Nghệ sĩ là người luôn mang trong mình những trăn trở về đời sống, những nỗi "đau đớn lòng" về con người và cuộc đời.

Sáng tác là nhu cầu giải tỏa những tư tưởng và cảm xúc đang chất đầy trong tâm tư của nghệ sĩ và nghệ thuật là phương tiện để thể hiện tư tưởng cảm xúc ấy (như Gamzatop từng thốt lên "thơ ca, nếu không có người tôi sẽ mồ côi")

Nghệ sĩ không chỉ coi nghệ thuật là nơi để giãi bày tư tưởng tình cảm mà còn muốn nghệ thuật là nhịp cầu để kiếm tìm tri âm.

Thí sinh cần cảm nhận được những nét chính về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Tự tình I. Có thể phân tích bài thơ theo bố cục đề-thực-luận-kết; bám sát những đặc sắc của từ ngữ,hình ảnh, giọng điệu.

Tự tìnhI trước hết thể hiện tâm trạng oán hờn, sầu thảm của nhân vật trữ tình. Tự tình I, ở bề sâu, thể hiện khao khát tình yêu và hạnh phúc. Tự tình I cũng cho thấy thái độ phản kháng với trật tự xã hội đương thời, nhất là những quan niệm của lễ giáo phong kiến về hôn nhân, về vị thế của người phụ nữ.

Về nghệ thuật: Sử dụng ngôn từ và hình ảnh gần gũi với đời sống. Cách gieo vần độc đáo. Giọng thơ vừa da diết vừa có phần thách thức. Tự tình phá vỡ tính trang nghiêm của thơ Đường luật, là thành tựu của sự Việt hóa thơ Đường luật.

Bàn luận mở rộng: Thơ ca là "bầu chứa của cảm xúc", viết bài Tự tình I, Hồ Xuân Hương như muốn gửi gắm biết bao tâm sự, nỗi lòng riêng của mình đồng thời cũng muốn tìm kiếm sự cảm thông, đồng cảm của người đọc.

Qua việc phân tích bài thơ, thí sinh khẳng định được ý kiến Đối với người nghệ sĩ, nghệ thuật sẽ góp phần làm giảm nhẹ gánh nặng của những xúc cảm dồn chứa trong tâm tư là xác đáng. Như thi sĩ Xuân Quỳnh từng nói "Với thơ, tôi như được sống thêm một cuộc đời khác nữa", bài Tự tình I giúp Hồ Xuân Hương không chỉ bày tỏ được nỗi lòng của mình mà còn tìm kiếm sự đồng cảm của người đọc bao thế hệ.

Nghệ thuật góp phần làm giảm nhẹ gánh nặng của những xúc cảm dồn chứa trong tâm tư người nghệ sĩ qua hoạt động sáng tác và người đọc qua hoạt động tiếp nhận, (nhờ nghệ thuật mà người đọc được thanh lọc tâm hồn).

Ly Hương