Để người nông dân trở thành doanh nhân

Họ thay đổi phương thức sản xuất truyền thống, mang đến những giải pháp sáng tạo, hiệu quả, góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững. Để nông dân thực sự trở thành nguồn lực vững mạnh trong kỷ nguyên mới cần có chính sách thúc đẩy từ phía Nhà nước.

Làm nông nghiệp hiện đại

Những ngày cuối năm, chúng tôi có dịp về thăm Hợp tác xã (HTX) kinh tế nông nghiệp tuần hoàn Đình Mộc ở xã Giao Tiến (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định). HTX này đã có 14 sản phẩm OCOP 3 sao. Nhờ trồng lúa, các loại rau củ quả, chăn nuôi theo hướng hữu cơ, an toàn sinh học và tận dụng toàn bộ phế thải trong chăn nuôi, rơm rạ, rau củ quả làm phân bón sạch cho cây, hạn chế ô nhiễm môi trường, HTX liên tục gặt hái những vụ mùa bội thu.

Rảo bước trên con đường rộng lớn bao quanh cánh đồng, điều làm chúng tôi ấn tượng là xa xa trên nền màu xanh mướt của những ruộng lúa, ruộng rau là những người nông dân thành thạo sử dụng các loại máy móc vào phục vụ sản xuất. HTX không chỉ sử dụng máy bay nông nghiệp trong sản xuất lúa mà còn áp dụng cơ giới trong thu hoạch, sơ chế, và sản xuất phân bón hữu cơ….

Ông Đinh Xuân Mộc, Giám đốc HTX kinh tế nông nghiệp tuần hoàn Đình Mộc, cho biết: “Hướng ứng chủ trương của Đảng, Nhà nước kêu gọi các công ty, doanh nghiệp, HTX đầu tư vào sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn và sản xuất công nghệ cao, Công ty TNHH cơ khí Đình Mộc chúng tôi quyết định đầu tư thêm vào sản xuất nông nghiệp nhằm tận dụng thế mạnh về các loại máy công, nông, lâm nghiệp với mong muốn góp phần xây dựng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh””.

Ông Đinh Xuân Mộc, Giám đốc HTX kinh tế nông nghiệp tuần hoàn Đình Mộc chăm chút từng luống rau.

Không phải là từ doanh nghiệp sang làm HTX như Đình Mộc, HTX Cựu chiến binh Vạn Xuân Trường đi lên từ câu lạc bộ trang trại ở xã Hiển Khánh (huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) với 21 thành viên là các cựu chiến binh, canh tác trên diện tích ruộng còn thừa sau khi xã tiến hành chia lại đất. Những mảnh ruộng này khô cằn và nằm ở vùng sâu xa, hiệu quả kém.

Ông Triệu Ngọc Sơn, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Vạn Xuân Trường, cho biết: “Câu lạc bộ trang trại xã Hiển Khánh được thành lập nhưng vẫn sản xuất theo kiểu mạnh ai nấy làm, không có định hướng sản xuất và đầu mối tiêu thụ. May nhờ Cục Chính sách của Bộ NN&PTNT cùng 3 thành viên về hỗ trợ xây dựng phương án sản xuất cho HTX trong 5 năm từ năm 2014 - 2019 và cam kết cùng Chi cục nông thôn hỗ trợ, Liên minh HTX tỉnh đưa chuyên gia Cộng hòa liên bang Đức về tìm hiểu và giúp đỡ trong thời gian 1 năm. Nhờ đó mà HTX phát triển được như ngày hôm nay”.

Toàn bộ sản phẩm của HTX đều có chứng nhận an toàn thực phẩm. HTX còn tập trung đưa được tiến bộ khoa học như: chăn nuôi lợn theo công nghệ tiết kiệm nước của Mỹ; nuôi trạch sụn công nghệ cao; nuôi ếch thương phẩm… ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Mô hình nuôi thỏ New Zealand của ông Triệu Đình Hợi ứng dụng thành công công nghệ an toàn sinh học và kỹ thuật mới. Lồng, chuồng được cải tiến, các khâu từ cho thỏ ăn, thu gom chất thải,… đều tự động, giảm đáng kể chi phí nhân công…

Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), tính đến hết tháng 12/2024, cả nước có khoảng 21.700 HTX nông nghiệp, trong đó có gần 2.500 HTX ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số; 4.339 HTX tham gia bao tiêu nông sản cho thành viên. 2.169 HTX có các sản phẩm OCOP, chiếm 37,9% số chủ thể sản phẩm OCOP được công nhận. Có khoảng 1.200 HTX đã tham gia hoạt động du lịch nông nghiệp, nông thôn.

Đối với khu vực kinh tế trang trại, cả nước có 19.660 trang trại, trong đó có 1.034 trang trại đầu tư hệ thống điện năng lượng mặt trời, 56 trang trại tham gia hoạt động du lịch nông nghiệp, 4.235 trang trại có liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Cần có hệ sinh thái cùng phát triển

Tại Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân, ông Trần Mạnh Báo - Anh hùng Lao động, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed đặt vấn đề, hiện nay doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp chưa đủ, mặc dù chúng ta có Nghị định số 210, rồi đến Nghị quyết 57. Quy hoạch sản xuất nông nghiệp phải gắn liền với phát triển cơ sở hạ tầng. Làm thế nào để người nông dân trở thành doanh nhân? Theo ông Báo, cần nhấn mạnh đến việc liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân, hoạt động của các hợp tác xã phải gắn liền với công nghệ, không thể thiếu công nghệ và chính sách của Nhà nước để thúc đẩy nguồn lực từ nông dân.

“Hiện nay đất nước đang bước vào cuộc cách mạng khoa học công nghệ mới, nhưng ở nông thôn miền núi, bà con nông dân rất thiếu và khát khao tìm hiểu, áp dụng các công nghệ, kỹ thuật hiện đại vào sản xuất. Do đó, tôi cho rằng, Chính phủ, các bộ, ngành phải có hành động giúp nông dân ứng dụng tốt hơn việc số hóa vào sản xuất, chế biến, tiêu thụ” - ông Trần Mạnh Báo nhấn mạnh.

Anh Triệu Đình Hợi (đứng thứ 2 từ phải sang) giới thiệu kỹ thuật chăm sóc thỏ với đoàn Cựu chiến binh tỉnh Nam Định.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, chúng ta đang chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp, với phạm vi rất rộng, bao trùm. Điều này đòi hỏi thay đổi tư duy của cấp ủy, chính quyền các cấp và người nông dân.

Theo Thủ tướng, nông nghiệp không thể đứng một mình mà phải có cả hệ sinh thái gồm các ngành nghề khác để cùng phát triển. Ví dụ, cần công nghiệp để công nghiệp hóa nông thôn; nông nghiệp cần doanh nghiệp và các ngành khác cũng cần nông nghiệp. Các ngành, các nghề phải hỗ trợ, hợp tác để phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn, nâng cao đời sống nông dân.

Để phát triển hệ sinh thái này thì có rất nhiều việc phải làm, như phải tích tụ đất đai để có diện tích đủ lớn; ứng dụng khoa học công nghệ, giúp nông dân nâng cao năng suất lao động; có cơ chế, chính sách về tín dụng, thuế… Như để phát triển nông nghiệp xanh, giảm phát thải phải có hỗ trợ về vốn, thị trường, ưu tiên các giống cây trồng, vật nuôi mới.

Thủ tướng đặt vấn đề: Vừa qua, chúng ta đã có các chính sách nhưng đủ mạnh chưa? Cấp ủy, chính quyền phải bám sát để biết chính sách đã đi vào thực tế chưa, người nông dân phải tham gia kiểm chứng xem chính sách thực hiện thế nào trong thực tiễn.

Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dự báo thị trường, công tác quy hoạch để phát huy tốt nhất tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng khu vực, từng ngành và tăng cường liên kết vùng, ví dụ quy hoạch vùng nguyên liệu, khu vực nào tốt nhất cho lúa, cho cây ăn quả, ngô khoai sắn… từ đó tạo ra sự cộng hưởng phát triển.

Vân Hồng - Trần Hồng/Báo TNVN